Czy Steam Deck jest w stanie całkowicie zastąpić pełnoprawny komputer oraz inne konsole do gier? Poradnik jak to zrobić

Na rynku mamy możliwość zakupu wielu urządzeń, które z powodzeniem mogą nam służyć za pełnoprawny komputer do pracy czy też gier. Jedną z opcji, która nadal oferuje świetny stosunek ceny do możliwości (szczególnie jeśli ktoś nabył sprzęt w tegorocznej promocji) jest przenośny handheld od Valve - Steam Deck. Urządzenie jest nam w stanie zaoferować nie tylko granie w większość komputerowych tytułów, ale również emulowanie wszelkiej maści "growych" systemów retro konsol od Nintendo GameBoy, NES, PSP, GameCube, Wii U aż po PlayStation 3. Dodatkowo na zainstalowanym systemie SteamOS możemy się przełączyć w tryb pulpitu, a następnie podłączyć sprzęt za pomocą stacji dokującej pod monitor, klawiaturę oraz myszkę i możemy korzystać ze Steam Decka jak z prawdziwego peceta, którym notabene jest.

Autor: Natan Faleńczyk

Samych możliwości jest jednak znacznie więcej z uwagi na fakt, że możemy zainstalować praktycznie dowolny system operacyjny, od dystrybucji Linuxa, po Windowsa. W tym eksperymencie jednak skupię się stricte na korzystaniu ze Steam Decka we wspomnianym docku z podłączonymi peryferiami. SteamOS od swojej wersji 3.0 oparty jest na dystrybucji Arch Linux. Przez okrągły tydzień sprzęt będzie mi służył zarówno do pracy, jak i rozrywki. Postaram się nim całkowicie zastąpić mojego laptopa, z którego korzystam na codzień -  HP Pavilion Gaming 15. Po kolei więc zostaną omówione aspekty pracy, emulacji oraz gier. Cały "setup" składać się będzie ze stacji dokującej JZ32, monitora iiyama ProLite XU2595WSU, klawiatury mechanicznej Trust GXT 865 Asta oraz myszki HP Omen 600. Standardowy dysk w Steam Decku został wymieniony na 256 GB, a za dodatkową pamięć służyć będzie 256 GB karta microSD Kingston SDCS2. Rzecz jasna znajdą się tu również instrukcje, które pomogą nam w skonfigurowaniu sprzętu. W moim przypadku koszt Steam Decka, nowych nośników danych, monitora, szkła ochronnego, klawiatury oraz stacji dokującej wyniósł całkowicie 2400 zł. 

Mimo swoich niewielkich rozmiarów Steam Deck jest sprzętem o całkiem pokaźnych możliwościach. Czy jednak będzie w stanie całkowicie zastąpić komputer do codziennych zadań oraz inne konsole do gier?

Jak wymienić dysk w konsoli Steam Deck oraz ponownie zainstalować system SteamOS?

Tryb pulpitu oraz początkowa konfiguracja

Przy wyborze stacji dokującej warto sprawdzić jaką maksymalną moc oferuje oraz w jakiej rozdzielczości jest w stanie przesyłać obraz. Nie musimy koniecznie kupować oryginalnej stacji od Valve, równie dobrze sprawdzi się większość alternatywnych rozwiązań. Choćby na Aliexpress możemy zamówić "docka", który za ułamek ceny zaoferuje nam praktycznie to samo doświadczenie. Zakładając, że mamy już stację, możemy umieścić w niej Steam Decka, podpiąć ładowarkę oraz peryferia i możemy zacząć działać. Aby skorzystać ze Steam Decka w trybie pulpitu, wystarczy przez chwilę przytrzymać przycisk zasilania, a następnie kliknąć opcję Przełącz na pulpit. Druga możliwość to naciśnięcie fizycznego przycisku Steam, a następnie kliknięcie w sekcję Zasilanie i analogicznie na Przełącz na pulpit. 

Kiedy urządzenie już przejdzie w ten tryb, zauważymy, że obraz wyświetlany jest na dwóch ekranach. Możemy to dość łatwo zmienić. Zapewne od razu po podłączeniu monitora i przejścia w tryb pulpitu ukaże nam się poniższy ekran. Jeśli się tak nie stanie wchodzimy kolejno w System Settings > Display and Monitor > Display Configuration, a następnie wybieramy wyświetlacz Steam Deck (Built-in-Screen) i odznaczamy dwie opcje Enabled oraz Primary. Później przechodzimy pod zakładkę naszego monitora i analogicznie zostawiamy zaznaczone obydwie opcje. Możemy oczywiście dowolnie dostosować ustawienia pod siebie. Pozostawiam także listę dwóch skrótów, które z pewnością się nam przydadzą:

• Steam + X - wyświetla klawiaturę zarówno w trybie desktopowym, jak i konsolowym
• Steam + R1 - wykonuje zrzut ekranu, który zostaje zapisany w folderze gry w lokalizacji: /home/deck/.local/share/Steam/userdata

Mała dygresja: Niektórzy martwią się, że sytuacja, w której Steam Deck cały czas znajduje się w docku, a co za tym idzie ciągle jest "pod ładowarką", może bardzo negatywnie odbić się na akumulatorze. Jednak Valve zastosowało tutaj specjalną funkcję, która pozwala niejako odciąć ładowanie akumulatora, gdy osiągnie on 90-100 %. Dostępna jest ona także w niektórych obecnych smartfonach. Korzystamy wtedy z zasilania sieciowego, a akumulator rozładowuje się w swoim tempie. Często bywało tak, że po całkowitym naładowaniu sprzętu, stan akumulatora pokazywał niższe wartości, pomimo tego, że ciągle był umieszczony w docku. Nie musimy się więc martwić o to, że korzystając ze Steam Decka w taki sposób, nasz akumulator stanie się mniej wydajny.

Steam Deck raczej nie doczeka się wariantu z ekranem OLED. Powód? Zbyt skomplikowana konstrukcja konsoli

Zmiana języka w SteamOS

Pierwszą rzeczą, jaka może zacząć nam przeszkadzać to brak polskiego języka, a co za tym idzie również polskich znaków. Tutaj jednak możemy napotkać pewną trudność. Valve udostępnia jedynie język angielski, z kolei zmiana na jakikolwiek inny język będzie wymagać od nas wpisania w terminalu kilku komend oraz zrestartowania konsoli dwukrotnie. Na początku powinniśmy ustalić hasło do naszego konta. W tym celu otwieramy terminal (wyszukując tę frazę w Menu startowym) i uruchamiamy komendę passwd. Następnie wpisujemy dwa razy nowe hasło, naciskając Enter za każdym razem. Nie będziemy widzieć żadnych wpisywanych znaków i jest to całkowicie zamierzony zabieg. Następnie wykonujemy poniższe kroki:

1. Pierwszym poleceniem będzie wyłączenie trybu "tylko do odczytu". W terminalu wpisujemy więc sudo steamos-readonly disable. Oczywiście zatwierdzamy tę, jak i każdą następną operację.
2. Teraz po kolei uruchamiamy komendy:
   1. sudo pacman-key --init
   2. sudo pacman-key --populate
   3. sudo pacman-key --refresh-keys
3. W następnej kolejności musimy edytować plik ze wpisami określonych języków. Wpisujemy więc sudo nano /etc/locale.gen. Po otwarciu pliku znajdujemy język polski (#pl_PL.UTF-8 UTF-8 oraz #pl_PL ISO-8859-2) i usuwamy sprzed dwóch linijek znak "#". Zapisujemy plik, korzystając ze skrótu CTRL + X.
4. Pozostało nam wpisać ostatnie cztery komendy:
   1. sudo pacman -S glibc
   2. sudo locale-gen
   3. sudo pacman -S ki18n
   4. sudo pacman -S plasma
5. Po ukończeniu zadań restartujemy konsolę i wchodzimy ponownie w System settings > Regional Settings i przy zakładce Language klikamy Modify, po czym naciskając na przycisk Add more, wyszukujemy język polski i przesuwamy go na samą górę. Zatwierdzamy operację, klikając Apply w prawym dolnym rogu.
6. Następnie wchodzimy w ustawieniach kolejno w Input Devices > Keyboard > Layouts > Add i również dodajemy język polski. 
7. Pozostało nam zrestartować nasze urządzenie. Od teraz prawie cały interfejs powinien być spolszczony (z nielicznymi wyjątkami).

Steam Deck z obsługą Ray Tracingu. Poznaliśmy pierwsze wyniki wydajności w grze DOOM Eternal

Instalacja dodatkowych progamów

Jak w większości dystrybucji opartych na Linuksie mamy dostęp do sklepu, w którym za pomocą jednego kliknięcia jesteśmy w stanie pobrać większość (jeśli nie wszystkie) potrzebne nam programy. W SteamOS sklepowa aplikacja nosi nazwę Odkrywca. Ilość wszystkich programów oraz rozszerzeń do aplikacji systemowych potrafi zaskoczyć. Każdy z nich pogrupowany jest według kategorii. Na co dzień korzystam z kilku programów na Windowsie, które również tutaj są dostępne. Jeśli chodzi o program graficzny, jest to popularny Gimp, za pakiet biurowy odpowiada LibreOffice, a przeglądarkę standardowo Google Chrome. Jeśli korzystamy z desktopowych wersji znanych komunikatorów takich jak Signal czy Whatsapp, tutaj także je znajdziemy. Wideokonferencje nie są żadnym problemem, z uwagi na dostępność aplikacji Zoom czy Microsoft Teams (nieoficjalne). Bardzo przydatną funkcją jest również wpisanie w Menu startowym programu, jaki nas interesuje. Nie musimy znać nazwy, wystarczy dla przykładu wpisać Apple Music i naszym oczom ukaże się odpowiednia aplikacja, oficjalna lub nie. W tym przypadku jest to Cider, który działa całkiem sprawnie, jednak oferuje tylko jakość 256 kbps. Praktycznie każdy znany nam program z Windowsa ma swój tutejszy odpowiednik. 

Cyberpunk 2077 - dobre wieści dla posiadaczy konsoli Steam Deck. Gra została zweryfikowana jako grywalna

Działanie systemu i jego funkcjonalność

Samo działanie systemu również jest bardzo płynne. Przesiadając się ze wspomnianego laptopa, nie poczułem praktycznie żadnej różnicy, a czasem nawet zapominałem, że korzystam ze Steam Decka. Wszystkie aplikacje otwierają się szybko, nie mają też problemów z działaniem. Korzystając z systemu dłużej i poznając jego funkcje, można być solidnie zaskoczonym ile mamy możliwości konfiguracji. Personalizacja obejmuje praktycznie każdy najmniejszy element zarówno w kwestii wyglądu, jak i innych funkcjonalności. Dla przykładu można tu podać aplikację Spectacle do zarządzania zrzutami ekranu. Korzystając z Windowsa, byłem przyzwyczajony do przeróżnych skrótów, takich jak Win+Shift+S, aby wyciąć odpowiedni fragment ekranu, a następnie wkleić go ze schowka do konwersacji bądź do programu graficznego. Oczywiście domyślnie ta opcja nie jest dostępna, wymaga bowiem programu PowerToys od Microsoftu. W SteamOS wystarczy uruchomić wspomnianą aplikację, następnie nacisnąć Configure i możemy dostosować każdą opcję zrobienia screena. Jest też możliwość ustawienia własnych skrótów, które wykonują określone akcje. Tak więc dość szybko jesteśmy w stanie dostosować ten aspekt pod siebie. Zadziwiające jest to, jak łatwy w obsłudze i intuicyjny jest SteamOS, nawet w tak - wydawałoby się - mniej znaczących sprawach. 

Steam wprowadza funkcję transferu gier w sieci lokalnej. Opisujemy jak działa nowa funkcjonalność beta i jakie są jej wymagania.

Połączenie smartfona ze Steam Deckiem

Aplikacją, która jednak spodobała mi się najbardziej była KDE Connect. Jest to odpowiednik programu "Łącze z telefonem" znanego z Windowsa. Co jednak najlepsze, nieważne czy posiadamy smartfon od Apple, czy z systemem Android. W obu sklepach jest dostępna aplikacja, którą znajdziemy pod tą samą nazwą. Po ściagnięciu i połączeniu Steam Decka i naszego smartfona w tej samej sieci możemy przejść do konfiguracji. Przy pierwszym uruchomieniu na ekranie smartfona zobaczymy dostępne urządzenia, w których powinien być widoczny steamdeck. Klikamy w niego, a następnie w Zażądaj sparowania. Na ekranie monitora pojawi się komunikat, który akceptujemy. I to już wszystko. Na smartfonie możemy ustalić, z jakich dodatkowych funkcji chcemy korzystać. Sama zaś aplikacja pozwala nam bardzo wygodnie przesyłać między sobą pliki. Na komputerze wystarczy znaleźć ikonkę na pasku zadań, kliknąć ją i w wyświetlonym oknie przeciągnąć wybrane pliki. W mobilnej "apce" ogranicza się to do opcji Wysyłanie plików i wybraniu interesujących nas elementów. Przydatną funkcją jest również Wysyłanie schowka, które jak sama nazwa wskazuje, daje możliwość dzielenia się schowkiem pomiedzy urzadzeniami. Po konfiguracji będziemy również otrzymywać powiadomienia o wiadomościach (z możliwością odpisania na nie) oraz inne komunikaty. Intergracja pomiędzy oboma urządzeniami jest bardzo pomocna przy codziennej pracy.

Steam Deck - najnowsza aktualizacja wzbogaca konsolkę o ważną funkcję. Jest związana z temperaturami

Emulacja innych konsol za pomocą Emudeck

Steam Deckiem możemy też z powodzeniem zastąpić inne konsole, w szczególności te starsze. Jesteśmy w stanie zagrać w tytuły ze wszystkich modeli GameBoya, NES-a, N64, PSP, PS Vity, konsol PlayStation 1-3, Wii U, GameCuba czy nawet Nintendo Switcha. Na tym długa lista się jednak nie kończy. Do konfiguracji potrzebny będzie nam program Emudeck, który pobieramy z tego linku i umieszczany plik na pulpicie. Teraz wystarczy dwukrotnie na niego kliknąć i ukaże nam się okno instalatora. W zależności od tego, jak bardzo chcemy spersonalizować naszą rozgrywkę, wybieramy opcję Easy Mode lub Custom Mode. Pierwsza pozwoli na szybkie przejście przez wszystkie kroki i domyślne ustawienia. Z kolei druga na całkowicie odwrotny proces - mamy większy wybór i możemy wszystko sami skonfigurować. W następnym kroku wybieramy, na jakim nośniku danych mają być instalowane emulatory oraz gry. Jeśli chcemy skorzystać z karty pamięci, musimy mieć na uwadze, że wcześniej powinna zostać sformatowana z Menu ustawień Steam Deck w trybie konsolowym. Czasami pojemność nie jest poprawnie odczytywana na tym kroku, jednak nie ma to później żadnego znaczenia. Po wyborze dysku i urządzenia możemy wybrać też, z jakich emulatorów chcemy skorzystać. Kiedy proces instalacji się zakończy, wychodzimy z instalatora i wyszukujemy folder instalacyjny Emudecka w miejscu, które wcześniej wybraliśmy.

Konsola Steam Deck z dodatkową kartą graficzną AMD Radeon RX 6900 XT. Jaką wydajność ma takie połączenie?

Po otwarciu wspomnianego wcześniej folderu ukażą nam się inne katalogi. Nas interesują tylko dwa z nich. Bezpośrednio w folderze bios umieszczamy BIOS-y konsol takich jak PSX, PS2 czy GameBoy. Jeśli zaś chodzi o Nintendo Switcha, procedura jest trochę dłuższa i wymaga skopiowania kluczy oraz naszego systemu, co jest już trochę trudniejszym zadaniem. W folderze roms znajdziemy inne foldery, które przypisane są do odpowiednich konsol. Do nich kopiujemy przygotowane zawczasu ROM-y. Teraz klikamy w zainstalowaną wcześniej aplikację Emudeck i przechodzimy do zakładki Tools & Stuff. Następnie klikamy na Steam Rom Manager. Kiedy program się uruchomi klikamy w zakładkę Preview, a następnie w opcję Generate app list. Pojawią się wtedy wszystkie umieszczone w folderach ROM-y oraz emulatory, a także dopasują się do nich odpowiednie obrazy. Jeśli jakiś obraz gry nie będzie nam odpowiadać, możemy zmienić go na całkowicie inny. Kiedy wszystko zostanie już załadowane, klikamy na Save apps to Steam i czekamy na komunikat Done adding / removing entries. Możemy przełączyć się w tryb konsoli, gdzie w swojej bibliotece znajdziemy wszystkie gry, pogrupowane dodatkowo na kategorie. Jeśli chcemy dodać lub usunąć nowe gry, postępujemy w analogiczny sposób. Poniżej wideo z obszerniejszą instrukcją całego procesu.

Vita3K - emulator, dzięki któremu w tytuły z PS Vita zagrasz na smartfonie z Androidem

Instalacja gier z platform GOG oraz Epic Games Launcher

Zagranie w gry ze swojego dzieciństwa jest chyba jedną z najlepszych możliwości, a już szczególnie, jeśli ktoś wychował się na GameBoyu i grach Donkey Kong, Super Mario Land czy Lucky Luke. Sam Steam Deck radzi sobie z emulacją praktycznie każdego systemu, z małymi wyjątkami, jeśli chodzi o PS3. Zostawmy jednak emulację za sobą. Na handheldzie od Valve uruchomimy również gry z GOG-a oraz Epic Games Store i to bez większego problemu. Wystarczy ściągnąć apliakcję Heroic Games Launcher i zalogować się na swoje konta. Pozostaje tylko przejść do zakładki Menadżer Wine, pobrać odpowiednie wersje lub skorzystać z obecnie zainstalowanego Protona i możemy zacząć rozgrywkę. Przy każdej grze możemy sprawdzić, jak bardzo jest kompatybilna z naszym środowiskiem, oraz co trzeba zrobić w niektórych przypadkach, żeby zaczęła poprawnie działać. Na wiele pobranych gier problematyczna okazała się jedynie Celeste. Po sprawdzeniu zakładki kompatybilności okazało się, że trzeba dodać jedną opcję do uruchamiania gry. Po krótkiej chwili nie było już żadnych problemów. Aby gry pojawiały nam się w bibliotece Steam, przed wszystkim warto wejść w Ustawienia, a następnie znaleźć opcję Add games to Steam automatically. Od teraz po pobraniu każdej gry, zostanie ona umieszczona w zakładce gier Spoza Steam. Należy pamiętać, że sama aplikacja Steam musi być uruchomiona ponownie (lub wcześniej wyłączona), aby zaktualizowała dane. 

FidelityFX Super Resolution na konsoli PlayStation 3. A właściwie to na emulatorze RPCS3. Działać ma 62% gier

Granie w chmurze - Xbox Game Pass

Możliwy jest także dostęp do streamingu gier choćby z Xbox Game Pass, więc nawet bardziej wymagające tytuły możemy zwyczajnie uruchomić w chmurze. Potrzebna będzie tu instrukcja (a jakżeby inaczej), jednak proces nie jest skomplikowany i wymaga, aby przejść przez niego tylko raz. Najpierw musimy pobrać przeglądarkę Microsoft Edge ze sklepu, tak jak każdą inną aplikację. Następnie znajdujemy aplikację w Menu Start, klikamy na ikonkę prawym przyciskiem myszy i z wyświetlonego Menu kontekstowego naciskamy na Add to Steam. Teraz przechodzimy do konsoli i uruchamiamy komendę: 

• flatpak --user override --filesystem=/run/udev:ro com.microsoft.Edge

Włączamy aplikację Steam, ponownie znajdujemy Microsoft Edge i klikając prawym przyciskiem myszy, przechodzimy do właściwości programu. Do zakładki Opcje uruchamiania dodajemy ten tekst:

• -- window-size=1024,640 --force-device-scale-factor=1.25 --device-scale-factor=1.25 --kiosk “https://www.xbox.com/play”

Następnie w zakładce Zarządzaj > Układ kontrolera wybieramy Gamepad with Mouse Trackpad lub w przypadku niedostępności tej opcji, możemy przejść do karty społeczności i pobrać odpowiedni układ kontrolera pod "Game Passa". Możemy teraz zmienić nazwę na "Xbox Game Pass" (lub jakąkolwiek inną) oraz dodać ikonę, oraz tło. Po wykonaniu wszystkich kroków możemy uruchomić skrót aplikacji, zalogować się na koncie Microsoft i cieszyć się grami w chmurze. Przy testowaniu gier ciężko było w nich wyczuć jakiekolwiek spowolnienia czy lagi, nawet jeśli chodzi o bardziej dynamiczne tytuły. Wszystko działało płynnie i bez problemów. 

Abxylute - nowy handheld przeznaczony do grania w streamingu. Uruchomimy na nim także emulatory retro konsol

Wydajność Steam Decka w grach + akumulator

Z większością tytułów, w jakie przyszło mi zagrać, Steam Deck radził sobie wystarczająco dobrze. Wszystkie uruchamiane były z domyślnymi ustawieniami. Grami, gdzie brakowało mi momentami płynności, były Call of the Sea oraz Need for Speed: Heat. W pierwszym przypadku gra potrafia gubić klatki w okolice 30 FPS, z kolei nie taki już nowy Heat trzymał średnio 40 FPS ze spadkami przy bardziej dynamicznych scenach do 30 FPS. Bardzo przyjemnie natomiast grało się w Mirror's Edge: Catalyst z uwagi na stałe 60 kl/s i to mimo instalacji gry na karcie pamięci oraz Dirt 5, który oferował od 40-47 kl/s. Niespodzianką była z kolei gra Split Second, w której została ustawiona blokada na 30 FPS. Po zorientowaniu się dlaczego tak jest, okazało się, że to nie wina Steam Decka i do 60 FPS potrzebne jest zmodyfikowanie pliku .exe. Warto wspomnieć w tym temacie o darmowym tytule od Valve Aperture Desk Job. Jest to niejako pokazówka możliwości Steam Decka, osadzona w uniwersum Portala. Z pewnością solidnie się uśmiechniemy przy tej produkcji, a czasami nawet zdziwimy, co potrafi ten niewielki (choć to zależy, z czym go porównać) sprzęt. Starsze oraz trochę mniej wymagające pozycje zapewniały praktycznie zawsze 60 FPS. Poniżej screeny zrobione w trybie konsoli, gdzie klatkaż widoczny jest w lewym górnym rogu. W tym aspekcie można również powiedzieć o czasie pracy na baterii. Mniej wymagające emulatory lub gry rozładują akumulator mniej więcej w 6 - 7 godzin. Dla przykładu przejście od zera gry To the Moon, które zajęło 4 godziny, pozostawiło niemal 50% jego pojemności. Natomiast bardziej wymagające tytuły potrafią wyczerpać cały zapas nawet w 2 - 3 godziny.   

Game Pass na Steamie? Valve jest na tak. Gabe Newell liczy na to, że Microsoft wykona pierwszy krok

Podsumowanie

Im bardziej poznajemy system i jego możliwości, tym bardziej możemy się przekonać, że dysponuje on naprawdę wieloma możliwościami personalizacji i w niczym nie ustępuje od Windowsa. A czasem można odnieść wrażenie, że w wielu zadaniach jest od niego nawet dużo lepszy. Instalacja programu ogranicza się tylko do wpisania jego nazwy i pobrania. Z pewnością dla większości "zwyczajnych" użytkowników SteamOS (siłą rzeczy także sporo dystrybucji Linuxa), a wraz z nim Steam Deck może się okazać całkowicie wystarczającym sprzętem do codziennej pracy. Co więcej, jest nam w stanie zastąpić nie tylko komputer, ale także wszelkie konsole do gier, szczególnie jeśli chodzi o tematykę retro. Patrząc nawet na obecną cenę, która wynosi prawie 1900 zł, nadal trzeba przyznać, że to urządzenie "All-in-One" ma świetny stosunek ceny do możliwości. Jednak żeby nie było tak kolorowo, sprzęt wraz z oprogramowaniem ma też swoje wady. Trzeba do nich zaliczyć tylko przyzwoity akumulator, od którego można by wymagać trochę więcej. Przy wszelkich grach retro jest w stanie wytrzymać wystarczająco długo, jednak przy bardziej wymagających tytułach czuć pewien niedosyt. Czasami w systemie możemy natknąć się na pojedyncze błędy, które, choć nie przeszkadzają jakoś specjalnie, to mimo wszystko występują. Podsumowując całościowo - Steam Deck to kawał dobrego sprzętu, który swoimi możliwościami przerasta sporą ilość urządzeń i z powodzeniem może zastąpić wiele z nich. A już szczególnie, jeśli mówimy o retro (i nie tylko) konsolach. Oczywiście nie będzie to rozwiązanie dla każdego, jednak może się sprawdzić w wielu wypadkach.