układy graficzne

Boom na sztuczną inteligencję skłania coraz większą liczbę podmiotów do inwestycji w infrastrukturę serwerową. Obecny sprzęt umożliwia osiągnięcie mocy obliczeniowej, która jeszcze kilka lat temu była poza zasięgiem większości firm. Odpowiednie inwestycje poczynił też właściciel platformy X - Elon Musk. Miliarder pochwalił się właśnie uruchomieniem klastra serwerowego, który przyćmiewa swoim potencjałem nawet większość superkomputerów.

Amerykańskie sankcje mocno utrudniają dostęp chińskich podmiotów do technologii bazujących na wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Jedną z kluczowych barier jest tutaj zakaz eksportu do Państwa Środka najwydajniejszych akceleratorów do obsługi AI. Jak wskazują jednak najnowsze doniesienia, Chiny nie są całkowicie odcięte od tych technologii. Zachodnie spółki technologiczne mają bowiem udostępniać podmiotom z tego kraju swoją moc obliczeniową.

Jedną z największych zalet zestawów wykorzystujących karty graficzne NVIDII jest wsparcie dla platformy CUDA. Na przestrzeni lat podejmowano mniej lub bardziej udane próby przeportowania bibliotek NVIDII na układy AMD Radeon. Takie możliwości oferował chociażby otwarto-źródłowy projekt ZLUDA. Brytyjski startup przygotował własne rozwiązanie tego typu. SCALE ma szansę stać się najlepszym portem CUDA na karty graficzne innych producentów.

Jeszcze w tym roku na rynku zadebiutują pierwsze konsumenckie karty graficzne z serii NVIDIA GeForce RTX 5000. Można spodziewać się po nich wyższej wydajności, ale nie wiemy na razie, ile wyniesie ten wzrost. Pewne jest z kolei to, że układy te będą cechowały się wyższym TDP niż obecna generacja. W Internecie pojawiły się nieoficjalne informacje dotyczące wartości tego współczynnika. Szczególnie obiecująco wygląda to w przypadku modelu GeForce RTX 5060.

NVIDIA czasami dołącza do swoich kart graficznych kody na nowo wydawane gry. Tak było chociażby rok temu, kiedy to nabywcy układów GeForce RTX 4000 mogli odebrać za darmo Diablo IV. Najnowsza promocja także dotyczy tej serii kart, ale rozdawaną grą jest Black Myth: Wukong, który ma być jedną z najładniejszych gier obecnej generacji. NVIDIA zaprezentowała także, na jaką wydajność możemy liczyć po aktywowaniu Path Tracingu w tej produkcji.

Kolejna generacja konsumenckich kart graficznych NVIDII zbliża się wielkimi krokami. Jedną z jej cech charakterystycznych będą nowe pamięci GDDR7, które powinny zaoferować zauważalnie wyższą wydajność zarówno w tradycyjnej rasteryzacji, jak i przy wykorzystaniu Ray Tracingu. Producentem GDDR7 będzie między innymi firma Micron. Amerykańskie przedsiębiorstwo opublikowało ostatnio kilka nowych informacji na temat tej pamięci.

Od dłuższego czasu działalność zachodnich firm technologicznych na rynku chińskim podlega dużym ograniczeniom. Największym problemem są sankcje, które zabraniają sprzedaży najbardziej zaawansowanych chipów. To skłania do poszukiwania alternatywnych rynków zbytu. Najnowsze doniesienia wskazują, że NVIDIA swój wzrok skieruje teraz w stronę Bliskiego Wschodu, jednak nawet w tym przypadku musi liczyć się z ograniczeniami.

Innowacyjność w branży nowych technologii sprawia, że mamy do dyspozycji coraz wydajniejszy sprzęt, który w dodatku cechuje się lepszą efektywnością energetyczną. Także rynek pamięci HBM podlega tym przekształceniom. Firma Samsung planuje już wkrótce wprowadzić do swojej oferty rozwiązania sprzętowe, które zakładają umieszczenie chipów pamięci bezpośrednio na procesorze lub układzie graficznym. Takie podejście będzie miało szereg zalet.

Na rynku benchmarków służących do sprawdzania wydajności kart graficznych od lat dominuje 3DMark. Istnieją jednak także alternatywy. Możemy znaleźć wśród nich na przykład propozycje firm Unigine czy Basemark. Ta ostatnia pracuje właśnie nad benchmarkiem GPUScore: Breaking Limit. Ma to być cross-platformowe narzędzie służące do sprawdzania wydajności układów graficznych z włączoną funkcją Ray Tracingu. Nie zabraknie też obsługi NVIDIA DLSS i AMD FSR.

Kolejne statystyki dotyczące segmentu sztucznej inteligencji wyszły na światło dzienne. Wynika z nich, że NVIDIA dosłownie zdominowała konkurencję w tej dziedzinie, jeśli spojrzymy na cały 2023 rok. Usługi związane z AI wymagają do działania wydajnych układów graficznych i w tym przypadku zdecydowana większość dużych przedsiębiorstw wybrała produkty NVIDII. Do tego stopnia, że w omawianym okresie AMD i Intel praktycznie przestały istnieć w aspekcie udziału rynkowego.

Promocje dla osób nabywających nowe karty graficzne pojawiają się z dosyć dużą częstotliwością. Zarówno AMD, jak i NVIDIA, starają się przyciągnąć dzięki temu nowych klientów. Coraz częściej do nowego sprzętu dodawane są wysokobudżetowe tytuły. Tak było w zeszłym roku, kiedy to do kart GeForce RTX 4000 dodawano Diablo IV. Tak jest też w przypadku najnowszej promocji AMD. Tym razem jednak sami możemy wybrać, jakie produkcje do nas trafią.

Micron zaprezentował oficjalnie chipy pamięci GDDR7. Kolejna generacja przyniesie kilka zmian, wśród których można wymienić oczywiście znacznie wyższą wydajność czy efektywność energetyczną. Pamięć tego typu będzie lepiej sprawdzała się zarówno w grach, jak i zastosowaniach zakładających obliczenia powiązane ze sztuczną inteligencją. Już wkrótce będą na niej bazowały prawdopodobnie układy graficzne z serii NVIDIA GeForce RTX 5000.

NVIDIA opracowała wytyczne dla producentów kart graficznych, które pozwolą na bezproblemowe wykorzystanie desktopowych GPU w konstrukcjach typu SFF (Small Form Factor). Są to bardzo kompaktowe komputery, skierowane głównie do osób dysponujących ograniczoną przestrzenią. ASUS jest jednym z pierwszych podmiotów, które pracują nad sprzętem zgodnym z tymi wytycznymi. Na rynek trafią wkrótce karty graficzne Prime GeForce RTX 4000.

Choć na rynku nie zadebiutowały jeszcze akceleratory AI z generacji Blackwell, to firma NVIDIA ma plany sięgające daleko w przyszłość. Część z nich dotyczy układów graficznych Rubin. Wzmianka o nich pojawiła się w trakcie wystąpienia dyrektora generalnego NVIDII, Jensena Huanga, na startujących na Tajwanie targach Computex 2024. Choć brak na razie bliższych szczegółów dotyczących tych układów, to wiemy, że wykorzystają one pamięci najnowszej generacji.

Sterowniki graficzne NVIDII pod system operacyjny Linux w przeszłości nierzadko stawały się obiektem krytyki ze strony bardziej zaawansowanych użytkowników. Należy też zauważyć, że elementy oprogramowania amerykańskiej firmy mają ciągle charakter zamknięty. Kontrastuje to mocno z open-source’owym Linuksem. To między innymi z tego powodu NVIDIA zdecydowała, że już wkrótce domyślny w tym systemie będzie otwarto-źródłowy sterownik kernela.

Cele strategiczne Chin zakładają docelowo jak największe uniezależnienie się tego kraju od zachodnich technologii. Kwestia ta oraz amerykańskie sankcje, skłaniają władze Państwa Środka do szeroko zakrojonych inwestycji w branżę produkcji chipów. Chiny posiadają już własne procesory oraz karty graficzne, choć oczywiście rozwiązania te nie mogą równać się z zachodnimi. Do rozwoju branży mają przyczynić się także specjalne dofinansowania rządowe dla firm.

Mikroarchitektura Ampere ma już niemal cztery lata. Firma NVIDIA nie rezygnuje jednak całkowicie z jej wykorzystywania. Już wkrótce w sprzedaży pojawią się dwa nowe układy graficzne przeznaczone na rynek profesjonalny: RTX A1000 i RTX A400. Będą to bardzo budżetowe propozycje, które znajdą ograniczone zastosowanie. Sięgną po nie zapewne podmioty, które nie potrzebują wysokiej wydajności, a jedynie taniego dostępu do profesjonalnych funkcji.

W 2022 roku Intel wypuścił na rynek pierwszą generację dedykowanych układów graficznych ARC z rodziny Alchemist. W momencie premiery była to ciekawa propozycja, która była w stanie nawiązać walkę z konkurencyjną ofertą z niskiego i średniego segmentu cenowego. Trwają ciągle prace nad kolejną generacją kart graficznych, które noszą nazwę kodową Battlemage. Jeśli potwierdzą się najnowsze informacje, to trafią one na rynek pod koniec 2024 roku.

Steam regularnie przeprowadza wśród swoich użytkowników zautomatyzowane ankiety sprzętowe. Uzyskane w ten sposób rezultaty są następnie publikowane. Dzięki temu wiemy, jakie są standardy sprzętowe wśród osób korzystających z platformy Valve. Opublikowano właśnie wyniki dotyczące marca bieżącego roku. Choć ścisła czołówka wykorzystywanych GPU niewiele się zmieniła, to można zauważyć stopniowy wzrost popularności kart NVIDIA GeForce RTX 4000.

Według najnowszych doniesień, NVIDIA przygotowuje się do wprowadzenia na rynek nowych wariantów kart graficznych GeForce RTX 4070, GeForce RTX 4060 Ti i GeForce RTX 4060. Nie chodzi jednak o zmianę specyfikacji tych układów, a o zastosowanie rdzeni z wyżej pozycjonowanych modeli, które nie spełniły z jakichś powodów wymogów jakościowych. Oczywiście nie oznacza to, że w ręce graczy trafią ostatecznie wybrakowane jednostki.

Stosunkowo wysoki koszt zakupu układów graficznych do obsługi sztucznej inteligencji, a także konieczność oczekiwania na realizacje zamówień, skłania coraz większą liczbę dużych firm technologicznych do rozpoczęcia prac nad własnymi alternatywami. Wiemy, że takie plany ma między innymi Microsoft czy Meta. Do grona tych firm może już wkrótce dołączyć także OpenAI, o ile firmie uda się oczywiście pozyskać odpowiednich inwestorów.

Zaprezentowane niedawno biblioteki Direct3D Work Graphs mogą w przyszłości pozytywnie wpłynąć na wydajność komputerów w grach. Nowe rozwiązanie Microsoftu będzie docelowo odciążało procesor, poprzez stworzenie karcie graficznej większej autonomii działania. Dzięki Work Graphs GPU będzie samodzielnie przydzielało sobie zadania i następnie je wykonywało. W sieci opublikowano pierwszy test graficzny z wykorzystaniem omawianych bibliotek.

Za końcowy obraz, który wyświetlany jest na monitorze komputerowym, odpowiada szereg podzespołów. Jednym z kluczowych elementów jest współpraca pomiędzy procesorem a kartą graficzną. Twórcy sprzętu i oprogramowania od początku istnienia branży pracują nad optymalizacją tego procesu. Kolejnym krokiem może być Direct3D 12 Work Graphs, który usprawnia wykorzystanie układów graficznych i pozwala odciążyć CPU w wymagających zadaniach.

Dane pokazują, że okres niezbyt dobrej koniunktury, z którą mieliśmy do czynienia przez pewien czas w branży nowych technologii, dobiega powoli końca. Dowodzą temu też dane, które płyną z rynku dedykowanych kart graficznych. Okazuje się, że rok 2023 nie był taki zły. Doszło przy tym do pewnych zmian w udziałach rynkowych poszczególnych producentów. Choć nie mają one na razie zasadniczego znaczenia w wymiarze ogólnym, to są wyraźnie zauważalne.

Układ NVIDIA H100 okazał się dla amerykańskiej firmy wielkim sukcesem. W drugim kwartale bieżącego roku na rynku zadebiutuje jego ulepszona wersja, czyli H200. NVIDIA planuje wypuścić wkrótce także pierwsze akceleratory z rodziny Blackwell, czyli B100. Rok 2025 ma należeć z kolei już do układów B200. Przedstawiciel firmy Dell podzielił się niezwykle ciekawymi informacjami na temat spodziewanego poboru mocy ostatnich z wymienionych GPU.

Standard HDMI 2.1 zadebiutował na rynku już dawno. Choć na systemach operacyjnych z rodziny Windows nie ma żadnych problemów z jego pełnym wsparciem także na kartach AMD, to kuleje wciąż ono na Linuksie. Sprawa dotyczy open-source’owych sterowników graficznych amerykańskiej firmy i bardziej zaawansowanych funkcji wyświetlania obrazu. Głównym powodem jest konflikt z organizacją HDMI Forum, która certyfikuje sprzęt i oprogramowanie.

W ostatnich kilkudziesięciu miesiącach nierzadko można było usłyszeć o lukach bezpieczeństwa dotyczących procesorów Intela i AMD. Odkrywane są one regularnie także w systemach operacyjnych i innym oprogramowaniu. NVIDIA opublikowała informacje o ośmiu lukach, które obecne były w sterownikach do kart graficznych firmy. Niektóre z nich mają dosyć poważny charakter. Na szczęście podatności zostały odpowiednio załatane już jakiś czas temu.

Dominującą pozycję na rynku rozwiązań dedykowanych segmentowi sztucznej inteligencji i centrów danych posiada aktualnie NVIDIA. Brak poważnej konkurencji może rodzić chęć niewłaściwego wykorzystania tej pozycji. Choć należy być ostrożnym z wydawaniem ostatecznych sądów, to na skutek wypowiedzi byłego pracownika AMD oraz niedawnej publikacji The Wall Street Journal, można być zaniepokojonym odnośnie dalszego rozwoju sytuacji na rynku.

FurMark jest programem służącym do testowania stabilności karty graficznej, zwłaszcza przy maksymalnym obciążeniu jej sekcji zasilania. Gorzej sprawdza się za to w testach wydajności, ale i tak zdobył on niemałą popularność wśród entuzjastów sprzętowych. Deweloperzy odpowiedzialni za aplikację wypuścili ostatnio pierwszą stabilną wersję FurMarka 2. Na użytkowników czeka szereg istotnych zmian, które są wynikiem modernizacji oprogramowania.

FurMark nie jest idealnym narzędziem do testowania wydajności kart graficznych, ale sprawdza się nieźle w testach stabilności podczas maksymalnego obciążenia GPU. Trwają ciągle prace nad kolejną generacją programu. Premiera stabilnej wersji 2.0 powinna nastąpić w przeciągu kilku dni, ale póki co zaktualizowano starszą edycję aplikacji. Wśród najważniejszych zmian jest dodanie wsparcia dla kart GeForce RTX 4000 SUPER oraz Radeona RX 7600 XT.

Proces przygotowania sterowników do kart graficznych, które będą pracowały bezbłędnie na każdej konfiguracji sprzętowej, jest niezwykle skomplikowany. Zrozumiałe jest zatem, że czasami pojawiają się wersje obarczone jakimiś problemami. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia ostatnio w przypadku sterowników NVIDII. Jak deklaruje amerykańska firma, wersja 551.46 hotfix rozwiązuje dwa najpoważniejsze problemy, z którymi musieli borykać się niektórzy użytkownicy.

Podczas targów CES 2024 firma AMD zaprezentowała karty graficzne Radeon RX 7600 XT. Jedynymi znaczącymi różnicami w porównaniu do modelu bez dopisku „XT” są wyższe taktowania i 16 GB VRAM. Teraz ASRock przedstawił dwa interesujące modele wspomnianego GPU. Są to Radeon RX 7600 XT Steel Legend i Radeon RX 7600 XT Challenger. Na rynku pojawią się także już wkrótce karty Radeon RX 7900 GRE z podobnymi układami chłodzenia.

Nałożenie przez Stany Zjednoczone sankcji na Chiny niewątpliwie utrudniło nieco działalność NVIDII, dla której był to pokaźny rynek zbytu dla rozwiązań dedykowanych sztucznej inteligencji. Wygląda jednak na to, że amerykańska firma znalazła duży alternatywny rynek zbytu. W perspektywie najbliższego roku Indie zamierzają zamówić pokaźną liczbę układów H100 i superchipów GH200. Łączna wartość zamówień ze strony firmy Yotta sięgnie kilkuset milionów dolarów.

CES 2024 to okazja nie tylko do prezentacji laptopów, ale także kart graficznych. Swoje modele przedstawiają poszczególni producenci. Wśród nich jest także Acer, który już wkrótce wprowadzi do oferty nowe karty Radeon. Nie znajdziemy, co prawda, wśród nich Radeona RX 7900 XTX i Radeona RX 7900 XT, ale zaprezentowane modele prezentują się solidnie. Uwagę zwraca zwłaszcza wyżej pozycjonowany Acer Predator BiFrost Radeon RX 7800 XT OC.

Podczas ruszającego za kilka dni CES 2024 zaprezentowane zostaną między innymi karty graficzne z serii GeForce RTX 4000 SUPER. Można spodziewać się, że swoje modele zechcą przedstawić wszyscy znaczący producenci tego typu sprzętu. Jedną z tych firm jest także ZOTAC. Jak wynika z opublikowanych przez znany serwis internetowy zdjęć, GeForce RTX 4070 SUPER doczeka się co najmniej dwóch odmiennych modeli przygotowanych przez tego producenta.

Układy NVIDIA H100 to jedno z najpopularniejszych rozwiązań do obsługi algorytmów sztucznej inteligencji. Przeważnie podmioty nabywające ten sprzęt nie martwią się zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Jeśli stać je na zakup znaczącej liczby GPU, to stać je także na opłacenie rachunków. Sprawa ma jednak także kontekst ekologiczny w dobie zmian klimatycznych. Okazuje się, że układy H100 konsumują łącznie olbrzymią ilość energii.