Architektura ARM w PC. Czy możliwa jest kooperacja NVIDIA i MediaTek oraz premiera układu N1/N1X jeszcze w 2025?

Rynek komputerów osobistych zmienia się coraz szybciej, a producenci coraz częściej sięgają po nowe architektury i nietypowe sojusze technologiczne. W obliczu rosnącego znaczenia energooszczędnych i wydajnych rozwiązań obliczeniowych kolejne inicjatywy mogą wpłynąć na sposób projektowania komputerów i wybór rozwiązań przez producentów sprzętu. Nadchodzące wydarzenia mogą zarysować nowy kierunek dla komputerów PC i ich wewnętrznej architektury.

Sukces Apple z procesorami ARM pokazał, że wysoka wydajność i efektywność energetyczna mogą iść w parze. Otworzyło to drogę do poważnego traktowania tej architektury w świecie komputerów osobistych.

ARM ma już 40 lat. Architektura, która zasila smartfony, serwery i roboty, trafiła do ponad 250 miliardów urządzeń

NVIDIA i MediaTek według nieoficjalnych doniesień mają zapowiedzieć podczas targów Computex 2025 wspólne procesory ARM dla komputerów PC z systemem Windows. Dwa układy o kodowych nazwach N1 i N1X, odpowiednio klasy średniej i wyższej, miałyby łączyć rdzenie ARM projektowane przez MediaTek z grafiką NVIDIA (architektura Blackwell) w formie pojedynczego SoC. Taka kooperacja, choć wciąż niepotwierdzona oficjalnie, byłaby postrzegana jako przełom i długo wyczekiwane poszerzenie ekosystemu Windows on ARM poza dotychczasowego jedynego dostawcę, którym jest Qualcomm. Firma Arm potwierdziła wcześniej, że pracuje z partnerami nad układami ARM dla Windows, a Microsoft od dawna stara się rozwijać tę platformę. Dotychczas jednak laptopy z procesorami Snapdragon stanowiły jedynie margines rynku. Na tegorocznym CES 2025 NVIDIA i MediaTek zaprezentowały prototypowy mini-PC Project Digits z 20-rdzeniowym CPU Grace (ARM) i GPU Blackwell za  około 3000 USD, przeznaczony dla twórców AI. Nieoficjalnie układy N1/N1X miałyby przenieść tę koncepcję na rynek konsumencki w postaci tańszych laptopów i desktopów z Windows 11. Sukces Apple z procesorami M1/M2 pokazał, że architektura ARM może zapewnić znakomitą wydajność przy lepszej efektywności energetycznej niż x86, choć dekady dominacji Intela i AMD oznaczają ogromną bazę oprogramowania, które platformy ARM musiałyby dogonić lub obsłużyć poprzez warstwy emulacji.

Qualcomm oskarża ARM o praktyki monopolistyczne i składa skargi do globalnych organów antymonopolowych

Oczywiście na razie brak oficjalnych komunikatów o N1/N1X, a ewentualna premiera może napotkać wyzwania. Pojawiają się głosy, że choć prezentacja nastąpi w 2025, to gotowe urządzenia mogą trafić na rynek dopiero w 2026 z uwagi na problemy techniczne. Mimo to sygnały zza kulis wskazują, że projekt jest w zaawansowanej fazie. MediaTek zabezpieczył podobno znaczne moce produkcyjne i montażowe (FCBGA) pod te układy, choć nie jest jasne, czy linie produkcyjne ruszą na czas. Największym wyzwaniem pozostaje ekosystem oprogramowania. Windows on ARM wciąż cierpi na ograniczoną liczbę natywnych aplikacji, a uruchamianie programów x86 wymaga warstwy emulacji, co może wpływać na wydajność. Niemniej jednak, jeśli ambitny plan NVIDIA/MediaTek dojdzie do skutku, rynek PC czeka ciekawa rywalizacja. Zieloni”wejdą bowiem na teren zdominowany przez układy Intel i AMD, oferując alternatywę o potencjalnie wysokiej wydajności i efektywności energetycznej. Co istotne, NVIDIA celuje dokładnie w segmenty obsługiwane dotąd przez APU AMD (Ryzen z Radeon), jak również Snapdragony Qualcomm. Nowy SoC ma dzięki mocnemu GPU zapewniać lepszą grafikę i zgodność z grami niż konkurencyjne integry. To może przyciągnąć graczy i producentów sprzętu. Z przecieków wynika też, że skala planów jest niemała. Mówi się o 3 milionach chipów N1/N1X wyprodukowanych w Q4 2024 i 13 mln sztuk w 2026, podczas gdy laptopy z Windows on ARM (Snapdragon) sprzedały się dotąd w liczbie około 720 tys.. Dało im to poniżej 1% rynku. Intel i AMD będą musiały odpowiedzieć na tę potencjalną konkurencję, przyspieszając prace nad własnymi usprawnieniami (m.in. dalsza poprawa energooszczędności, integracja akceleratorów AI jak np. NPU w Intel Core Ultra czy XDNA w AMD Ryzen AI) oraz broniąc swojej pozycji ceną i ekosystemem. Pojawienie się kolejnego silnego gracza CPU może napędzić innowacje, i choć wprowadzenie nowych architektur do świata PC to proces pełen wybojów, rosnąca liczba doniesień sugeruje, że rok 2025 może przynieść zapowiedź prawdziwie przełomowego układu ARM dla komputerów osobistych.