Nauka i technika

Producenci smartfonów od lat prześcigają się w ulepszaniu aparatów. Efektem tego wyścigu są coraz większe i bardziej złożone moduły fotograficzne, które mocno wystają ponad obudowę urządzeń. Branża szukała już rozwiązań tego problemu, stosując na przykład obiektywy peryskopowe. Prawdziwa rewolucja może jednak nadejść z zupełnie innej strony, dzięki odkryciom w dziedzinie materiałoznawstwa i optyki, które mogą na zawsze zmienić wygląd naszych telefonów.

Obliczenia kwantowe od lat rozpalają wyobraźnię, obiecując rewolucję w nauce, medycynie i finansach. Choć budowa stabilnych i skalowalnych komputerów kwantowych wciąż stanowi ogromne wyzwanie, najwięksi gracze na rynku technologicznym już przygotowują fundamenty pod przyszłą infrastrukturę. Walka o dominację w tej nowej erze nie toczy się jednak wyłącznie na polu tworzenia samych QPU. Ważne są platformy, które połączą dwa światy, klasyczny i kwantowy.

Rynek wysokowydajnych obliczeń od lat bazuje na rywalizacji znanych graczy i kolejne generacje coraz potężniejszych układów krzemowych. W cieniu tej walki rośnie jednak zupełnie nowa technologia, która aspiruje do zredefiniowania pojęcia mocy obliczeniowej. Pojawiają się odważne deklaracje, które sugerują, że obecni liderzy rynku mogą wkrótce stanąć w obliczu wyzwania, jakiego do tej pory nie znali. Czy czeka nas zmiana paradygmatu w świecie HPC?

Nad naszymi głowami od kilku lat krąży na orbicie okołoziemskiej flota satelitów Starlink, zapewniających dostęp do internetu tam, gdzie wydaje się to niemożliwe. SpaceX systematycznie rozbudowuje tę sieć, tworząc konstelację przypominającą futurystyczne megastruktury z powieści science fiction, znane jako Rój Dysona. Teraz jednak Elon Musk zapowiedział kolejny krok w rozwoju tego nowatorskiego rozwiązania, łączność ma być możliwa bezpośrednio ze smartfonów.

Superkomputery są niezbędnym narzędziem w rękach naukowców i inżynierów. Umożliwiają przeprowadzanie złożonych symulacji i trenowanie zaawansowanych modeli AI. Europa konsekwentnie wzmacnia swoją pozycję w tej rywalizacji, inwestując w nowoczesne systemy obliczeniowe o wysokiej wydajności. Najnowsza inicjatywa jest ważnym krokiem w kierunku osiągnięcia technologicznej suwerenności i otwiera zupełnie nowe możliwości badawcze.

W dzisiejszych czasach noszenie smartwatcha na przedramieniu, który co jakiś czas lub nieustannie mierzy puls danego człowieka, nie jest już czymś nadzwyczajnym. Urządzenia te co prawda nie zawsze okazują się całkowicie miarodajne, ale nierzadko dają dobry wgląd w ten aspekt. Okazuje się jednak, że obecna technologia pozwala iść o krok, a nawet kilka dalej. Pomiar tętna jest bowiem możliwy bez noszenia jakichkolwiek urządzeń - wystarczy bowiem skorzystać z fal radiowych.

Globalny wyścig technologiczny nabiera tempa, a jego nowym polem bitwy stają się technologie kwantowe. To już nie tylko teoria, ale realna dziedzina, w którą największe mocarstwa i korporacje inwestują ogromne środki. Rozwój komputerów kwantowych, bezpiecznej komunikacji czy superczułych sensorów zadecyduje o przyszłej przewadze gospodarczej i militarnej. W tym ważnym momencie również Polska postanowiła oficjalnie dołączyć do rywalizacji.

Produkcja nowoczesnych mikroprocesorów to jeden z najbardziej skomplikowanych procesów technologicznych na świecie. W jego sercu leży litografia, metoda pozwalająca na "drukowanie" miliardów tranzystorów na niewielkich płytkach krzemu. Od dekad inżynierowie przesuwają granice tej techniki, dążąc do coraz większej miniaturyzacji. Obecnie najważniejszą rolę odgrywa tu technologia, która jeszcze niedawno wydawała się niemożliwa do wdrożenia na masową skalę.

TSMC obecnie finalizuje przygotowania do uruchomienia masowej produkcji w technologii 2 nm, której linie mają ruszyć już w czwartym kwartale 2025 roku. Jednocześnie tajwański gigant półprzewodnikowy ma zamiar wkrótce przejść w zaawansowaną fazę rozwoju procesu 1,4 nm (A14), przechodząc z badań do próbnej produkcji i walidacji układów. Sprawdźmy więc, jakie plany chce zrealizować TSMC w najbliższych latach i gdzie powstanie fabryka nr 25.

Robotyka humanoidalna rozwija się w błyskawicznym tempie. Maszyny, które jeszcze niedawno były domeną filmów SF, dziś chodzą, biegają i wykonują złożone zadania. W Chinach zorganizowano wydarzenie, które miało na celu sprawdzenie ich obecnych możliwości w różnych konkurencjach. Pokazało, jak daleko zaszła ta technologia i ile pracy jeszcze przed inżynierami. To ważny krok w rozwoju autonomicznych maszyn pozwalający ocenić realny stan zaawansowania prac nad nimi.

Technologie interfejsów mózg-komputer (BCI) rozpalają wyobraźnię i budzą wielkie nadzieje, ale też kontrowersje. Rozwiązania te, mające w zamyśle pomagać osobom z niepełnosprawnościami, coraz śmielej wkraczają w obszar rozszerzania ludzkich możliwości. W wyścigu o dominację na tym polu liczą się nie tylko innowacje techniczne, ale także wizja i zaplecze finansowe. Do niedawna liderem medialnej uwagi był głównie jeden gracz. Na scenę wkracza nowy, potężny zawodnik.

Producenci układów scalonych stają przed wyzwaniem pogodzenia coraz większej mocy obliczeniowej z ograniczeniami energetycznymi smartfonów. Jednym z najważniejszych kierunków rozwoju stało się wykorzystanie sztucznej inteligencji do optymalizacji grafiki. Wkrótce do grona firm oferujących takie rozwiązania dołączy nowy, potężny gracz, którego technologie mogą na nowo określić standardy w dziedzinie jakości mobilnej rozrywki.

Polska edukacja stoi u progu kolejnej cyfrowej zmiany, napędzanej znaczącymi środkami finansowymi. Rządowe programy mają na celu nie tylko doposażenie szkół w nowoczesny sprzęt, ale również fundamentalne wzmocnienie kompetencji przyszłych pokoleń w kluczowych obszarach technologicznych. Inwestycje te otwierają drzwi do wprowadzenia na masową skalę nauczania o sztucznej inteligencji i robotyce, co może trwale zmienić obraz polskiego systemu oświaty.

Obecnie w użyciu są terabajtowe dyski SSD i chmury obliczeniowe, dlatego fizyczne nośniki danych, takie jak dyskietki, wydają się reliktem przeszłości. Pamiętają je głównie starsi użytkownicy komputerów, dla których były podstawowym narzędziem pracy i rozrywki. Pasjonaci retro nie pozwalają o nich zapomnieć. Podejmują się oni projektów, które pozwalają na nowo zrozumieć ich fundamentalne zasady działania i docenić kunszt inżynierów, stojący za ich masową produkcją.

Coraz więcej firm dostrzega potencjał w automatyzacji i analityce danych, jednak sporym wyzwaniem pozostaje efektywne zarządzanie tymi procesami. Wdrożenie AI to nie tylko kwestia technologiczna, ale przede wszystkim strategiczna. Na rynku rośnie zapotrzebowanie na specjalistów, którzy potrafią połączyć wiedzę biznesową z techniczną i poprowadzić organizację przez proces cyfrowej transformacji. Powstają więc inicjatywy edukacyjne mające na celu wypełnienie tej luki.

Wiele domowych pecetów nadal nie obsługuje standardu PCIe 5.0, jednak nie oznacza to, że należy spowolnić rozwój technologii transmisji danych. W końcu są takie segmentu rynku, gdzie coraz wyższe przepustowości mają ogromne znaczenie. Mimo, że dopiero niedawno zaprezentowano pierwszy nośnik SSD obsługujący interfejs PCIe 6.0, organizacja PCI-SIG zapowiedziała już standard PCIe 8.0. Co już wiadomo na ten temat?

Stany Zjednoczone, za pomocą ustawy CHIPS Act, intensywnie dążą do odbudowy swojego potencjału produkcyjnego. Najważniejszym partnerem w tym procesie jest tajwański gigant, TSMC, który już inwestuje w budowę fabryk na terenie USA. Inwestycje te obejmują jednak tylko część skomplikowanego procesu tworzenia nowoczesnych układów scalonych. Cały łańcuch dostaw jest znacznie bardziej złożony, a jego najważniejsze ogniwa wciąż znajdują się poza granicami Ameryki.

Intel w ostatnim czasie boryka się z mnóstwem problemów. Kolejne miesiące będą stały pod znakiem kontynuacji planu głębokiej restrukturyzacji. W dodatku sektor Intel Foundry nieustannie ciągnie ogólne finanse przedsiębiorstwa w dół. Producent obecnie dopracowuje proces technologiczny 18A, w którym po raz pierwszy zastosowane zostanie tylne zasilanie PowerVia oraz tranzystory RibbonFET, zastępujące obecne FinFET. Nowy proces ma pomóc w osiągnięciu wyższej wydajności oraz lepszej efektywności energetycznej,...

Robotyka i AI coraz śmielej wkraczają do świata medycyny, oferując precyzję i niestrudzoną pracę. Roboty na salach operacyjnych były do niedawna jedynie zaawansowanymi narzędziami w rękach chirurgów. Najnowsze doniesienia ze świata nauki pokazują jednak, że jesteśmy o krok od prawdziwej rewolucji. Badacze zrealizowali eksperyment, który może całkowicie zmienić przyszłość chirurgii, tworząc systemy zdolne do samodzielnego przeprowadzania skomplikowanych operacji.

W świecie nowoczesnych technologii doszło do wydarzenia, które może zmienić sposób postrzegania relacji między człowiekiem a sztuczną inteligencją. Polak, jako pierwszy człowiek, odniósł znaczące zwycięstwo w międzynarodowych, prestiżowych zawodach programistycznych, pokonując system bazujący na sztucznej inteligencji. To wyjątkowy moment, który skłania do refleksji nad granicami ludzkich możliwości w erze zdominowanej przez algorytmy i automatyzację.

Świat technologii DIY właśnie przekroczył kolejną granicę. Amerykański YouTuber i chemik znany jako styropyro zaprezentował urządzenie, które łamie wszystkie dotychczasowe standardy bezpieczeństwa laserów. Jego najnowszy projekt to przenośny laser o mocy 250 W topiący nawet metal. Choć budowa takiego sprzętu jest legalna w Stanach Zjednoczonych, jego możliwości budzą zarówno podziw, jak i poważne obawy związane z bezpieczeństwem użytkowania.

SpaceX i NASA przygotowują się do historycznego momentu w programie Commercial Crew Program. Kapsuła Crew Dragon Endeavour ma po raz szósty wystartować w kosmos, co będzie rekordowym osiągnięciem dla tej technologii. Amerykańska agencja kosmiczna wraz z firmą Elona Muska wprowadzają nowe ulepszenia techniczne, które mają zwiększyć bezpieczeństwo i trwałość statków kosmicznych. Misja ma ruszyć pod koniec lipca 2025 roku.

Interfejsy mózg-komputer przechodzą przez rewolucyjny okres rozwoju, otwierając nowe możliwości osobom z ciężkimi zaburzeniami komunikacji. Najnowsze osiągnięcia naukowców z UC Davis pokazują, jak AI w połączeniu z precyzyjnymi mikroelektrodami mogą przywracać zdolność mowy pacjentom z chorobami neurodegeneracyjnymi. Technologia ta wykracza poza dotychczasowe rozwiązania, oferując niemal natychmiastową syntezę głosu.

Nowa technologia może całkowicie zmienić sposób restauracji dzieł sztuki na całym świecie. Zamiast miesięcy żmudnej pracy, uszkodzone obrazy można teraz naprawić w kilka godzin dzięki połączeniu AI z zaawansowanym drukiem. Metoda wykorzystuje cienkie maski z tysiącami precyzyjnie dopasowanych kolorów, które można nakładać i zdejmować bez uszkadzania oryginału. Czy zatem dzieła ukrywane w muzealnych magazynach ujrzą światło dzienne?

Branża zaawansowanych reaktorów jądrowych przyciąga coraz większe inwestycje, a fundusze na rozwój technologii małych reaktorów modułowych szybko rosną. Jeden z pionierów tej branży właśnie ogłosił zamknięcie znaczącej rundy finansowania z udziałem największych graczy technologicznych i energetycznych. Środki mają przyspieszyć komercjalizację nowoczesnej technologii reaktorowej, która ma szanse zrewolucjonizować sektor energetyki jądrowej na świecie.

TSMC, tajwański gigant i globalny lider branży półprzewodników, od lat opracowuje zaawansowane technologie wykorzystywane m.in. przez Nvidię, AMD, Intela, Apple i inne największe firmy technologiczne. W sieci pojawiły się nowe informacje o planach przedsiębiorstwa, już w przyszłym roku TSMC zamierza uruchomić pilotażową linię produkcyjną dla nowoczesnych metod pakowania chipów typu CoPoS oraz PLP. Celem jest rozwój technologii i jej wdrożenie do produkcji.

Organizacja PCI-SIG ogłosiła nową specyfikację interfejsu PCI Express, odpowiadającą na rosnące potrzeby w zakresie przepustowości i efektywności przesyłu danych. Zmiany te wpisują się w trend rozwoju infrastruktury sprzętowej, dostosowanej do wymagań systemów korzystających z AI, przetwarzania w chmurze i nowoczesnych architektur serwerowych. Nowy standard w istotny sposób wpłynie na projektowanie i wdrażanie zaawansowanych rozwiązań obliczeniowych.

Rozwój robotyki wspieranej przez AI przyspiesza w tempie, które jeszcze niedawno należało do domeny SF. Konstrukcje wykorzystujące zaawansowane algorytmy percepcji i predykcji, zyskują zdolności manualne i adaptacyjne pozwalające na interakcje z człowiekiem w złożonych sytuacjach. Przykłady współczesnych rozwiązań pokazują, że roboty przestają być narzędziami przemysłowymi, a stają się systemami autonomicznymi zdolnymi do działania w dynamicznym środowisku.

AI ewoluuje w błyskawicznym tempie, a Meta dąży do odzyskania pozycji lidera w tej dziedzinie. Po trudnościach z modelem Llama 4, Mark Zuckerberg inwestuje miliardy w nową jednostkę badawczą i współpracę ze Scale AI, aby stworzyć superinteligencję. Plany obejmują przełomowe technologie i strategie, które mają rzucić wyzwanie gigantom jak OpenAI czy Google. To krok w stronę przyszłości, w której AI może zredefiniować granice ludzkich możliwości.

Technologie kwantowe obiecują przełomy w dziedzinach takich jak kryptografia, chemia czy AI. Firma International Business Machines (IBM) od lat prowadzi pionierskie prace nad komputerami kwantowymi, a najnowsze zapowiedzi dotyczące projektu Quantum Starling oraz nowego IBM Quantum Data Center w Poughkeepsie w stanie Nowy Jork wskazują na ambitne plany budowy pierwszego wielkoskalowego, odpornego na błędy systemu kwantowego.

Przemysł półprzewodników poszukuje innowacji, które pozwolą na szybszą, tańszą i precyzyjniejszą produkcję układów scalonych. Rozwój technologii litograficznych, takich jak EUV, napotyka bariery związane z kosztami i złożonością. Nowe podejścia, wykorzystujące zaawansowane akceleratory cząstek, mogą zrewolucjonizować procesy produkcyjne. Firma Inversion Semiconductor proponuje rozwiązanie, które łączy miniaturyzację akceleratorów z potężnymi laserami.

Świat technologii wkracza w erę obliczeń kwantowych, gdzie klasyczne procesory ustępują miejsca innowacyjnym rozwiązaniom. Firmy globalnie rozwijają systemy do zaawansowanych analiz, napędzane rosnącym popytem na dane i symulacje. Nowe podejścia do sprzętu i oprogramowania mogą zdefiniować przyszłość obliczeń. Omawiamy działanie i jakie konsekwencje może to mieć dla implementacji komputerów kwantowych w centrach danych i badaniach HPC.

Dzisiejszy rozwój technologii zmierza głównie w kierunku tzw. sztucznej inteligencji, ale na świecie nadal pojawiają się interesujące, a zarazem praktyczne rozwiązania. Jedno z ostatnich dotyczy sfery dźwięku oraz paneli OLED. Pozornie te dwie rzeczy niespecjalnie się ze sobą łączą, natomiast pewni badacze udowodnili, że sytuacja może wyglądać zupełnie inaczej. Stworzyli bowiem technologię, która pozwala pikselom w omawianej matrycy na jednoczesne emitowanie różnych dźwięków.

Świat technologii nie przestaje zaskakiwać, a innowacje w dziedzinie neurotechnologii otwierają nowe horyzonty dla medycyny, a także dla elektroniki użytkowej. Startup Starfish Neuroscience, założony przez Gabe’a Newella, pracuje nad rozwiązaniami, które mogą zmienić sposób, w jaki człowiek wchodzi w interakcję z urządzeniami. Jest to niezwykle fascynujący temat, który budzi pytania o przyszłość technologii i granice jej zastosowań.

Nowoczesne technologie obliczeniowe coraz częściej stają się tematem inwestycji i strategicznych działań akademickich w Europie. Polska właśnie dołączyła do krajów mających własne rozwiązania kwantowe. Może to otworzyć nowy rozdział w badaniach naukowych i edukacji technicznej. Infrastruktura, która niedawno była wizją przyszłości, dziś staje się realnym narzędziem w rękach badaczy i studentów. Czy Odra 5 będzie punktem zwrotnym w krajowej informatyce?

Sztuczna inteligencja znajduje coraz szersze zastosowanie w mediach, edukacji i rekomendacjach treści, jednak nie każda integracja kończy się sukcesem. W ostatnim czasie głośno zrobiło się o przypadku jednego z amerykańskich dzienników, który w niezamierzony sposób ujawnił słabości obecnych narzędzi AI. Sytuacja ta skłania do refleksji nad przyszłością automatyzacji w redakcjach i nad potrzebą odpowiednich mechanizmów weryfikacji treści generowanych maszynowo.