procesory

Branża półprzewodników to jeden z najszybciej rozwijających się segmentów rynku nowych technologii. Duże firmy prowadzą nieustanne prace nad dostarczeniem bardziej zaawansowanych procesów technologicznych. Liderem pozostaje jednak od dłuższego czasu TSMC. Tajwańska firma zaprezentowała właśnie nowy proces A16, na którym bazowały będą niektóre chipy produkowane w 2026 roku. Jego dużą zaletą będzie efektywność energetyczna.

Nieco kontrowersyjnym ruchem Microsoftu było wprowadzenie specyficznych wymagań sprzętowych dla systemu Windows 11. Chodzi tutaj o obecność modułu TPM oraz funkcji SecureBoot. W przypadku aktualizacji 24H2, która zadebiutuje w drugiej połowie roku, można spodziewać się dodatkowego wymagania w zakresie obsługiwanego zestawu instrukcji procesora. Jest to głównie ciekawostka, ponieważ problem dotyczy tylko posiadaczy bardzo starego sprzętu.

Prace nad procesorami serwerowymi Granite Rapids i Sierra Forest są już na bardzo zaawansowanym etapie. Jednostki te wykorzystają nowe nazewnictwo Intela, którego bazą będzie marka "Xeon 6", oznaczająca szóstą generację CPU Xeon Scalable. W sieci pojawiły się zdjęcia platformy walidacyjnej Beechnut City, która jest wykorzystywana między innymi do testowania nowych procesorów. Poznaliśmy też przypuszczalnie formę, jaką przyjmie drugi człon nazwy tych jednostek.

Intel w ostatnich miesiącach wprowadził spore zmiany w nazewnictwie swoich procesorów. Największe z nich dotyczą aktualnie mobilnych jednostek Meteor Lake i kolejnej generacji desktopowych CPU Arrow Lake. Okazuje się, że także nazewnictwo nadchodzących procesorów serwerowych Granite Rapids i Sierra Forest doczeka się liftingu. Intel o zmianie poinformował podczas swojej konferencji Vision 2024, która odbyła się ostatnio w Arizonie.

Rozmaite błędy w działaniu gier nie są niczym niezwykłym na PC-tach. Platforma ta posiada bowiem tak wiele możliwych konfiguracji sprzętowych, na których gra powinna działać, że niemożliwe jest przygotowanie idealnego kodu. Czasami jednak problemy występują częściej na jednych konfiguracjach niż na innych. Źródła donoszą, że Intel bada przypadki awarii gier powiązanych z procesorami Core i9 z generacji Raptor Lake i Raptor Lake Refresh.

Nowe procesory Intela to propozycje z segmentu embedded. Znalazły się wśród nich jednostki Meteor Lake PS oraz Raptor Lake PS. Łącznie w ofercie pojawi się 19 różnie pozycjonowanych procesorów tego typu. Obie serie znajdą swoje zastosowanie przede wszystkim w platformie Intel Edge, która jest wykorzystywana do obliczeń z tak zwanego "brzegu sieci", a także w niektórych zastosowaniach zakładających wykorzystanie sztucznej inteligencji.

Steam regularnie przeprowadza wśród swoich użytkowników zautomatyzowane ankiety sprzętowe. Uzyskane w ten sposób rezultaty są następnie publikowane. Dzięki temu wiemy, jakie są standardy sprzętowe wśród osób korzystających z platformy Valve. Opublikowano właśnie wyniki dotyczące marca bieżącego roku. Choć ścisła czołówka wykorzystywanych GPU niewiele się zmieniła, to można zauważyć stopniowy wzrost popularności kart NVIDIA GeForce RTX 4000.

Pierwsze APU Rembrandt-R pojawiły się na rynku w styczniu 2023 roku, ale bazują one w praktyce na architekturze Zen 3+ z 2022 roku. Amerykańska firma jest znana z długiego wsparcia dla swoich rozwiązań sprzętowych, dlatego nie dziwi, że ta linia procesorów jest kontynuowana. AMD wyszczególniło na swojej stronie jednostki Ryzen 7 7435H, Ryzen 5 7235HS i Ryzen 5 7235H. Znajdą one swoje zastosowanie w niżej pozycjonowanych laptopach gamingowych.

Zachodnie sankcje ograniczyły dostępność sprzętu komputerowego na rynku rosyjskim. Władze tego kraju usilnie poszukują alternatyw, promując między innymi wykorzystanie rodzimych procesorów Baikal. Nie jest wielką tajemnicą, że pod względem wydajności nie mogą się one równać z zachodnimi odpowiednikami. Tym co zwraca uwagę, jest jednak niezwykle wysoki współczynnik egzemplarzy obarczonych rozmaitymi defektami produkcyjnymi.

Ostatnie kilkanaście miesięcy upłynęło pod znakiem dynamicznego rozwoju usług wykorzystujących sztuczną inteligencję. Otrzymaliśmy bazujące na tej technologii czatboty, wirtualnych asystentów czy generatory obrazów. Dokonał się także postęp w sprzęcie służącym do obsługi AI i mowa tu nie tylko o rozwiązaniach przeznaczonych dla firm, ale także dla zwykłych użytkowników. Intel doprecyzował ostatnio definicję tego, czym według Microsoftu jest komputer AI.

W 2022 roku duże firmy z branży półprzewodników rozpoczęły produkcję w procesie technologicznym 3 nm. Wśród nich jest także tajwańskie przedsiębiorstwo TSMC. Choć trwają już obecnie intensywne przygotowania do produkcji chipów 2 nm, to prognozuje się, że proces aktualnej generacji będzie nieustannie zyskiwał na popularności, generując coraz większe przychody. Duża w tym zasługa największych klientów TSMC, czyli takich firm, jak Apple, Intel czy AMD.

Relacje pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami nieustannie pozostają napięte i wątpliwe jest, żeby stan ten zmienił się w nieodległej przyszłości. Ich poprawie nie będzie sprzyjało też ostatnie zarządzenie ze strony władz Państwa Środka. Wprowadzono bowiem zakaz wykorzystywania procesorów Intela i AMD w rządowych komputerach. Promowane mają za to być chińskie alternatywy, co z pewnością znacząco wzmocni tamtejszych producentów chipów.

Choć o lukach w procesorach Intela i AMD zdarza nam się słyszeć z dosyć dużą częstotliwością, to podobne sytuacje w przypadku jednostek Apple praktycznie się nie zdarzają. Okazuje się jednak, że procesory M1, M2 i M3 także nie są od nich wolne. Opublikowano informacje na temat poważnych podatności dotyczących tych jednostek. Za ich pośrednictwem cyberprzestępcy mogą wejść w posiadanie kluczy kryptograficznych i innych istotnych danych.

Stosunkowo wysoki koszt zakupu układów graficznych do obsługi sztucznej inteligencji, a także konieczność oczekiwania na realizacje zamówień, skłania coraz większą liczbę dużych firm technologicznych do rozpoczęcia prac nad własnymi alternatywami. Wiemy, że takie plany ma między innymi Microsoft czy Meta. Do grona tych firm może już wkrótce dołączyć także OpenAI, o ile firmie uda się oczywiście pozyskać odpowiednich inwestorów.

Zaprezentowane niedawno biblioteki Direct3D Work Graphs mogą w przyszłości pozytywnie wpłynąć na wydajność komputerów w grach. Nowe rozwiązanie Microsoftu będzie docelowo odciążało procesor, poprzez stworzenie karcie graficznej większej autonomii działania. Dzięki Work Graphs GPU będzie samodzielnie przydzielało sobie zadania i następnie je wykonywało. W sieci opublikowano pierwszy test graficzny z wykorzystaniem omawianych bibliotek.

Za końcowy obraz, który wyświetlany jest na monitorze komputerowym, odpowiada szereg podzespołów. Jednym z kluczowych elementów jest współpraca pomiędzy procesorem a kartą graficzną. Twórcy sprzętu i oprogramowania od początku istnienia branży pracują nad optymalizacją tego procesu. Kolejnym krokiem może być Direct3D 12 Work Graphs, który usprawnia wykorzystanie układów graficznych i pozwala odciążyć CPU w wymagających zadaniach.

Przeznaczone dla Linuksa biblioteki Mesa Lavapipe to w uproszczeniu software’owa implementacja API Vulkan. Nie może być w tym przypadku oczywiście mowy o wydajności zbliżonej do sprzętowo przyspieszanych rozwiązań, jednak biblioteki te wykorzystuje się w mniej wymagających zadaniach. Mesa Lavapipe zostało ostatnio wzbogacone o bazującą na procesorze obsługę Ray Tracingu. Jest to jednak na razie głównie ciekawostka.

Informowaliśmy ostatnio o współpracy pomiędzy firmami Arm i Samsung w kwestii opracowania kolejnej generacji rdzeni Cortex-X i Cortex-A. Nie są to jedyne rozwiązania sprzętowe, nad którym pracuje brytyjska firma. Ujawniono bowiem także nowe rdzenie Neoverse V3 i Neoverse N3, które będą w niedalekiej przyszłości bazą dla procesorów wykorzystywanych w centrach danych. Na rynek trafią też zintegrowane subsystemy CSS (Compute Subsystems) z tymi rdzeniami.

Ze sporą regularnością docierają do nas informacje na temat luk w procesorach AMD i Intela. Część z nich jest łatana za pośrednictwem aktualizacji do systemów operacyjnych. W przypadku innych konieczna jest aktualizacja BIOS-u, na skutek której może dochodzić do ograniczonego spadku wydajności procesorów. Firma AMD opublikowała informacje o kolejnych dosyć poważnych lukach. Na szczęście w większości przypadków są już dostępne poprawki.

Choć NVIDIA odgrywa na razie wiodącą rolę w kwestii produkcji rozwiązań sprzętowych przeznaczonych do obsługi AI, to sytuacja rynkowa prawdopodobnie nieco się w przyszłości zmieni. Wiele dużych podmiotów jest w trakcie prac nad chipami, które będą mogły być wykorzystywane w tego typu zadaniach. Jednym z nich jest firma Meta. Jak podają źródła, jeszcze w tym roku światło dzienne może ujrzeć chip Artemis, który zastąpi częściowo układy NVIDII.

Na rynku zadebiutowały desktopowe procesory Phoenix. Do sprzedaży trafiły łącznie trzy nowe jednostki: AMD Ryzen 7 8700G, Ryzen 5 8600G oraz Ryzen 5 8500G. Wkrótce na rynku OEM dostępny będzie też Ryzen 3 8300G. APU mają ciekawą charakterystykę, ponieważ część z nich wykorzystuje hybrydową konfigurację rdzeni (Zen 4 i Zen 4c). Dodatkowo wszystkie omawiane procesory wyposażono w zintegrowane i dosyć wydajne układy graficzne RDNA 3.

W obecnej chwili bazą dla postępu w branży półprzewodników jest zmniejszanie procesu technologicznego. Już wkrótce najbardziej zaawansowane chipy będą wykonane w procesie 2 nm. Ich masowa produkcja powinna rozpocząć się w 2025 roku. TSMC ma jednak zaawansowane plany, które przewidują, że w stosunkowo nieodległej przyszłości powstanie ośrodek produkujący 1-nm chipy. Byłoby to osiągnięcie istotnej granicy w tej branży.

W ofercie firmy AMD już wkrótce pojawią się nowe procesory. Mowa tutaj o jednostkach Ryzen 7 5700, Ryzen 7 5700X3D oraz seriach Ryzen 5000GT i Ryzen 8000G. Na szczególną uwagę zasługują APU Phoenix, które pojawią się w wariancie przeznaczonym dla komputerów desktopowych. Za sprawą wycieku poznaliśmy ich domniemane ceny. Będą one prawdopodobnie pozycjonowane podobnie, jak procesory Raphael, które swoją premierę miały w 2022 roku.

Chiński przemysł elektroniki komputerowej nie jest tak rozwinięty, jak w krajach zachodnich. Czasami pod marką firm z Państwa Środka sprzedawane są podróbki sprzętu produkowanego poza granicami tego kraju. Zdarza się jednak także, że firmy zachodnie udzielają licencji na wprowadzenie do sprzedaży swojego sprzętu z chińskimi oznaczeniami. Jednym z takich przykładów są procesory Jintide piątej generacji, czyli CPU Intel Emerald Rapids ze zmienioną nazwą.

Wielkimi krokami zbliża się rozpoczęcie produkcji chipów w 2 nm procesie technologicznym, wszak nie tak dawno informacje te doszły do nas od TSMC oraz Samsung Foundry. Oprócz tych dwóch graczy znajdzie się miejsce jeszcze dla jednego, który jest gotowy do rozpoczęcia swojej litografii 20A - mowa o Intelu, a dokładniej Intel Foundry Services. Wizeprezes firmy, Sanjay Natarajan, ujawnił, że masowa produkcja w tym procesie rozpoczęcie się w 2024 roku.

Apple wykorzystuje w wielu swoich urządzeniach technologię, której właścicielem jest Arm. Chodzi tutaj głównie o procesory trafiające do smartfonów, tabletów, laptopów czy smartwatchów. Firma z Cupertino jest znana ze stawiania twardych warunków swoim partnerom biznesowym. Z takimi okolicznościami mamy też do czynienia w przypadku umów podpisanych z Arm. Kwota, którą brytyjskie przedsiębiorstwo otrzymuje za każdy chip jest zaskakująco niska.

Wiele podmiotów z branży nowych technologii otrzymuje dostęp do sprzętu komputerowego na długo przed jego premierą. Są to najczęściej próbki inżynieryjne, które nie zawsze prezentują końcową jakość produktu. Procesory nie są tutaj wyjątkiem. Pierwsze jednostki Raptor Lake Refresh miały już swoją premierę, ale na niżej pozycjonowane CPU z tej serii musimy jeszcze trochę poczekać. Na rynku chińskim pojawiły się jednak już ich pierwsze egzemplarze.

3DMark to narzędzie doskonale znane rozmaitym entuzjastom sprzętu komputerowego, w tym overclockerom. Program doskonale radzi sobie z testowaniem kart graficznych i w mniejszym zakresie procesorów. Uzyskiwane za jego pośrednictwem rezultaty są powszechnie uważane za bardzo wiarygodne. Aktualnie głównym testem 3DMark jest Time Spy, który ma jednak już swoje lata. W związku z tym firma UL Solutions przygotowuje się do premiery nowego benchmarku.

Procesory AMD EPYC Milan zadebiutowały na rynku w marcu 2021 roku. Od tego czasu byliśmy świadkami premiery kolejnej generacji serwerowych jednostek, czyli CPU Genoa oraz Bergamo. Amerykańska firma nie porzuca jednak starszego sprzętu. Rodzina procesorów AMD EPYC trzeciej generacji doczekała się bowiem sześciu nowych modeli, które skierowane są do klientów biznesowych. Sprzęt tej generacji ma być oficjalnie dostępny na rynku aż do 2026 roku.

Od kilku dni można składać już zamówienia na nowe MacBooki wyposażone w procesory Apple M3, M3 Pro i M3 Max. Firma z Cupertino mocno chwali swoje najnowsze jednostki, ale nie każdy podziela ten entuzjazm. Wśród sceptyków są niektórzy dziennikarze branżowi. Krytykowane są zwłaszcza procesory M3 i M3 Pro, które w ich ocenie nie oferują wystarczającego wzrostu wydajności w porównaniu z poprzednią generacją.

Pierwsze CPU z rodziny Raptor Lake Refresh trafiły już do sklepów. Chętni na zakup mniej wydajnych modeli będą musieli jeszcze trochę poczekać. Testy takich jednostek zaczynają jednak coraz częściej pojawiać się na stronie Geekbench. Dotyczy to procesorów Intel Core i5-14600 oraz Core i3-14100. Wypadły one bardzo dobrze, ale z ostatecznym werdyktem trzeba będzie poczekać na średnią ze znacznie większej liczby testów.

Desktopowe procesory Intel Core 14. generacji nie będą oczywiście jedynymi z tej rodziny. Premierę w niedalekiej przyszłości będą miały także CPU Raptor Lake-HX Refresh. W ramach najnowszych doniesień, otrzymaliśmy potwierdzenie istnienia czterech jednostek o wysokiej wydajności, które będą przeznaczone głównie do gamingowych laptopów. Podobnie, jak w przypadku procesorów desktopowych, uwagę zwraca Core i7, który otrzymał większą liczbę rdzeni.

Procesory serwerowe Cascade Lake mają już ponad cztery lata. Wystarcza to, żeby powoli zaczęły znikać z rynku. Intel ogłosił, że rozpoczyna proces wycofywania tych jednostek, ale nie nastąpi to oczywiście natychmiastowo. Zastosowana zostanie przy tym standardowa procedura, którą firma stosuje od lat. Proces obejmie łącznie kilkadziesiąt modeli, ale część jednostek Cascade Lake pozostanie na rynku znacznie dłużej.

Najszybszym superkomputerem na świecie pozostaje niezmiennie Frontier, który korzysta ze sprzętu spod znaku AMD. Intel także jednak ma się czym pochwalić. Zapowiedziano nowy superkomputer, który wykorzysta procesory Xeon Scalable najnowszej generacji oraz akceleratory Habana Gaudi 2. Projekt powstaje we współpracy z firmą Dell i choć nie prześcignie Frontiera, to i tak trafi do ścisłej czołówki maszyn tego typu.

Podczas Intel Innovation 2023 nie tylko zaprezentowano nowe procesory i szczegóły na temat litografii Intel 4, ale odbyła się też także sesja Q&A z Patem Gelsingerem – CEO amerykańskiej firmy. W jej trakcie poruszono między innymi kwestię technologii 3D V-Cache, na którą mocno stawia aktualnie AMD. Okazuje się, że Intel także przygotowuje bazujący na niej sprzęt, ale na jego premierę przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać.

Każdego rodzaju technologia podlega pewnym ograniczeniom. Dotyczy to przykładowo monolitycznych konstrukcji procesorów czy kart graficznych. Odpowiedzią na to są rozwiązania chipletowe, które w przyszłości będą wykorzystywane coraz szerzej. Intel postanowił jednak pójść o krok dalej, ponieważ planuje zastąpić organiczny substrat, który jest powszechnie używany do produkcji chipów, substratem szklanym. Takie rozwiązanie ma szereg istotnych zalet.