Smartfon jako wyświetlacz do aparatu fotograficznego Sony Alpha. Większy obraz i zdalne sterowanie, za darmo

W obecnych czasach większość zdjęć wykonujemy smartfonem i nie ma w tym nic dziwnego. Mamy go niemal zawsze przy sobie, a aparat, mimo że zazwyczaj znacznie prostszy od lustrzanki lub bezlusterkowca, z pewnością nadaje się do prostego, codziennego fotografowania. Jednak pełnoprawne aparaty bynajmniej nie odeszły do lamusa. Dotyczy to zwłaszcza nowych bezlusterkowców, które nie dość, że potrafią robić imponujące zdjęcia, to w dodatku często wykorzystywane są jako profesjonalne narzędzie filmowe. Jednak cześć osób nagrywających wideo zauważa, że niekiedy problematyczny może być rozmiar wyświetlacza w aparacie. Ma on przekątną około 3 cale, więc podgląd kadru nie zawsze jest odpowiednio wyraźny. Na szczęście można to zmienić, łącząc smartfon z aparatem fotograficznym.

Autor: Tomasz Duda

W tym krótkim poradniku chcę zaprezentować trzy sposoby, które pozwolą wyświetlić podgląd obrazu na żywo, na zewnętrznym wyświetlaczu, który jest większy od tego wbudowanego w aparat fotograficzny. Ponadto dwie z trzech metod pozwolą również bezprzewodowo sterować, ustawieniami aparatu oraz zdalnie wykonywać zdjęcia i przesyłać je na telefon. Mogą one być przydatne nie tylko podczas fotografowania, ale także filmowania lub prowadzenia transmisji na żywo bezpośrednio z aparatu bezlusterkowego. Jak sam tytuł wskazuje porady te przeznaczone są dla użytkowników bardzo popularnych aparatów Sony Alpha. Dlaczego właśnie Sony? Nie, to nie jest artykuł sponsorowany. Skorzystałem z modelu A7 IV, bo takiego aparatu używam prywatnie, a przy okazji jest on coraz popularniejszy, więc cześć tych porad może się przydać innym osobom. W dwóch przypadkach prezentuję aplikacje, które pozwolą kontrolować aparat i wyświetlać podgląd na smartfonach różnych producentów. Ta opcja jest przydatna dla szerszego grona użytkowników i pozwala korzystać z połączenia bezprzewodowego. Natomiast jedna funkcja wymaga korzystania z kompatybilnego telefonu Sony (np. Xperia 5 III / IV, Xperia 1 III / IV, Xperia PRO / PRO-I), działa przewodowo i umożliwia prowadzenie streamingu wideo z aparatu w czasie rzeczywistym. Opis zacznę właśnie od niej.

Smartfon ma większy wyświetlacz od aparatu fotograficznego i często ma również lepszą jakość obrazu oraz wyższą jasność. Nada się dobrze do roli zewnętrznego wyświetlacza, który zapewnia wygodniejszą obsługę i wyraźniejszy podgląd kadru. Pozwoli też dotykowo sterować aparatem.

Sony Xperia 1 V - flagowiec dla tradycjonalistów na pierwszych renderach. O rewolucji w designie można zapomnieć

Smartfon Xperia jako zewnętrzny monitor do Sony Alpha

Pierwsza funkcja nosi nazwę Monitor zewnętrzny i dostępna jest w niektórych smartfonach Xperia. Wykorzystuje ona połączenie przewodowe, więc wymagany jest aparat Sony, który wspiera USB Video Class (UVC) przez złącze USB typu C albo ma wyjście HDMI. W tym drugim przypadku konieczny jest adapter z HDMI na USB-C, by móc podłączyć przewód do smartfonu. Wymagany jest też system Android 11 lub nowszy. Aby włączyć funkcję Monitor zewnętrzny w Xperii, wejdź w Ustawienia, Połączenie urządzenia, Ustawienia połączeń, Monitor zewnętrzny i tutaj aktywuj opcję Pokaż aplikację Monitor zewnętrzny. Będzie ona widoczna w postaci ikony w galerii aplikacji, ale dla wygody można ją również dodać do pulpitu. Po podłączeniu smartfonu do aparatu fotograficznego przez USB-C w bezlusterkowcu wyświetli się lista opcji łączenia. Wybierz pierwszą od góry, czyli Przesyłanie strumieniowe na żywo (Live Stream). Od tego momentu możesz zacząć korzystać ze smartfona Xperia, w charakterze zewnętrznego monitora. Oczywiście najlepiej jest umieścić smartfon w uchwycie mocowanym na gorącą stopkę aparatu lub na odpowiednie miejsce w tak zwanym rigu, czyli ramie / uchwycie wokół aparatu.

Podstawowe zalety są przynajmniej trzy. Po pierwsze, smartfon ma ponad dwukrotnie większy wyświetlacz (6,5 cala w Xperia 1 IV, 3 cale w Sony A7 IV). Oznacza to, że podgląd kadru jest o wiele lepiej widoczny. Ponadto można go szybko powiększyć 2, 3 lub 4 razy, po prostu dwukrotnie dotykając wyświetlacza w smartfonie. Dzięki temu upewnisz się, że ostrość jest ustawiona dokładnie tam, gdzie chcesz. Po drugie, aparat fotograficzny ma wyświetlacz LCD, który jest całkiem niezły, ale na pewno nie tak dobry, jak OLED w smartfonie. Kontrast jest wyższy, czerń głęboka, kolory bardziej wyraziste, a w ustawieniach wyświetlacza Xperii możesz ustawić Tryb twórcy, z bardziej realistycznymi barwami. Po trzecie, jasność obrazu w smartfonie jest wyższa, niż w aparacie, więc jeśli nie lubisz lub nie chcesz korzystać z wizjera, szczególnie podczas filmowania lub strumieniowania na żywo, to podgląd na smartfonie sprawdzi się lepiej.

Test smartfona OnePlus 11 5G - całkiem udany niemal-flagowiec, ale czy ma w sobie coś, co rozgromi konkurencję?

Aplikacja Monitor zewnętrzny ma dwie funkcje. Może działać po prostu jako zewnętrzny podgląd kadru albo służyć do strumieniowania wideo. Jest ona nastawiona na nagrywanie lub strumieniowanie wideo, więc domyślnie wyświetla się obraz w proporcjach 16:9. Można jednak ustawić linie pomocnicze, które pomogą wyznaczyć inne kadry, np. 9:16 do pionowych nagrań do mediów społecznościowych, 1:1 do kwadratowych, albo 4:3 w przypadku, gdy potrzebne byłoby wyciągnięcie klasycznego zdjęcia z kadru wideo. Na podglądzie widoczny jest też podgląd czułości mikrofonu. Możesz też wyregulować jasność obrazu, sprawdzić rejestrowanie dźwięku i w razie potrzeby obrócić obraz o 180 stopni.

Jeśli jednak poza podglądem chcesz też wykorzystać bezlusterkowca Sony do nadawania transmisji wideo na żywo, to należy wejść w ustawienia. Jeżeli ma być to nadawanie na YouTube, to należy zalogować się w aplikacji na swój profil, ale oprócz tego można wykorzystać protokół RTMP, by nadawać w innych mediach, przez wskazany serwer. Dostępny jest wybór rozdzielczości (do 4K), płynności (do 60 kl/s), jakości obrazu, przepływności audio (do 256 kb/s), częstotliwość próbkowania dźwięku, a także wybór kanału mono lub stereo. Po odpowiednim skonfigurowaniu wystarczy po prostu nacisnąć biało-zielony przycisk nadawania, a transmisja na żywo się rozpocznie. Warto dodać, że przy dłuższym nadawaniu zarówno smartfon, jak i aparat fotograficzny mogą się wyraźnie nagrzewać. Do transmisji danych wykorzystywana jest łączność komórkowa w telefonie, więc bez problemu możesz strumieniować film poza domem. Podkreślam jednak, że nadawanie wideo nie jest konieczne. Jeśli chcesz, to z funkcji Monitor zewnętrzny możesz korzystać tylko na zasadzie większego, wygodniejszego podglądu. 

Creators App - steruj aparatem fotograficznym za pomocą smartfonu

Nowa aplikacja Creators App jest obecnie w pełni kompatybilna tylko z aparatami A7 IV i ZV-1F. Planowane jest jednak dodanie wsparcia dla A7R V, FX30 i FX3 w pierwszej połowie 2023 roku. W przypadku mojego modelu Sony A7 IV potrzebne było też zaktualizowaniu firmware’u aparatu do wersji 2.0. Creators App ma kilka dużych zalet. Działa na smartfonach różnych producentów, więc nie musisz mieć modelu Xperia, żeby z niej skorzystać (ja używałem jej na modelu Google Pixel 6a). Nie wymaga połączenia przewodowego, lecz łączy się przez Bluetooth lub Wi-Fi, dzięki czemu pozwala sterować aparatem fotograficznym zdalnie. Innymi słowy, smartfon nie musi być zamontowany w uchwycie na aparacie, lecz możesz go mieć w kieszeni i skorzystać z niego tylko, gdy jest taka potrzeba.

Pozwala nie tylko wyświetlić podgląd kadru, ale też kontrolować ekspozycję, przesłonę, czułość ISO, pomiar światła, pracę autofokusa, pracę migawki itp. Umożliwia też przesyłanie zdjęć z aparatu na smartfon, przesyłanie do chmury (pojemność 25 GB, jeśli ktoś ma zarejestrowany odpowiedni aparat Sony Alpha), interakcje z innymi twórcami, a nawet wykonywanie aktualizacji firmware’u aparatu. Działą zarówno w trybie pionowym, jak i poziomym, ale rzecz jasna w tym drugim oferuje większy podgląd kadru, jeśli akurat fotografujemy poziomo. Program Creators App pojawił się niedawno, więc mojego doświadczenie z jego używania nie jest obszerne. Jednak zauważyłem, że z Sony A7 IV działa wystarczająco szybko i stabilnie, choć zupełnie szczerze przyznam, że np. płynność podglądu obrazu jest gorsza, niż w kolejnej aplikacji, którą opisuję.

Zmiany wprowadzane na smartfonie pojawiają się ze znikomym opóźnieniem w aparacie. Kopiowanie zdjęć RAW na telefon rozpoczyna się automatycznie i trwa kilka sekund, zwłaszcza gdy używam Wi-Fi. Możliwe jest wskazanie punktu ostrości palcem na wyświetlaczu telefonu, zmiana formatu zapisywanego zdjęcia lub filmu, określenie czy RAW ma być nieskompresowany, czy skompresowany, albo jaką przepływność mają mieć nagrywane filmy. Można bez problemu ustawić, jak długo ma się wyświetlać podgląd wykonanego zdjęcia na wyświetlaczu telefonu, a nawet jaką jakość ma mieć ten podgląd. Dostępne jest również zapisywanie ustawień. Słowem, aplikacja Creators App jest całkiem przydatna dla użytkowników nowych (na razie nielicznych) bezlusterkowców Sony. Tym bardziej, że jest darmowa. Poniżej dodaję jeszcze kilka zrzutów ekranowych pokazujących to, co znajduje się w menu ustawień opisywanego programu.

Monitor+, alternatywna aplikacja do zdalnego robienia zdjęć i podglądu z aparatu

Oprócz dwóch powyższych metod skorzystałem też z aplikacji niezależnej, o nazwie Monitor+. Dedykowana jest do obsługi aparatów Sony: pełna funkcjonalność na A7 IV, A7R IV, A9 II, A7S III, A7C, A1, FX3, FX30, ZV-1, ZV-E10 oraz częściowa na A7 III, A7R III, A7S II, A6100, A6300, A6400, A6500, A6600. Można więc napisać, że Sony wspiera w swojej nowej aplikacji Creators App mniej swoich własnych aparatów, niż całkowicie niepowiązana z nią aplikacja Monitor+. Bardzo cieszy wsparcie dla bardzo popularnych modeli A7 III i A7 IV, a także grona niepełnoklatkowych aparatów z serii Alpha 6000. W praktyce z programu Monitor+ może skorzystać znacznie szersze grono użytkowników, zarówno amatorów, jak i profesjonalistów, choć w tym drugim przypadku raczej konieczne będzie kupienie wersji Pro.

Monitor+ bez problemu działa na smartfonach różnych producentów (ja używałem tej aplikacji na modelu Samsung Galaxy Flip4). Z podstawowej wersji można korzystać za darmo, ale jeśli ktoś potrzebuje zaawansowanych funkcji, to warto zapłacić około 100 zł za wersję Pro. Nie jest przetłumaczona na język polski, ale obsługa głównych opcji jest bardzo prosta i intuicyjna, więc myślę, że język angielski dla większości użytkowników nie będzie problemem. Ciekawostką jest to, że Monitor+ mimo iż jest aplikacją niezależną, działa szybciej i wyświetla płynniejszy podgląd kadru, niż oryginalny program Creators App. To interesujące, że Sony zrobiło gorzej zoptymalizowaną aplikację do swoich własnych aparatów, która w dodatku jest mniej funkcjonalna od Monitora+ w wersji Pro.

Największą wadą darmowej wersji Monitora+ jest brak możliwości dotykowego ustawiania ostrości na wyświetlaczu telefonu. Nie widać nawet miejsca, w którym punkt ostrości jest ustawiony. To niestety jest zabieg celowy, mający na celu skłonienie części osób, do zakupu wersji Pro. Na szczęście taki zakup jest jednorazowy, więc nie trzeba bać się regularnego abonamentu. Na ekranie głównym można szybko zmienić tryb pracy migawki, proporcje zdjęć, format zapisu plików, czas migawki (w tym szereg ustawień predefiniowanych), wartość przesłony, czułość ISO, balans bieli, tryb pracy autofokusa i wielkość obszaru ostrzenia. Więcej opcji należy szukać w ustawieniach aplikacji (poglądowe zrzuty ekranu umieszczam poniżej). Daj znać w komentarzu, z jakiego aparatu korzystasz i czy używasz funkcji zdalnego sterowania i podglądu na smartfonie. Podziel się opinią.