układy graficzne

Mikroarchitektura Ampere ma już niemal cztery lata. Firma NVIDIA nie rezygnuje jednak całkowicie z jej wykorzystywania. Już wkrótce w sprzedaży pojawią się dwa nowe układy graficzne przeznaczone na rynek profesjonalny: RTX A1000 i RTX A400. Będą to bardzo budżetowe propozycje, które znajdą ograniczone zastosowanie. Sięgną po nie zapewne podmioty, które nie potrzebują wysokiej wydajności, a jedynie taniego dostępu do profesjonalnych funkcji.

W 2022 roku Intel wypuścił na rynek pierwszą generację dedykowanych układów graficznych ARC z rodziny Alchemist. W momencie premiery była to ciekawa propozycja, która była w stanie nawiązać walkę z konkurencyjną ofertą z niskiego i średniego segmentu cenowego. Trwają ciągle prace nad kolejną generacją kart graficznych, które noszą nazwę kodową Battlemage. Jeśli potwierdzą się najnowsze informacje, to trafią one na rynek pod koniec 2024 roku.

Steam regularnie przeprowadza wśród swoich użytkowników zautomatyzowane ankiety sprzętowe. Uzyskane w ten sposób rezultaty są następnie publikowane. Dzięki temu wiemy, jakie są standardy sprzętowe wśród osób korzystających z platformy Valve. Opublikowano właśnie wyniki dotyczące marca bieżącego roku. Choć ścisła czołówka wykorzystywanych GPU niewiele się zmieniła, to można zauważyć stopniowy wzrost popularności kart NVIDIA GeForce RTX 4000.

Według najnowszych doniesień, NVIDIA przygotowuje się do wprowadzenia na rynek nowych wariantów kart graficznych GeForce RTX 4070, GeForce RTX 4060 Ti i GeForce RTX 4060. Nie chodzi jednak o zmianę specyfikacji tych układów, a o zastosowanie rdzeni z wyżej pozycjonowanych modeli, które nie spełniły z jakichś powodów wymogów jakościowych. Oczywiście nie oznacza to, że w ręce graczy trafią ostatecznie wybrakowane jednostki.

Stosunkowo wysoki koszt zakupu układów graficznych do obsługi sztucznej inteligencji, a także konieczność oczekiwania na realizacje zamówień, skłania coraz większą liczbę dużych firm technologicznych do rozpoczęcia prac nad własnymi alternatywami. Wiemy, że takie plany ma między innymi Microsoft czy Meta. Do grona tych firm może już wkrótce dołączyć także OpenAI, o ile firmie uda się oczywiście pozyskać odpowiednich inwestorów.

Zaprezentowane niedawno biblioteki Direct3D Work Graphs mogą w przyszłości pozytywnie wpłynąć na wydajność komputerów w grach. Nowe rozwiązanie Microsoftu będzie docelowo odciążało procesor, poprzez stworzenie karcie graficznej większej autonomii działania. Dzięki Work Graphs GPU będzie samodzielnie przydzielało sobie zadania i następnie je wykonywało. W sieci opublikowano pierwszy test graficzny z wykorzystaniem omawianych bibliotek.

Za końcowy obraz, który wyświetlany jest na monitorze komputerowym, odpowiada szereg podzespołów. Jednym z kluczowych elementów jest współpraca pomiędzy procesorem a kartą graficzną. Twórcy sprzętu i oprogramowania od początku istnienia branży pracują nad optymalizacją tego procesu. Kolejnym krokiem może być Direct3D 12 Work Graphs, który usprawnia wykorzystanie układów graficznych i pozwala odciążyć CPU w wymagających zadaniach.

Dane pokazują, że okres niezbyt dobrej koniunktury, z którą mieliśmy do czynienia przez pewien czas w branży nowych technologii, dobiega powoli końca. Dowodzą temu też dane, które płyną z rynku dedykowanych kart graficznych. Okazuje się, że rok 2023 nie był taki zły. Doszło przy tym do pewnych zmian w udziałach rynkowych poszczególnych producentów. Choć nie mają one na razie zasadniczego znaczenia w wymiarze ogólnym, to są wyraźnie zauważalne.

Układ NVIDIA H100 okazał się dla amerykańskiej firmy wielkim sukcesem. W drugim kwartale bieżącego roku na rynku zadebiutuje jego ulepszona wersja, czyli H200. NVIDIA planuje wypuścić wkrótce także pierwsze akceleratory z rodziny Blackwell, czyli B100. Rok 2025 ma należeć z kolei już do układów B200. Przedstawiciel firmy Dell podzielił się niezwykle ciekawymi informacjami na temat spodziewanego poboru mocy ostatnich z wymienionych GPU.

Standard HDMI 2.1 zadebiutował na rynku już dawno. Choć na systemach operacyjnych z rodziny Windows nie ma żadnych problemów z jego pełnym wsparciem także na kartach AMD, to kuleje wciąż ono na Linuksie. Sprawa dotyczy open-source’owych sterowników graficznych amerykańskiej firmy i bardziej zaawansowanych funkcji wyświetlania obrazu. Głównym powodem jest konflikt z organizacją HDMI Forum, która certyfikuje sprzęt i oprogramowanie.

W ostatnich kilkudziesięciu miesiącach nierzadko można było usłyszeć o lukach bezpieczeństwa dotyczących procesorów Intela i AMD. Odkrywane są one regularnie także w systemach operacyjnych i innym oprogramowaniu. NVIDIA opublikowała informacje o ośmiu lukach, które obecne były w sterownikach do kart graficznych firmy. Niektóre z nich mają dosyć poważny charakter. Na szczęście podatności zostały odpowiednio załatane już jakiś czas temu.

Dominującą pozycję na rynku rozwiązań dedykowanych segmentowi sztucznej inteligencji i centrów danych posiada aktualnie NVIDIA. Brak poważnej konkurencji może rodzić chęć niewłaściwego wykorzystania tej pozycji. Choć należy być ostrożnym z wydawaniem ostatecznych sądów, to na skutek wypowiedzi byłego pracownika AMD oraz niedawnej publikacji The Wall Street Journal, można być zaniepokojonym odnośnie dalszego rozwoju sytuacji na rynku.

FurMark jest programem służącym do testowania stabilności karty graficznej, zwłaszcza przy maksymalnym obciążeniu jej sekcji zasilania. Gorzej sprawdza się za to w testach wydajności, ale i tak zdobył on niemałą popularność wśród entuzjastów sprzętowych. Deweloperzy odpowiedzialni za aplikację wypuścili ostatnio pierwszą stabilną wersję FurMarka 2. Na użytkowników czeka szereg istotnych zmian, które są wynikiem modernizacji oprogramowania.

FurMark nie jest idealnym narzędziem do testowania wydajności kart graficznych, ale sprawdza się nieźle w testach stabilności podczas maksymalnego obciążenia GPU. Trwają ciągle prace nad kolejną generacją programu. Premiera stabilnej wersji 2.0 powinna nastąpić w przeciągu kilku dni, ale póki co zaktualizowano starszą edycję aplikacji. Wśród najważniejszych zmian jest dodanie wsparcia dla kart GeForce RTX 4000 SUPER oraz Radeona RX 7600 XT.

Proces przygotowania sterowników do kart graficznych, które będą pracowały bezbłędnie na każdej konfiguracji sprzętowej, jest niezwykle skomplikowany. Zrozumiałe jest zatem, że czasami pojawiają się wersje obarczone jakimiś problemami. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia ostatnio w przypadku sterowników NVIDII. Jak deklaruje amerykańska firma, wersja 551.46 hotfix rozwiązuje dwa najpoważniejsze problemy, z którymi musieli borykać się niektórzy użytkownicy.

Podczas targów CES 2024 firma AMD zaprezentowała karty graficzne Radeon RX 7600 XT. Jedynymi znaczącymi różnicami w porównaniu do modelu bez dopisku „XT” są wyższe taktowania i 16 GB VRAM. Teraz ASRock przedstawił dwa interesujące modele wspomnianego GPU. Są to Radeon RX 7600 XT Steel Legend i Radeon RX 7600 XT Challenger. Na rynku pojawią się także już wkrótce karty Radeon RX 7900 GRE z podobnymi układami chłodzenia.

Nałożenie przez Stany Zjednoczone sankcji na Chiny niewątpliwie utrudniło nieco działalność NVIDII, dla której był to pokaźny rynek zbytu dla rozwiązań dedykowanych sztucznej inteligencji. Wygląda jednak na to, że amerykańska firma znalazła duży alternatywny rynek zbytu. W perspektywie najbliższego roku Indie zamierzają zamówić pokaźną liczbę układów H100 i superchipów GH200. Łączna wartość zamówień ze strony firmy Yotta sięgnie kilkuset milionów dolarów.

CES 2024 to okazja nie tylko do prezentacji laptopów, ale także kart graficznych. Swoje modele przedstawiają poszczególni producenci. Wśród nich jest także Acer, który już wkrótce wprowadzi do oferty nowe karty Radeon. Nie znajdziemy, co prawda, wśród nich Radeona RX 7900 XTX i Radeona RX 7900 XT, ale zaprezentowane modele prezentują się solidnie. Uwagę zwraca zwłaszcza wyżej pozycjonowany Acer Predator BiFrost Radeon RX 7800 XT OC.

Podczas ruszającego za kilka dni CES 2024 zaprezentowane zostaną między innymi karty graficzne z serii GeForce RTX 4000 SUPER. Można spodziewać się, że swoje modele zechcą przedstawić wszyscy znaczący producenci tego typu sprzętu. Jedną z tych firm jest także ZOTAC. Jak wynika z opublikowanych przez znany serwis internetowy zdjęć, GeForce RTX 4070 SUPER doczeka się co najmniej dwóch odmiennych modeli przygotowanych przez tego producenta.

Układy NVIDIA H100 to jedno z najpopularniejszych rozwiązań do obsługi algorytmów sztucznej inteligencji. Przeważnie podmioty nabywające ten sprzęt nie martwią się zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Jeśli stać je na zakup znaczącej liczby GPU, to stać je także na opłacenie rachunków. Sprawa ma jednak także kontekst ekologiczny w dobie zmian klimatycznych. Okazuje się, że układy H100 konsumują łącznie olbrzymią ilość energii.

Sankcje, które Stany Zjednoczone nałożyły na Chiny, z pewnością nie są dla NVIDII powodem do radości. Zablokowana została sprzedaż nie tylko układów do obsługi sztucznej inteligencji, ale także konsumenckiego GeForce RTX 4090. To może docelowo odbić się na wynikach finansowych spółki. Amerykańska sekretarz handlu chwali jednak współpracę z firmą i przekonuje, że nie dojdzie do całkowitego zablokowania sprzedaży Chinom chipów AI.

Z różnych segmentów rynku docierają do nas sygnały, że okres najgorszej koniunktury mamy już za sobą. Choć wzrost cen pamięci DRAM nie jest jednoznaczną przesłanką, ponieważ bazuje na znaczącym ograniczeniu produkcji, to informacje napływające z rynku układów graficznych są już znacznie lepszym wyznacznikiem. Po bardzo długim okresie spadków, już drugi kwartał z rzędu dostawy rosną. Zasadniczym pytaniem pozostaje, czy będzie to trend trwały.

Jednym z efektów amerykańskich sankcji nałożonych na Chiny jest wzrost cen sprzętu do obsługi AI i wykształcenie się czarnego rynku, na którym można zakupić objęte restrykcjami układy. Rozwój sztucznej inteligencji wymaga pokaźnych inwestycji w sprzęt, którego zaczyna powoli brakować. Problem jest na tyle duży, że w Państwie Środka dochodzi do przekształcania na masową skalę konsumenckich kart graficznych w układy do obsługi AI.

Kilka dni temu zaczęły w pełni obowiązywać rozszerzone sankcje, które Stany Zjednoczone nałożyły na Chiny. Ich efektem jest zakaz eksportu do Państwa Środka nie tylko układów graficznych do obsługi sztucznej inteligencji, ale także konsumenckiego GPU GeForce RTX 4090. Choć może wydawać się, że karty graficzne z serii Radeon RX 7900 nie są objęte sankcjami, to firma Dell także postanowiła ograniczyć ich eksport do Chin i szeregu innych krajów.

Kilka dni temu informowaliśmy, że NVIDIA wstrzymała produkcję GeForce RTX 4080 i GeForce RTX 4070 Ti. Krok ten jest przygotowaniem gruntu pod premierę odświeżonych modeli kart Ada Lovelace z dopiskiem "Super". Jeśli ktoś planuje zakup którejś ze starszych kart, to powinien się pospieszyć. Wiele wskazuje bowiem, że partnerzy NVIDII nie posiadają dużych zapasów magazynowych i modele bez oznaczenia "Super" mogą wkrótce zniknąć z rynku.

Zapowiedź nałożenia sankcji na dane państwo skutkuje zawsze zwiększonym popytem na towar, którego będą one dotyczyły. Wynika to bardzo często z chęci zrobienia zapasów produktu celem jego późniejszego wykorzystania lub odsprzedaży. Taką politykę przyjął między innymi chiński Tencent w odniesieniu do układów graficznych wykorzystywanych do obsługi AI. Firma zgromadziła pokaźne zapasy akceleratorów produkowanych przez NVIDIĘ.

NVIDIA przeważnie pierwsze układy z nowej rodziny wprowadza na rynek serwerowy, a następnie HEDT, konsumencki high-end i tak dalej... Zatem można było się spodziewać, że powoli firma Jen-Hsuna Huanga zacznie organizować łańcuchy dostaw dla swoich najwydajniejszych układów, które zdaje się, że w większości zasilą maszyny do rozwiązań AI. Teraz docierają do nas informacje, że cały proces zdaje się mieć ku końcowi, a premiera odbędzie się szybciej, niż pierwotnie zakładano.

Zarówno NVIDIA, jak i AMD wspierają ciągle szeroki przekrój układów graficznych. Druga z wymienionych firm rozdzieliła jednak sterowniki dla nowszych i starszych kart. Najnowsza wersja oprogramowania dla posiadaczy GPU z rodzin Vega oraz Polaris została wydana 31 sierpnia. Upłynęło zatem już od tego momentu sporo czasu. Osoby korzystające z Linuksa muszą z kolei liczyć się z zakończeniem wsparcia API Vulkan dla tych układów graficznych.

Niżej pozycjonowane karty graficzne Ada Lovelace nie zachwycają swoją wydajnością, a NVIDIA nie jest zadowolona z ich sprzedaży. Już w przyszłym roku powinny zadebiutować układy Blackwell, ale trudno na razie wyrokować, czy będzie to dotyczyło też konsumenckich GPU. Wiele wskazuje na to, że wcześniej czeka nas premiera odświeżonych wersji GeForce RTX 4000. Byłaby to zapewne odpowiedź NVIDII na krytykę, z którą spotkała się spora część jednostek Ada Lovelace.

NVIDIA od dawna utrzymuje dwuletni cykl wydawniczy dla kolejnych generacji kart graficznych. Na przestrzeni lat wiele się jednak zmieniło. Pojawił się nowy prężny segment w postaci rozwiązań dedykowanych sztucznej inteligencji. To właśnie on jest teraz głównym wyznacznikiem postępu w branży. Według upublicznionych ostatnio informacji, NVIDIA może przygotowywać się do przejścia na roczny cykl wydawniczy dla tego typu rozwiązań.

Pod względem poziomu zaawansowania branży komputerowej, Rosja znajduje się daleko nie tylko za krajami zachodnimi, ale także za Chinami. Od czasu inwazji na Ukrainę, jest też objęta daleko posuniętymi sankcjami, które nie pomagają w rozwoju tego sektora. Pomimo tego, podjęto decyzję o budowie nawet dziesięciu superkomputerów do 2030 roku. Można przy tym mieć wątpliwości, czy plany te uda się zrealizować choćby częściowo.

Intel ARC A580 został zapowiedziany już dawno, ale do tej pory nie doczekał się premiery rynkowej. Trudno jednoznacznie stwierdzić, jakie były powody tego opóźnienia. Faktem jest, że karta graficzna nie będzie należała do liderów wydajności. To raczej budżetowy układ, który posłuży przede wszystkim do starszych gier. Zbliżamy się jednak wreszcie do oficjalnego debiutu sprzętu. W sieci pojawiły się ostatnio informacje na temat dwóch modeli ARC A580.

Steam co miesiąc publikuje wyniki ankiety sprzętowej, która przeprowadzana jest wśród użytkowników platformy. Zazwyczaj rezultaty cechują się dosyć dużą stabilnością, a większe zmiany można zauważyć jedynie porównując dane z dłuższej perspektywy czasowej. Czasami jednak zachodzą bardziej znaczące wahania, mające charakter mniejszej lub większej anomalii. W przypadku wrześniowej ankiety na pierwsze miejsce wróciła karta NVIDIA GeForce RTX 3060.

Wszyscy miłośnicy nowych technologii znają doskonale legendarne "prawo Moore’a", odnoszące się do wzrostu liczby tranzystorów w układach scalonych. Wielu ekspertów uważa jednak, że przestało ono obowiązywać. Jak stara się udowodnić NVIDIA, nową rzeczywistość znacznie lepiej opisuje "prawo Huanga". Dowodem na to jest olbrzymi wzrost wydajności i efektywności GPU na przestrzeni ostatnich 10 lat, zwłaszcza w sektorze sztucznej inteligencji.

Od pewnego czasu regularnie słyszy się o kolejnych lukach w procesorach Intela i AMD. Producenci na bieżąco je łatają, a większość z nich nie stanowi znaczącego zagrożenia dla zwykłego użytkownika. Istnieją także badacze, którzy starają się wyszukać podatności obecne w kartach graficznych. Jest to jednak rzadkość, gdyż specyfika tego sprzętu sprawia, że niezwykle trudno jest za ich pomocą dokonać ataku. Ostatnio jednak odkryto na to ciekawy sposób.

Każdego rodzaju technologia podlega pewnym ograniczeniom. Dotyczy to przykładowo monolitycznych konstrukcji procesorów czy kart graficznych. Odpowiedzią na to są rozwiązania chipletowe, które w przyszłości będą wykorzystywane coraz szerzej. Intel postanowił jednak pójść o krok dalej, ponieważ planuje zastąpić organiczny substrat, który jest powszechnie używany do produkcji chipów, substratem szklanym. Takie rozwiązanie ma szereg istotnych zalet.