Oprogramowanie

Technologia od wielu lat pomaga ludziom badać Ziemię z kosmosu. Wszystko dzięki kilku tysiącom satelitów, które krążą na niskiej orbicie okołoziemskiej. Pozwalają one badać wpływ zmian klimatu, czy też różnych zjawisk pogodowych na naszą planetę. NASA zdążyła już zebrać dane, których wielkość przekracza 100 petabajtów (!). Umożliwiają one analizowanie Ziemi pod różnym kątem, ale sam proces wcale nie jest taki łatwy. Wszystko ma się zmienić przez dodanie sztucznej inteligencji.

Urządzenia, które korzystają z procesorów opartych na architekturze ARM, kojarzymy zazwyczaj z mobilnych systemów, takich jak Android, czy też iOS. Jednak takie jednostki są w stanie obsłużyć także system Windows, który wsparcie dla wspomnianej architektury zaoferował wraz z wersją Windows RT (oparta na Windows 8). Niestety pozwalała ona wyłącznie na pobieranie aplikacji z Windows Store (dziś znany jako Microsoft Store). Sytuacja bardzo zmieniła się z biegiem lat, a szczególnie w ostatnim okresie,...

Chatbot od OpenAI, czyli znany niemalże każdemu ChatGPT, dostępny jest dla wszystkich użytkowników z poziomu przeglądarki internetowej. Nie brakuje również aplikacji na systemy iOS i Android, a od niedawna także na macOS. W drugiej połowie października 2024 roku część użytkowników, którzy korzystają z urządzeń z systemem Windows, mogła zapoznać się z wersją testową omawianej aplikacji. OpenAI właśnie udostępniło ją za darmo dla wszystkich.

Dystrybucja oparta na jądrze Linux o nazwie CachyOS doczekała się kolejnej, a dokładniej dwunastej aktualizacji w 2024 roku. System ma u podstaw odsłonę Arch Linux, jednak został wzbogacony o autorskie narzędzia, a także jądra (ang. kernel), które są przystosowane do określonych zadań. Edycja ta stawia na wydajność, która w nowej wersji powinna być jeszcze lepsza. CachyOS występuje w wariancie dla komputerów, a także dla handheldów takich jak ASUS ROG Ally X.

Firma Microsoft, jak większość obecnie, nieustannie stara się zapewnić nowe funkcje w swoich produktach, które będą wykorzystywały możliwości tzw. sztucznej inteligencji. Funkcjonalność podobna do bardziej zaawansowanych usług, takich jak Kreator Obrazów, czy też asystent Microsoft Copilot, trafiła właśnie do programu graficznego Paint oraz do prostego edytora tekstu, czyli Notatnika. Z nowych opcji mogą skorzystać uczestnicy programu Windows Insider.

Do obróbki grafiki komputerowej używa się dziś wielu programów, spośród których najpopularniejszym płatnym rozwiązaniem jest Photoshop, a jedną z bardziej znanych, ale darmowych aplikacji jest GIMP. W przypadku tego drugiego mamy do czynienia z naprawdę wieloma funkcjami, które są sukcesywnie dodawane od końcówki 1995 roku. Aktualnie oczekuje się na wersję 3.0, która ma wznieść program na wyższy poziom. Już teraz można skorzystać z jej wczesnej odsłony.

Android 15 dopiero niedawno zawitał na smartfony Google Pixel i lada moment powinien być dostępny również na niektórych smartfonach wchodzących teraz do sprzedaży. Trzeba przyznać, że decyzja o tak późnym wydaniu tego systemu raczej nikomu nie wyszła na dobre. Nie dziwią zatem doniesienia, że podobna historia już na pewno nie wydarzy się w przypadku "szesnastki". Mało tego, serwis Android Headlines donosi, że kolejna wersja Androida będzie dostępna już za kilka miesięcy.

Wykrywanie potencjalnych luk w oprogramowaniu przed jego publiczną dostępnością jest dziś kluczowe, gdyż jeśli producent tego nie zrobi zawczasu, to tuż po jego wydaniu podatność znajdą i wykorzystają cyberprzestępcy. Obecnie stosuje się wiele metod, z których żadna nie daje 100% gwarancji, że oprogramowanie będzie wolne od błędów. Sytuację może poprawić sztuczna inteligencja, a dokładniej modele językowe, które już dziś znajdują luki, jakich nikt nie mógł wykryć.

Nieuchronnie zbliżamy się do zakończenia wsparcia dla systemu Windows 10. Dla zwykłych użytkowników nastąpi ono 14 października 2025 roku. To oznacza, że już w stosunkowo nieodległej przyszłości pojawią się problemy z bezpieczeństwem systemu. Jednym z rozwiązań jest przesiadka na Windowsa 11, który zyskuje nieustannie na popularności. Jednakże dominujący odsetek komputerów na świecie wciąż wykorzystuje starszą wersję systemu.

Najnowsza wersja całkiem popularnego systemu opartego na jądrze Linux o nazwie Fedora stała się oficjalnie dostępna do pobrania. Dystrybucja ta w swojej podstawowej wersji zapewnia nam środowisko graficzne GNOME, które w kolejnej odsłonie wprowadza kilka istotnych funkcji. Możemy jednak liczyć na edycje z innymi pulpitami, takimi jak KDE Plasma, czy też Cinnamon, acz nie zabraknie ciekawego wariantu Miracle. Zobaczmy więc, co dokładniej oferuje nam nowa Fedora.

Na pełne wykorzystanie potencjału sztucznej inteligencji przyjdzie nam jeszcze sporo poczekać. Należy jednak spodziewać się, że możliwości technologii będą stopniowo rosły. Kolejnym krokiem na drodze do rozwoju AI może być nowa propozycja Google. Narzędzie, które pozwoli sztucznej inteligencji przejąć kontrolę nad przeglądarką internetową, a później nad całym komputerem, daje potencjalnie sporo możliwości, ale rodzi też oczywiste zagrożenia.

Bardzo popularny, a zarazem jeden z najbardziej dopracowanych handheldów do gier - zarówno od strony oprogramowania, jak i sprzętowej - doczekał się następnej aktualizacji systemu. Dzięki niej Steam Deck upora się z trapiącymi go do tej pory problemami, a przy tym zyska większą kompatybilność z akcesoriami i stanie się nieco wydajniejszy. Lista zmian jest kolejnym potwierdzeniem tego, że Valve pracuje nad dostępnością SteamOS dla innych handheldów.

Często zdarza się, że kierunek rozwoju danego oprogramowania nie jest zgodny z wizją niektórych pracowników, więc decydują się oni na założenie własnej firmy i tworzą wszystko po swojemu. Tak właśnie stało się w przypadku byłego dyrektora generalnego przedsiębiorstwa Opera Software. Opuścił on szeregi firmy w 2015 roku, aby skupić się na tworzeniu przeglądarki o nazwie Vivaldi, zamiast dotychczasowej Opery. Nowa odsłona jego aplikacji wprowadza szereg nowych funkcji.

Artyści cyfrowi do tworzenia swoich dzieł bardzo często wykorzystują tablety od firmy Apple, czyli iPady, które pozwalają na pracę z dedykowanymi rysikami. Na tej scenie pierwsze skrzypce gra aplikacja Procreate, która zapewnia ogromną funkcjonalność i wymaga tylko jednorazowej opłaty. Istnieją rzecz jasna udane alternatywy, do których można zaliczyć aplikacje Krita, Sketchbook, czy też mniej znaną Adobe Fresco. Ta ostatnia właśnie stała się zupełnie darmowa.

W segmencie sztucznej inteligencji zachodzą dosłownie błyskawiczne zmiany. Szczególnie widoczne jest to w bardziej wizualnych aspektach, takich jak generowanie obrazów, czy też materiałów wideo. W obu kwestiach technologia wymaga jeszcze doszlifowania, ale z dnia na dzień jest coraz lepiej. Dobrze to pokazuje nowa rodzina modeli obrazu Stable Diffusion 3.5, która właśnie ujrzała światło dzienne. Możliwości i kontrola nad obrazem są teraz jeszcze większe niż dotychczas.

Firma Huawei od jakiegoś czasu podejmuje się działań, które mają na celu uniezależnienie się od mobilnego systemu od Google, czyli Androida. W 2019 roku oficjalnie ukazały się pierwsze efekty całego procesu, gdyż na rynku pojawił się system HarmonyOS - początkowo był dostępny jedynie dla segmentu Smart TV od marki Honor. Musiało jednak minąć sporo czasu, zanim system zupełnie odciął się od kodu Androida i jądra Linux, wszak stało się to dopiero pod koniec 2024 roku.

Najpopularniejszy chatbot na świecie, czyli ChatGPT, jest nieustannie rozwijany przez OpenAI - uwidacznia się to nie tylko w bardziej zaawansowanych dużych modelach językowych (LLM), które leżą u jego podstaw, ale również w dostępie do usługi na popularnych systemach operacyjnych. Pod koniec czerwca 2024 roku wszyscy użytkownicy tego rozwiązania mogli skorzystać z aplikacji na macOS, a już teraz zostaje ona wprowadzona na system Windows - choć nie dla wszystkich.

Android 15 zadebiutował na smartfonach od firmy Google z serii Pixel - data premiery wydaje się idealna, gdyż odbyła się ona 15 października 2024 roku. Nowość zaoferuje użytkownikom tych urządzeń sporo przydatnych funkcji, które związane są z robieniem zdjęć, sztuczną inteligencją, a także z bezpieczeństwem. Ten ostatni aspekt odnosi się do ochrony przed kradzieżą, która będzie dostępna również dla innych osób. Świeżych opcji doczekają się też linie Pixel Buds i Pixel Watch.

Ikey Doherty to dość znana postać na scenie systemów opartych na jądrze Linux. Pracował on już bowiem przy kilku dystrybucjach, z których wiele powstawało zupełnie od zera. Jedną z pierwszych był Solus, aczkolwiek autor po paru wydaniach porzucił projekt w 2013 roku. Następnie po niemal półtora roku pracy w firmie Intel założył dystrybucję Evolve OS, ale został zmuszony do zmiany jej nazwy, więc system przyjął dawny tytuł Solus. W 2018 roku Ikey ogłosił, że opuszcza ten projekt i przekazuje...

Sztuczna inteligencja rozwija się zarówno w kierunku chatbotów, jak i rozwiązań zdolnych generować obrazy, dźwięki, a także materiały wideo - te robią w ostatnim czasie naprawdę spore wrażenie i coraz więcej wskazuje na to, że modele AI wkrótce będą w stanie tworzyć filmy, a już teraz mogą nam pomóc przy montażu wideo. Firma Adobe zaczęła udostępniać swój model Firefly Video, który pozwoli tego dokonać - skorzystamy z niego także w programie Premiere Pro.

Jedna z najbardziej rozpoznawalnych dystrybucji, która oparta jest na jądrze Linux, a mianowicie tytułowa Ubuntu, jest na rynku już od 20 lat. Akurat ukazała się najnowsza odsłona, która oprócz nowych funkcji związanych z bezpieczeństwem, a także kluczowych zmian dotyczących jądra, nawiązuje do całej historii tego systemu operacyjnego poprzez wprowadzenie znajomych elementów z minionych lat. Aktualizacja zaoferuje nam też dostęp do najnowszej wersji środowiska GNOME.

Generatory obrazów, a tak naprawdę modele AI, które leżą u ich podstaw, są z nami już dość długo. Dzięki nim możemy bardzo szybko zwizualizować dowolną rzecz, o jakiej pomyślimy. Rezultaty, które można uzyskać, w wielu przypadkach są nawet bardziej niż satysfakcjonujące. Omawianą możliwość oferuje już wiele usług, a jedną z nich jest chatbot Gemini. Google co prawda usunęło na jakiś czas tę funkcjonalność, ale właśnie stała się ona na nowo dostępna.

Sztuczna inteligencja, a w tym przypadku duże modele językowe (ang. LLM) są dziś na tyle funkcjonalne, że umożliwiają nam nie tylko prowadzenie całkiem ludzkich konwersacji, ale też tworzenie materiałów wideo i grafik. Te ostatnie w wielu przypadkach są tak realistyczne, że niemal nie sposób stwierdzić, czy dany obraz został wygenerowany, czy też człowiek użył aparatu, aby uchwycić konkretną chwilę. Aktualnie możemy dowolnie wykorzystywać takie grafiki.

Środowiska graficzne są nieodłączną częścią niemal każdej dystrybucji opartej na jądrze Linux. To one pozwalają wizualnie zarządzać całym systemem, a ponadto oferują unikalne dla siebie funkcje. Tym razem aktualizacji doczekał się jeden z popularniejszych "pulpitów", który umożliwia prawie nieograniczoną personalizację, czyli KDE Plasma. Kolejna odsłona nie wprowadza co prawda żadnej rewolucji, natomiast pozwoli na nieco więcej przy zachowaniu łatwości obsługi.

Przedsiębiorstwo Meta zaprezentowało właśnie swoją odpowiedź na generatory wideo od firm: OpenAI (Sora), Google (Veo), a także Runway (Runway Gen-3 Alpha). Rodzina o nazwie Movie Gen zawiera w sobie kilka modeli, które są w stanie generować i edytować materiały wideo, a także tworzyć dla nich ścieżki dźwiękowe. Efekty są naprawdę bardzo dobre, choć do ideału trochę im jeszcze brakuje. Natomiast trzeba przyznać, że postęp technologiczny pod tym względem jest imponujący.

Jedna z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych przez wiele osób dystrybucja Manjaro, która jest systemem opartym na jądrze Linux, doczekała się właśnie kolejnej aktualizacji. U podstaw tej odsłony leży Arch Linux, natomiast twórcy zdecydowali się udostępnić własne repozytoria z oprogramowaniem. Mówimy tu o dystrybucji, która sprawdzi się zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników. Nowa wersja oferuje głównie zaktualizowane pakiety.

Pod koniec lutego 2024 roku Nintendo zaczęło walkę z popularnym emulatorem gier z konsoli Nintendo Switch o nazwie Yuzu. Na efekty złożonego pozwu przeciwko jego twórcom, czyli Tropic Haze, czekaliśmy stosunkowo krótko. Już na początku marca 2024 roku zgodzili się oni zapłacić 2,4 mln dolarów wraz z zaprzestaniem prac i usunięciem emulatora z wielu źródeł. Po Yuzu pozostał jeszcze jeden ważny gracz, który także przestał właśnie istnieć - jest nim tytułowy Ryujinx.

W celu uzyskania lepszej wydajności w grach stosuje się obecnie wiele technik, takich jak NVIDIA DLSS, czy też AFMF. Ta druga pochodzi od firmy AMD i należy do grona generatorów klatek. Jest on zintegrowany ze sterownikami graficznymi w aplikacji AMD Software: Adrenalin Edition. Pod koniec lipca 2024 roku ukazała się druga wersja AMD Fluid Motion Frames, jednak w formie technical preview, a już teraz stabilna odsłona jest obecna w nowej edycji wspomnianej aplikacji.

Mimo że Linux, a zasadniczo to dystrybucje oparte na tym jądrze, są uznawane za stosunkowo bezpieczne, to tak jak w przypadku systemu Windows istnieją w nich luki, które mogą wykorzystać cyberprzestępcy, aby nam zaszkodzić. Tym razem dotyczą one systemu drukowania, który jest obecny zarówno we wspomnianych dystrybucjach, jak i w systemach "uniksopodobnych", takich jak macOS. Używając tych luk, można wyzwolić złośliwy kod w momencie rozpoczęcia drukowania.

Przetestowałeś wiele środowisk graficznych na różnych dystrybucjach Linuksa i doszedłeś do wniosku, że najbardziej odpowiada Ci KDE Plasma? W takim wypadku może Ci się spodobać odsłona o nazwie KaOS, która oprócz najnowszych pakietów z tego „pulpitu” stawia na stabilne i wydajne działanie. Przy okazji obsługa nie powinna sprawiać większych problemów. Twórcy mają swój własny tok myślenia, którym się kierują, więc dystrybucja jest specyficzna pod wieloma względami.

Nowa wersja mobilnego systemu iOS 18 od Apple dopiero co oficjalnie zadebiutowała, a już stała się przedmiotem wielu dyskusji. Najpierw wyszło bowiem na jaw, że ta odsłona mocno skupia się na zapewnieniu lepszego czasu pracy na akumulatorze smartfonom Apple iPhone poprzez ograniczenie ich wydajności. Teraz okazało się, że oprócz tego wszystkie modele, których ekran może być odświeżany z częstotliwością 120 herców, nie zawsze mogę z niej skorzystać.

W gąszczu dystrybucji Linuksa istnieje całkiem sporo wartościowych odsłon, którymi warto się bliżej zainteresować. Niektóre z nich są już na tyle dopracowane, że z powodzeniem można nimi zastąpić system Windows. Do takich trzeba zaliczyć Zorin OS - dystrybucję, której korzenie sięgają edycji Ubuntu. Jej domyślny interfejs przypomina ten z oprogramowania od Microsoftu, choć w nasze ręce zostaje oddanych sporo opcji personalizacji. Właśnie udostępniono nową aktualizację.

W świecie dystrybucji Linuksa wciąż zachodzą jakieś zmiany. Tym razem aktualizacji doczekał się ciekawy system o nazwie SDesk, który, mimo że jest oparty na dystrybucji Arch, to oferuje autorskie pakiety pokroju przeglądarki Swirl. Standardowo dla Archa spotkamy się z menedżerem pakietów pacman, choć za środowisko graficzne odpowiadać będzie GNOME. Odsłona nastawiona jest na łatwą obsługę, więc nawet początkujący użytkownicy nie będą mieli z nią problemu.

Wśród wielu dystrybucji systemu Linux jedną z najbardziej znanych i cenionych przez użytkowników jest MX Linux. Odsłona ta oparta jest na Debianie, a jej celem jest zapewnienie stabilnej pracy w całkiem przystępnym, a zarazem lekkim środowisku graficznym. Jej początki sięgają roku 2013, więc system jest rozwijany już dość długo. Najnowsza aktualizacja wprowadza kolejne usprawnienia i poprawki błędów, a także przynosi świeże wersje aplikacji i nowsze jądra.

Napisanie systemu operacyjnego od zera jest nie lada wyzwaniem. Osoby, które się go podejmują, wiedzą, że miną długie lata, zanim całość zostanie odpowiednio dopracowana. Mimo to na rynku mamy obecnie wiele takich systemów, a jednym z nich jest Redox OS. Mamy do czynienia z otwartoźródłowym kodem, który został napisany przez Jeremiego Sollera (główny inżynier w firmie System76) i jego zespół liczący ok. 80 osób. Właśnie ukazała się jego kolejna wersja.

Na początku lutego 2024 roku chatbot od Google, czyli Bard, zmienił swoją nazwę, a u jego podstaw położono bardziej zaawansowane modele AI. Wszystko po to, aby zapomnieć o jego dawnych błędach. Niestety jego następca, czyli obecny Gemini, wcale nie wypadł lepiej. Do dziś ma problemy z udzielaniem poprawnych odpowiedzi, a w czasie swojego wejścia na rynek za jego pomocą tworzono obrazy, które nie były poprawne historycznie. Google ogłosiło więc kolejne zmiany.