linux

Środowisk graficznych dla dystrybucji opartych na jądrze Linux jest całkiem sporo, więc każdy może wybrać coś dla siebie. Jednym z tych, które są albo uwielbiane, albo wręcz przeciwnie, jest GNOME, które właśnie doczekało się kolejnej aktualizacji. Wersja z numerem 48 zaoferuje nam ulepszony system powiadomień, szybsze działanie, nową aplikację, a także wsparcie dla trybu HDR. Usprawniono też przeglądarkę obrazów i wprowadzono inne czcionki systemowe.

Technika Ray Tracingu zadebiutowała wraz z premierą kart graficznych NVIDIA GeForce RTX 2000. Po 6,5 roku stała się nie tylko standardem w dużych tytułach AAA, ale coraz częściej staje się wręcz wymogiem. Nowoczesne gry wymagają jej choćby w minimalnym stopniu, wykorzystując ją jako formę oświetlenia. To zrodziło pytanie wśród entuzjastów: czy starsze karty AMD mogą obsłużyć Ray Tracing? Okazuje się, że tak i to o dziwo całkiem sprawnie.

Dystrybucji opartych na jądrze Linux jest na tyle dużo, że spora część osób, które chcą wkroczyć do świata otwartego oprogramowania, po prostu nie wie, od czego zacząć. Nierzadko dana odsłona ma swoich zagorzałych zwolenników, jak i przeciwników, którzy będą nas do niej zachęcać lub zniechęcać. W wyniku takiej sytuacji niektórzy postanawiają zostawić ten temat jeszcze przed samym startem i pozostać przy "bezpiecznym" Windowsie. Ten materiał zacznie więc cykl recenzji omawianych dystrybucji...

Współczesny świat open source znajduje się w centrum gorącej debaty na temat integracji języka Rust z jądrem systemu Linux. Choć wsparcie dla tego języka pojawiło się w wersjach systemu już w 2022 roku, kwestia jego pełnej implementacji wciąż budzi kontrowersje, które z biegiem czasu tylko narastają, prowadząc do odejścia kluczowych opiekunów systemu stworzonego przez Linusa Torvaldsa. Rzućmy więc okiem na to, jak doszło do tej napiętej sytuacji w zespole.

Wśród komputerowych pasjonatów nie ma chyba osoby, która nie słyszała nigdy o oprogramowaniu OCCT. To popularne narzędzie diagnostyczne zostało pobrane już miliony razy i znacząco pomogło nie tylko overclockerom, ale również zwykłym użytkownikom dbającym o swój sprzęt. O ile jednak do tej pory OCCT kojarzyliśmy wyłącznie z systemem Windows, okazuje się, że już niebawem program ten dostępny będzie również na innych popularnych platformach.

Kolejna wersja bardzo popularnego środowiska graficznego KDE Plasma, które skierowane jest dla dystrybucji opartych na jądrze Linux, jest już oficjalnie dostępna. Zmian jest naprawdę sporo, a twórcy skupili się na aspekcie użyteczności i personalizacji. Nie zabrakło przydatnych zmian dla grafików komputerowych, a sam pulpit stanie się jeszcze funkcjonalniejszy. Zajrzyjmy więc do nowej aktualizacji oznaczonej numerem 6.3, aby ją nieco dokładniej omówić.

Rodzina dużych modeli językowych DeepSeek-R1 wciąż wywołuje niemałe poruszenie na świecie. Nawet bezpośrednia konkurencja, a więc OpenAI, przyznała, że możliwości flagowego modelu z tej serii są "imponujące" - szczególnie jeśli zestawimy je z kosztami, jakie trzeba ponieść przez korzystanie z interfejsu API (kwota za milion wyjściowych tokenów to zaledwie ułamek tego, co trzeba zapłacić w przypadku modelu OpenAI o1). Firma DeepSeek udostępniła wszystkie modele z nowej linii zupełnie za darmo...

Na rynku urządzeń mobilnych od wielu lat króluje system Android. Zaraz za nim znajdują się sprzęty od firmy Apple z iOS oraz iPadOS, a później długo, długo nic. Istnieje jednak wąska grupa smartfonów, które mogą się pochwalić systemem znanym bardziej z komputerów, czyli Linuksem (a konkretniej specjalnymi dystrybucjami, które oparte są na jądrze o tej nazwie). Już wkrótce może do nich dołączyć kolejny model, który wyróżnia się naprawdę bardzo ciekawą funkcjonalnością.

Steam Deck. Handheld do gier, który jest najbardziej ceniony za obecność systemu SteamOS od Valve. Ten ostatni jest bowiem bardzo wygodny w użytkowaniu i pozwala na całkiem sporą personalizację poprzez wiele dostępnych dodatków - jako że mamy do czynienia z dystrybucją opartą na jądrze Linux. Oczywiście ma on również swoje wady, gdyż nie pozwala na uruchomienie niektórych gier sieciowych z zabezpieczeniem przeciw oszustom, a przy tym - co dość oczywiste - duża część programów z systemu Windows...

Spośród wielu dystrybucji opartych na jądrze Linux jedną z najbardziej rozpoznawalnych jest Mint. Odsłona ta jest dość popularna w gronie początkujących użytkowników, gdyż oferuje wygodne w obsłudze, a przy tym całkiem eleganckie środowisko graficzne Cinnamon. Kolejna wersja tej dystrybucji o nazwie kodowej Xia właśnie stała się dostępna do pobrania. Twórcy skupili się tym razem na modernizacji systemu zarządzania pakietami APT, unowocześnili wygląd i dodali nowe funkcje.

Dopiero co firma Lenovo zaprezentowała handhelda Legion Go S, który jako pierwszy będzie oficjalnie licencjonowany do działania ze SteamOS, a już dowiedzieliśmy się, że system od Valve za moment pojawi się na innych handheldach. Co prawda od jakiegoś czasu mogliśmy spotkać się z informacjami, że producent Steam Decka pracuje nad wsparciem dla innych sprzętów, ale nie wiedzieliśmy, kiedy ten proces dobiegnie końca. Firma podała okres debiutu wersji beta.

Wydawać by się mogło, że na targach CES 2025 NVIDIA zaprezentowała już wszystkie nowości. Tymczasem okazuje się, że oprócz nowych kart graficznych NVIDIA GeForce RTX z serii 50 i technik z nimi związanych (takich jak DLSS 4), już wkrótce na rynek konsumencki wkroczy mały komputer, który został przystosowany do obsługi sztucznej inteligencji, a konkretniej dużych modeli językowych. Za wydajność odpowiadać będzie specjalny SoC, przy którego tworzeniu uczestniczył MediaTek.

Granie w chmurze dla wielu użytkowników jest całkiem rozsądnym rozwiązaniem, gdyż do rozgrywki zamiast wydajnego urządzenia wystarczy przyzwoite łącze internetowe, o które dziś coraz łatwiej. Jedną z popularniejszych usług tego typu jest GeForce NOW od firmy NVIDIA. Aplikacja, która otwiera przed nami drzwi do niej, jest dostępna dla większości systemów operacyjnych, a już wkrótce stanie się obecna na kolejnych platformach. Mowa o świecie VR oraz Steam Decku.

W ubiegłych 10 latach (od grudnia 2014 roku) system operacyjny od firmy Microsoft stracił sporo udziału rynkowego (z 88,74 na 72,94%; według Statcounter), natomiast zyskującymi graczami byli: macOS oraz dystrybucje oparte na jądrze Linux. Te ostatnie cieszą się na świecie coraz większą popularnością, choć szczególny wzrost zainteresowania przypada na końcówkę 2023 i cały 2024 rok. Mowa tu co prawda o zaledwie 4% (w najlepszym miesiącu 4,55%), aczkolwiek jeszcze 10 lat temu było to tylko 1,39%. Wśród...

Pionierem w segmencie handheldów do gier bez wątpienia można nazwać urządzenie od Valve, czyli tytułowego Steam Decka. To dzięki niemu bowiem popularność tego typu sprzętów gwałtownie wzrosła, choć trzeba przyznać, że w kwestii systemu operacyjnego większość producentów zmierzyła w zupełnie innym kierunku. Steam Deck domyślnie opiera się na systemie SteamOS, czyli zmodyfikowanej wersji jednej z dystrybucji opartej na jądrze Linux o nazwie Arch. Została ona jednak naprawdę dopracowana, przez...

Decydując się na zakup smartfona z Androidem, nie zawsze można być pewnym tego, przez jak długi czas producent ma zamiar go wspierać. Zdarza się, że zostaje on porzucony dość szybko, w wyniku czego użytkownik zostaje ze sprawnym urządzeniem, które symbolicznie umiera na jego oczach ze względu na stale starzejące się oprogramowanie. Niestety takie sytuacje nadal występują, ale rynku są dostępne alternatywne rozwiązania, które mają im zapobiec.

To był ciężki rok dla firmy Intel. Najpierw problemy z 13. i 14. generacją procesorów (serie Raptor Lake i Raptor Lake Refresh), których naprawa trwała wiele miesięcy, a teraz zmartwieniem marki stała się świeżo wprowadzona linia Arrow Lake. Miała się ona skupiać na poprawieniu wydajności energetycznej, ale zostało to obarczone stagnacją, a nawet spadkiem osiągów w grach względem poprzedników. Nowy mikrokod 0x114 miał poprawić tę sytuację. Jak jest jednak w rzeczywistości?

Jedna z najpopularniejszych dystrybucji opartych na jądrze Linux, tytułowa Manjaro, doczekała się kolejnej aktualizacji. Tym razem zmiany ponownie nie wprowadzają żadnej rewolucji, wszak omawiana odsłona w głównej mierze skupia się na zapewnieniu zaktualizowanych pakietów, a także nowszych edycji środowisk graficznych. Możemy przy tym liczyć na aktualniejsze jądro systemowe. Manjaro zapewni nam dostęp do kilku pulpitów, więc każdy znajdzie coś dla siebie.

Błędy w systemach operacyjnych to zjawisko, któremu nie należy się nadmiernie dziwić. Jak w przypadku każdego oprogramowania, na etapie testów niemożliwe jest wychwycenie wszystkich. Systemy z rodziny Linux są jednak uznawane za bardziej niezawodne niż Windows. Nie oznacza to jednak, że problemy tutaj w ogóle nie występują. Jeden z nich sprawiał, że od pewnego czasu system potrafił zbyt wolno startować na procesorach AMD Zen 1 oraz Zen 2.

Dystrybucja oparta na jądrze Linux o nazwie CachyOS doczekała się kolejnej, a dokładniej dwunastej aktualizacji w 2024 roku. System ma u podstaw odsłonę Arch Linux, jednak został wzbogacony o autorskie narzędzia, a także jądra (ang. kernel), które są przystosowane do określonych zadań. Edycja ta stawia na wydajność, która w nowej wersji powinna być jeszcze lepsza. CachyOS występuje w wariancie dla komputerów, a także dla handheldów takich jak ASUS ROG Ally X.

Najnowsza wersja całkiem popularnego systemu opartego na jądrze Linux o nazwie Fedora stała się oficjalnie dostępna do pobrania. Dystrybucja ta w swojej podstawowej wersji zapewnia nam środowisko graficzne GNOME, które w kolejnej odsłonie wprowadza kilka istotnych funkcji. Możemy jednak liczyć na edycje z innymi pulpitami, takimi jak KDE Plasma, czy też Cinnamon, acz nie zabraknie ciekawego wariantu Miracle. Zobaczmy więc, co dokładniej oferuje nam nowa Fedora.

Bardzo popularny, a zarazem jeden z najbardziej dopracowanych handheldów do gier - zarówno od strony oprogramowania, jak i sprzętowej - doczekał się następnej aktualizacji systemu. Dzięki niej Steam Deck upora się z trapiącymi go do tej pory problemami, a przy tym zyska większą kompatybilność z akcesoriami i stanie się nieco wydajniejszy. Lista zmian jest kolejnym potwierdzeniem tego, że Valve pracuje nad dostępnością SteamOS dla innych handheldów.

Firma Huawei od jakiegoś czasu podejmuje się działań, które mają na celu uniezależnienie się od mobilnego systemu od Google, czyli Androida. W 2019 roku oficjalnie ukazały się pierwsze efekty całego procesu, gdyż na rynku pojawił się system HarmonyOS - początkowo był dostępny jedynie dla segmentu Smart TV od marki Honor. Musiało jednak minąć sporo czasu, zanim system zupełnie odciął się od kodu Androida i jądra Linux, wszak stało się to dopiero pod koniec 2024 roku.

Ikey Doherty to dość znana postać na scenie systemów opartych na jądrze Linux. Pracował on już bowiem przy kilku dystrybucjach, z których wiele powstawało zupełnie od zera. Jedną z pierwszych był Solus, aczkolwiek autor po paru wydaniach porzucił projekt w 2013 roku. Następnie po niemal półtora roku pracy w firmie Intel założył dystrybucję Evolve OS, ale został zmuszony do zmiany jej nazwy, więc system przyjął dawny tytuł Solus. W 2018 roku Ikey ogłosił, że opuszcza ten projekt i przekazuje...

Jedna z najbardziej rozpoznawalnych dystrybucji, która oparta jest na jądrze Linux, a mianowicie tytułowa Ubuntu, jest na rynku już od 20 lat. Akurat ukazała się najnowsza odsłona, która oprócz nowych funkcji związanych z bezpieczeństwem, a także kluczowych zmian dotyczących jądra, nawiązuje do całej historii tego systemu operacyjnego poprzez wprowadzenie znajomych elementów z minionych lat. Aktualizacja zaoferuje nam też dostęp do najnowszej wersji środowiska GNOME.

Mimo że dystrybucje oparte na jądrze Linux przez sporo osób uważane są za takie, które nie wykorzystują pełnego potencjału podzespołów, to rzeczywistość często jest zgoła inna. W wielu przypadkach to właśnie te systemy wypadają lepiej niż Windows - nie tylko w benchmarkach, ale i programach do grafiki 3D, czy też grach wideo. Redakcja Phoronix sprawdziła, jak sobie radzi procesor z rodziny Intel Lunar Lake na dystrybucji Ubuntu w porównaniu z Windowsem 11.

Środowiska graficzne są nieodłączną częścią niemal każdej dystrybucji opartej na jądrze Linux. To one pozwalają wizualnie zarządzać całym systemem, a ponadto oferują unikalne dla siebie funkcje. Tym razem aktualizacji doczekał się jeden z popularniejszych "pulpitów", który umożliwia prawie nieograniczoną personalizację, czyli KDE Plasma. Kolejna odsłona nie wprowadza co prawda żadnej rewolucji, natomiast pozwoli na nieco więcej przy zachowaniu łatwości obsługi.

Świat złośliwego oprogramowania jest pełen ciekawego kodu, który potrafi zadziwić swoim sposobem działania. Są przypadki, w których malware ukrywa się w systemie i stosuje wiele technik, aby pozostać niezauważonym, a działa tylko wtedy, kiedy użytkownik nie wykonuje jakichś działań na komputerze. Na dodatek replikuje się do różnych miejsc, a utworzone pliki mają nazwy podobne do systemowych. Do tego grona zalicza się stosunkowo nowy "przypadek" nazwany perfctl.

Jedna z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych przez wiele osób dystrybucja Manjaro, która jest systemem opartym na jądrze Linux, doczekała się właśnie kolejnej aktualizacji. U podstaw tej odsłony leży Arch Linux, natomiast twórcy zdecydowali się udostępnić własne repozytoria z oprogramowaniem. Mówimy tu o dystrybucji, która sprawdzi się zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników. Nowa wersja oferuje głównie zaktualizowane pakiety.

Dla fanów retro gier, którzy preferują rozgrywkę na mniejszych handheldach nawiązujących do czasów Game Boya, nadeszła nowa propozycja od firmy TrimUI. Tytułowy model nie tylko zaoferuje nam konstrukcję o wyglądzie wspomnianej przenośnej konsoli od Nintendo, ale przy okazji poda ją w nieco bardziej nowoczesnej formie - z podświetleniem RGB (co rzecz jasna nie każdemu przypadnie do gustu). Możemy liczyć na laminowany ekran IPS i całkiem dobrą wydajność.

Mimo że Linux, a zasadniczo to dystrybucje oparte na tym jądrze, są uznawane za stosunkowo bezpieczne, to tak jak w przypadku systemu Windows istnieją w nich luki, które mogą wykorzystać cyberprzestępcy, aby nam zaszkodzić. Tym razem dotyczą one systemu drukowania, który jest obecny zarówno we wspomnianych dystrybucjach, jak i w systemach "uniksopodobnych", takich jak macOS. Używając tych luk, można wyzwolić złośliwy kod w momencie rozpoczęcia drukowania.

Przetestowałeś wiele środowisk graficznych na różnych dystrybucjach Linuksa i doszedłeś do wniosku, że najbardziej odpowiada Ci KDE Plasma? W takim wypadku może Ci się spodobać odsłona o nazwie KaOS, która oprócz najnowszych pakietów z tego „pulpitu” stawia na stabilne i wydajne działanie. Przy okazji obsługa nie powinna sprawiać większych problemów. Twórcy mają swój własny tok myślenia, którym się kierują, więc dystrybucja jest specyficzna pod wieloma względami.

W gąszczu dystrybucji Linuksa istnieje całkiem sporo wartościowych odsłon, którymi warto się bliżej zainteresować. Niektóre z nich są już na tyle dopracowane, że z powodzeniem można nimi zastąpić system Windows. Do takich trzeba zaliczyć Zorin OS - dystrybucję, której korzenie sięgają edycji Ubuntu. Jej domyślny interfejs przypomina ten z oprogramowania od Microsoftu, choć w nasze ręce zostaje oddanych sporo opcji personalizacji. Właśnie udostępniono nową aktualizację.

W świecie dystrybucji Linuksa wciąż zachodzą jakieś zmiany. Tym razem aktualizacji doczekał się ciekawy system o nazwie SDesk, który, mimo że jest oparty na dystrybucji Arch, to oferuje autorskie pakiety pokroju przeglądarki Swirl. Standardowo dla Archa spotkamy się z menedżerem pakietów pacman, choć za środowisko graficzne odpowiadać będzie GNOME. Odsłona nastawiona jest na łatwą obsługę, więc nawet początkujący użytkownicy nie będą mieli z nią problemu.

Wśród wielu dystrybucji systemu Linux jedną z najbardziej znanych i cenionych przez użytkowników jest MX Linux. Odsłona ta oparta jest na Debianie, a jej celem jest zapewnienie stabilnej pracy w całkiem przystępnym, a zarazem lekkim środowisku graficznym. Jej początki sięgają roku 2013, więc system jest rozwijany już dość długo. Najnowsza aktualizacja wprowadza kolejne usprawnienia i poprawki błędów, a także przynosi świeże wersje aplikacji i nowsze jądra.

Napisanie systemu operacyjnego od zera jest nie lada wyzwaniem. Osoby, które się go podejmują, wiedzą, że miną długie lata, zanim całość zostanie odpowiednio dopracowana. Mimo to na rynku mamy obecnie wiele takich systemów, a jednym z nich jest Redox OS. Mamy do czynienia z otwartoźródłowym kodem, który został napisany przez Jeremiego Sollera (główny inżynier w firmie System76) i jego zespół liczący ok. 80 osób. Właśnie ukazała się jego kolejna wersja.