Kwarcowy dysk o trwałości 13,8 miliarda lat wysłany w kosmos

Zanim ucichną echa wydarzenia, jakim było wystrzelenie samochodu Tesla Roadster w kierunku orbity Marsa, warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden produkt, który został wypromowany przy okazji testowego startu rakiety SpaceX Falcon Heavy: to dyski optyczne opracowane przez Arch Mission Foundation. Trwałość nośnika danych przewyższa wszystkie dotychczas stosowane metody: niewielkie płyty o docelowej pojemności 360 TB mogą przechowywać informacje nawet przez 13,8 miliarda lat – dokładnie tyle ile wynosi szacunkowy czas istnienia wszechświata. Na dwóch pierwszych dyskach Arch informacje wyżłobiono w kwarcu za pomocą femtosekundowego lasera.

Opracowany na Uniwersytecie Southampton, na wydziale optoelektroniki, 5-wymiarowe nośniki optyczne nie wykorzystują (wbrew nazwie) tajnej furtki otwierającej drogę do wielowymiarowych przestrzeni. Cała sztuczka wielowymiarowego zapisu w kwarcu za pomocą femtosekundowego lasera opiera się na wzorach wytłoczonych w trzech warstwach nanostruktur, których odczyt pod różnym kątem umożliwia zdekodowanie innych informacji. Pierwszy z dysków 5D Arch (oznaczony numerem) 1.1 trafił do prywatnej biblioteki Elona Muska, drugi z nich – Arch 1.2 znalazł się na pokładzie orbitującego gdzieś wokół Słońca Roadstera Tesli.

Rzeźbienie laserem w kwarcu: do 360 TB danych na 14 mld lat

Nie bez powodu Trylogia Fundacja (Fundacja, Fundacja i Imperium, Druga Fundacja) zostały zapisane na nośnikach optycznych wystrzelonych w kosmos – to właśnie pomysły zawarte w powieści Asimova przyczyniły się do założenia Arch Mission Foundation, która za cel obrała sobie zachowanie najważniejszych dzieł ludzkości. Pierwszy z celów, wystrzelenie Arch 1.2 w kosmos został osiągnięty – pozostałe zaplanowane zostały na 2020 (wysłanie kolekcji dzieł na optycznym nośniku na Księżyc) i 2030 rok (biblioteka na nośniku optycznym, wysłana na Marsa). Nośnik danych został opracowany przez dr Petera Kazańskiego, docelowa pojemność optycznych dysków Arch to 360 TB na nośniku o przekątnej 3,75”. 7000 razy więcej niż płyty Blu-ray.

Laser w twardym dysku znacznie zwiększy prędkość zapisu danych

Pomysł na wysłanie przesłania do innych cywilizacji nie jest nowy, pozłacane dyski sond Voyager zabrały już z Ziemi obrazy i muzykę w 1977 roku. Podobnie, jak w przypadku przekazu z lat 70., na dysku Arch został zapisany klucz podpowiadający, jak odczytać dane - to wewnętrzny pierścień kwarcowego nośnika danych. Możemy sobie jedynie wyobrazić zdziwienie obcych, którzy w dalekiej przyszłości zrozumieją z jak wielką cywilizacją mają do czynienia (przynajmniej na kartach powieści Asimova). Czasami liczy się tylko wyobraźnia.

Plextor M8V - kolejne nośniki SSD z pamięciami 3D TLC NAND