Nauka i technika

Są w świecie technologii rozwiązania, które trwale zmieniają krajobraz cyfrowy. Jednym z nich jest architektura ARM, która przez cztery dekady stała się podstawą działania miliardów urządzeń. Od telefonów i routerów po centra danych, a także pojazdy autonomiczne, obecność ARM w naszym codziennym życiu jest trudna do przecenienia. Jubileusz to moment refleksji, ale też zapowiedź dalszego rozwoju, jak również inwestycji w zupełnie nowe obszary.

Wraz z rosnącym znaczeniem technologii wykorzystujących AI, coraz częściej pojawiają się pytania o sposób ich projektowania i dalszy rozwój. Przejrzystość, bezpieczeństwo i odpowiedzialność stają się tematami, które interesują nie tylko specjalistów, lecz także opinię publiczną. Nowe inicjatywy badawcze podejmowane przez twórców modeli językowych mogą w najbliższych latach zmienić sposób myślenia o systemach AI i ich zastosowaniach.

Sztuczna inteligencja rozwija się w zawrotnym tempie, a firmy technologiczne inwestują ogromne środki w nowe rozwiązania obliczeniowe. W centrum uwagi znajdują się nie tylko modele językowe, ale też infrastruktura potrzebna do ich trenowania. Inicjatywy związane z budową superkomputerów stają się fundamentem przyszłych osiągnięć w tej dziedzinie. Coraz częściej słychać o projektach, które mają zmienić układ sił w globalnym wyścigu technologicznym.

Nowoczesne interfejsy mózg-komputer coraz częściej pojawiają się poza laboratoriami badawczymi. Miniaturyzacja, a także rozwój technologii umożliwiają ich wykorzystanie w codziennym życiu, bez potrzeby inwazyjnych procedur. Rozwiązania tego typu mogą w przyszłości wspierać osoby z niepełnosprawnościami, zmieniać sposób obsługi urządzeń elektronicznych, a nawet zrewolucjonizować komunikację człowieka z maszyną.

Czy w przyszłości będziemy rozmawiać ze zwierzętami tak jak z ludźmi? Google pracuje nad nowym narzędziem opartym na sztucznej inteligencji, które może sprawić, że to pytanie przestanie być tylko fantazją. Projekt oparty na współpracy z naukowcami z różnych dziedzin pokazuje, jak technologia może zmienić nasze relacje z otaczającą przyrodą. To pierwszy krok do stworzenia realnego interfejsu międzygatunkowego.

W miarę jak technologia staje się coraz bardziej integralną częścią naszego codziennego życia, rośnie zapotrzebowanie na innowacyjne źródła zasilania. Tradycyjne akumulatory, choć powszechnie stosowane, często ograniczają projektowanie nowoczesnych urządzeń ze względu na swoją sztywność i rozmiar. W odpowiedzi na te wyzwania naukowcy poszukują nowych rozwiązań, które pozwolą na większą elastyczność i integrację z różnorodnymi formami elektroniki przyszłości.

W świecie technologii półprzewodników poszukiwanie innowacyjnych metod produkcji chipów nabiera tempa. Pat Gelsinger, były CEO Intela, dołączył do rady nadzorczej startupu xLight, który rozwija technologię litografii opartą na akceleratorach cząstek i laserach swobodnych elektronów (FEL). Celem jest stworzenie nowego źródła światła dla litografii, które może zrewolucjonizować produkcję układów scalonych, oferując większą precyzję i efektywność energetyczną.

Czy granie w gry akcji może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu? Najnowsze badania neuroobrazowe sugerują, że tak. Naukowcy wykazali, że u graczy obserwuje się zwiększoną łączność funkcjonalną i strukturalną w jednym z ważnych obszarów mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie informacji wizualnych. Przyglądamy się, co dokładnie odkryto i jakie może to mieć znaczenie nie tylko dla graczy, ale też dla zastosowań w neuroterapii.

Nowe technologie połączeń przewodowych coraz częściej łączą funkcje przesyłu danych i zasilania w jednym standardzie. Jedna z chińskich organizacji branżowych zaprezentowała własne rozwiązanie, złącze GPMI, które może wpłynąć na rozwój elektroniki użytkowej. W artykule przyglądamy się założeniom tego interfejsu, jego możliwościom technicznym, a także potencjalnym zastosowaniom, które mogą znaleźć się w sprzęcie dostępnym na globalnym rynku.

Szwajcarska firma FinalSpark opracowała platformę wykorzystującą żywe ludzkie neurony jako procesory komputerowe. To pionierski krok w rozwijającej się dziedzinie biokomputingu, która może zrewolucjonizować sposób działania sztucznej inteligencji. Dzięki wykorzystaniu organoidów mózgowych możliwe jest tworzenie systemów zużywających tysiące razy mniej energii niż tradycyjne układy krzemowe. Czy ta technologia otwiera drzwi do nowej generacji AI?

Sztuczna inteligencja coraz śmielej wkracza w obszar medycyny, obiecując rewolucję w odkrywaniu i projektowaniu nowych terapii. Isomorphic Labs, spółka zależna Alphabet, właśnie pozyskała imponujące 600 milionów dolarów na rozwój swojej platformy AI dedykowanej odkrywaniu leków. To krok, który może przyspieszyć wprowadzenie innowacyjnych terapii. Jakie są plany Isomorphic Labs i jakie znaczenie ma to finansowanie dla przyszłości medycyny?

Chińska firma SiCarrier zaskoczyła uczestników targów Semicon China 2025, prezentując szeroką gamę zaawansowanych narzędzi do produkcji półprzewodników. Nowe technologie mogą znacząco wpłynąć na zdolność Chin do produkcji zaawansowanych chipów, zmniejszając zależność od zagranicznych dostawców. Jakie innowacje wprowadza SiCarrier i jakie mogą być ich konsekwencje dla globalnego rynku półprzewodników? Szczegóły w dalszej części newsa.

Startup Extropic opracowuje nową generację chipów obliczeniowych, które działają przy wykorzystaniu zasad termodynamiki i probabilistyki. Dzięki technologii p-bitów firma chce stworzyć energooszczędną alternatywę dla tradycyjnych GPU stosowanych w sztucznej inteligencji. Mimo iż dopiero wchodzi na rynek, już teraz przyciąga uwagę inwestorów i ekspertów. Czy Extropic rzeczywiście może zagrozić dominacji NVIDII w sektorze układów dla AI?

Chińskie firmy technologiczne coraz skuteczniej uniezależniają się od zachodnich dostawców układów półprzewodnikowych. Najnowszym przykładem jest sukces Ant Group, która dzięki wykorzystaniu lokalnych chipów osiągnęła znaczące wyniki w trenowaniu modeli sztucznej inteligencji. Ta zmiana może mieć niebagatelne znaczenie nie tylko dla chińskiego rynku, ale również dla globalnej konkurencji technologicznej. Szczegóły tego przełomu przedstawiamy poniżej.

Mimo tego, że dopiero niedawno w komputerach entuzjastów pojawiły się pierwsze komponenty korzystające ze standardu PCIe 5.0, minie jeszcze kilka lat, nim zaczną z niego korzystać wszyscy pecetowcy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by za kulisami trwały prace nad kolejnymi wersjami złącza pozwalającego przesyłać dane z jeszcze większą prędkością. Tak się składa, że już niewiele brakuje do ogłoszenia oficjalnej specyfikacji standardu PCI-Express 7.0.

Synchron, firma rozwijająca interfejsy mózg-komputer (BCI), nawiązała współpracę z NVIDIA. Dzięki integracji z platformą NVIDIA Holoscan nowa wersja BCI oferuje szybsze i dokładniejsze dekodowanie sygnałów mózgowych. Przekłada się to na responsywniejsze sterowanie urządzeniami. Pacjent z ALS używał Apple Vision Pro do kontroli urządzeń domowych wyłącznie za pomocą myśli. Firma planuje wykorzystać AI do dalszego usprawnienia swoich implantów.

Druk 3D towarzyszy nam już od dłuższego czasu, umożliwiając nie tylko tworzenie drobnych elementów w domowych warunkach i produkcję skomplikowanych komponentów obudów, ale także drukowanie sztucznych organów oraz syntetycznej skóry. Teraz IBM opatentował technologię, którą określił mianem druku 4D. W rzeczywistości jednak ma ona niewiele wspólnego z dotychczasowym rozumieniem druku 3D, choć jeżeli się upowszechni, może okazać się przełomowa.

Roboty humanoidalne, które będą pracować na ludzkich stanowiskach, w miejscach takich jak sortownia paczek - taką wizję przyszłości widzi firma Figure, która opracowuje modele, jak również oprogramowanie do nich. W najnowszym materiale wideo pokazała kolejne osiągnięcia dotyczące modelu VLA (Vision-Language-Action) o nazwie Helix, który został ulepszony. Rozwiązanie wypada w praktyce całkiem dobrze, gdyż roboty mogą dość sprawnie pracować i szybko korygować swoje błędy.

Technologiczny świat opiera się na bitach, które są podstawowymi jednostkami informacji w obliczeniach. Ich analogicznym następcą, który ma wprowadzić nas w erę kwantową, są kubity. Są one jednak bardzo niestabilne, co znacząco utrudnia używanie ich do wykonywania obliczeń. Microsoft od prawie 20 lat rozwija technologię topologicznych kubitów i właśnie osiągnął kamień milowy. Użył materiału, który tworzy nowy stan materii i umożliwia produkcję stabilniejszych kubitów.

Nowości ze świata tzw. sztucznej inteligencji pomagają również rozwijać dziedzinę robotyki. Roboty humanoidalne mają obecnie problemy z podejmowaniem nowych zadań w domach, gdyż w tych znajduje się zazwyczaj spora liczba przedmiotów. Jeśli robot wcześniej czegoś nie widział, to ciężko skierować wobec tego jakieś polecenie. Rozwiązaniem ma się okazać nowy model AI, który nie tylko przeskakuje ten problem, ale i pozwala koordynować pracę dwóch robotów naraz.

Choć wdrażanie akceleratorów Blackwell (w tym superchipów GB200) nie przebiega może tak gładko, jak chciałaby NVIDIA i jej klienci, to wydaje się kwestią czasu, kiedy znacząca część infrastruktury serwerowej dużych firm będzie na nich bazowała. Kolejny krok w tym kierunku uczyniło Google Cloud, które poinformowało o wdrożeniu serwerów NVL72 wykorzystujących najnowsze superchipy. Będą one dostępne dla klientów w ramach maszyn wirtualnych.

Latające samochody są dość częstym obrazem w filmach z gatunku Sci-Fi. Taki motyw pojawiał się już w produkcjach z początku XX wieku. Lata mijają, a pojazdy zdolne unosić się w powietrzu jeszcze nie stały się na tyle powszechne, żebyśmy widzieli je na co dzień. Firma Alef chce dodać swoją cegiełkę do innej rzeczywistości. Od kilku lat opracowuje ona elektryczny samochód, który będzie mógł latać - zasadniczo to już może, o czym przekonali się dziennikarze z NBC News.

Niezachwiana pozycja firmy TSMC na rynku półprzewodników może być dla niej pokusą do nadmiernego wykorzystywania swojej pozycji. Z racji, że konkurencja w tej branży jest dosyć ograniczona, tajwański podmiot mógłby podyktować niemalże dowolne warunki. Wafle krzemowe wykorzystywane w najnowszych procesach technologicznych są rzeczywiście sporo droższe niż przed laty, ale czy świadczy to o monopolistycznych zapędach TSMC?

Rok 2025 upłynie pod znakiem dalszego postępu w branży półprzewodników. TSMC jest już na ostatniej prostej do pełnoskalowego wdrożenia procesu technologicznego 2 nm, który posłuży do wytwarzania najbardziej zaawansowanych chipów. Prace postępują szybko, ponieważ tajwańska firma rozpoczęła już właściwą produkcję wafli w tym procesie. Skala jest na razie ograniczona, jednak powinno obyć się bez żadnych znaczących opóźnień.

Obliczenia powiązane ze sztuczną inteligencją zazwyczaj kojarzą się z koniecznością dysponowania olbrzymią mocą obliczeniową. W praktyce są już jednak dostępne na rynku modele językowe, które z powodzeniem działają na zwykłym sprzęcie. Rzadko jednak zdarza się, by ktoś próbował je uruchomić na wiekowym komputerze. Takiego przedsięwzięcia podjął się jeden z serwisów poświęconych AI. Rezultaty opublikowano na materiale wideo i blogu.

Mars. Planeta, która stale jest obiektem badań i wzbudza spore emocje, gdyż wiele osób uważa, że ludzkość mogłaby tam kiedyś zamieszkać. Natomiast prawda jest taka, że warunki panujące na tej planecie są na tyle ciężkie, że życie tam przypominałoby ciągłą walkę o przetrwanie. Atmosfera składa się w 95% z dwutlenku węgla, burze pyłowe to chleb powszedni, a temperatury spadają poniżej -130 stopni Celsjusza. Jednak dziś przyjrzymy się Marsowi pod innym kątem - nadejścia wiosny.

Starlink to ciągle kosztowna metoda dostępu do Internetu. Specyfika systemu sprawia jednak, że można go używać tam, gdzie inne formy połączenia są niedostępne. Starlink jest oczywiście domeną firmy należącej do amerykańskiego multimiliardera Elona Muska. Także Unia Europejska ma jednak swoje aspiracje w tej kwestii. Zakończono właśnie negocjacje z prywatnymi firmami, które w przeciągu kilku lat uruchomią europejską alternatywę dla tego systemu.

TSMC finalizuje właśnie prace nad swoim procesem technologicznym klasy 2 nm. Nowe rozwiązanie, noszące nazwę N2, formalnie zadebiutuje w 2025 roku, choć produkcję testową rozpoczęto już w połowie bieżącego roku. Proces ten będzie miał liczne zalety i może kłaść nacisk na różne aspekty, w zależności od specyfiki danego chipu i woli projektanta. Tajwańska firma ujawniła ostatnio więcej szczegółów dotyczących swojego nadchodzącego rozwiązania.

Nasz Układ Słoneczny jest niezwykle przemyślany. Słońce, które stanowi aż 99,86% jego całej masy, znajduje się w idealnej odległości od Ziemi - dzięki temu może na niej istnieć życie, choć w grę wchodzi tu szereg innych czynników. Nasz Dom zachowuje przy tym odpowiedni kąt nachylenia dzięki Księżycowi (ok. 23,5°) i obraca się wokół własnej osi z właściwą prędkością (1670 km/h). Dziś jednak wyjdziemy poza Układ Słoneczny i skierujemy się w stronę o wiele odleglejszych struktur.

Szersze wykorzystanie komputerów kwantowych to wciąż pieśń przyszłości. Obecnie używa się ich głównie laboratoriach, jednak jest to prawdopodobnie naturalny kierunek rozwoju dla tej branży. Coraz większą rolę zaczynają odgrywać w niej Chiny. Dowodem na to jest kwantowy chip Xiaohong-504, który ma rywalizować z rozwiązaniami wykorzystywanymi w zachodnich komputerach. Omawiany procesor ma przełomowe znaczenie dla Państwa Środka.

Cały wszechświat jest niesamowitym miejscem, w którym jednocześnie zachodzi tak wiele procesów, że jako ludzie nie jesteśmy w stanie objąć tego swoim umysłem. Sporo zjawisk jest zgoła odmiennych od tych, które można zaobserwować na Ziemi. Na innych planetach można się spotkać z opadami diamentów (Uran i Neptun) lub kwasu siarkowego (Wenus). Nie mniej ciekawy jest proces tworzenia nowych gwiazd. Przyjrzymy mu się bliżej na przykładzie galaktyki spiralnej NGC 1637.

Czytelnicy portalu PurePC wiedzą już, że według szacunkowych danych istnieje od 100 miliardów do 1 biliona galaktyk - w tzw. Widzialnym Wszechświecie, czyli fragmencie całego kosmosu. Jedną z nich jest Galaktyka Sombrero, znana również pod nazwą Messier 104. Odkrył ją francuski astronom Pierre Méchain w 1781 roku. Mamy do czynienia z galaktyką spiralną, która znajduje się w gwiazdozbiorze Panny. Możemy się jej przyjrzeć pod trochę innym kątem dzięki teleskopowi Webba.

Obserwujemy obecnie szybki postęp technologiczny w kwestii sprzętu dla centrów danych oraz superkomputerów. Należy spodziewać się, że w kolejnych latach trend ten będzie kontynuowany. Jednym z dowodów na dynamiczny rozwój branży jest superkomputer El Capitan, który osiągnął właśnie niemal pełnię swoich możliwości. Dzięki temu amerykański sprzęt zatriumfował już w zestawieniu najszybszych maszyn tego typu na świecie, detronizując przy tym Frontier.

Do klientów nie trafiła jeszcze pierwsza dostawa serwerów z superchipami NVIDIA GB200. Firma jednak już przygotowuje sprzęt, który zaoferuje jeszcze lepsze parametry pracy i wydajność. Zapowiedziano bowiem właśnie superchipy GB200 NVL4, które powinny dwukrotnie zwiększyć potencjał sprzętu w zadaniach powiązanych ze sztuczną inteligencją. Jest też nowa propozycja dla klientów, którzy wolą pozostać przy architekturze Hopper.

Jednym z najważniejszych elementów naszego ubioru bez wątpienia są buty. W tym segmencie większość osób z pewnością kojarzy serię Air Max, którą firma Nike wprowadziła na rynek w 1987 roku. Wtedy to ukazał się kultowy model Nike Air Max 1, który został wyposażony w lepszy system amortyzacji (poduszka powietrzna na tyle konstrukcji). Na wydarzeniu ComplexCon firma pokazała nowocześniejszą odsłonę tych butów, którą wydrukowano na drukarce 3D.

Sztuczna inteligencja (w kontekście tego materiału określenie to zostało użyte wyłącznie do opisania dużych modeli językowych [ang. LLM]) to coraz popularniejsze rozwiązanie, które dziś dynamicznie rozwija niemal każde większe przedsiębiorstwo. Technologia ta okazuje się całkiem pomocna w wielu dziedzinach, takich jak medycyna. Jedno z badań pokazuje, że model GPT-4 od OpenAI może być przydatny w diagnozie pacjentów, ale nie każdy potrafi wykorzystać jego możliwości.