Mija 10 lat od rebootu Tomb Raidera. Czy porzucenie niewinnych przygód Lary Croft na rzecz brutalnych scen akcji było słuszne?

Chyba każdy gracz pogodził się już z faktem, że żyjemy w erze wszelakich odświeżeń i przywracania do życia marek, które gdzieś z biegiem czasu utraciły swoją popularność. Wszystko dzieje się jakby w myśl zasady, że ludzie najbardziej lubią to co już znają, prawda? Niestety, czasem producenci gier przesadzają i biorą się za coś, co uaktualnienia wcale nie potrzebuje, jednak nie brakuje w historii gier tytułów, które przeszły znaczącą i bardzo udaną metamorfozę. Za powszechny przykład takiej gry uchodzi Tomb Raider, który niegdyś kojarzył się z odkrywaniem grobowców przez rozpikselowaną panią archeolog w błękitnym podkoszulku, a dziś przywołuje na myśl survivalowe sceny mrożące krew w żyłach...

Autor: Piotr Piwowarczyk

Tomb Raider o którym mowa ujrzał światło dzienne 5 marca 2013 roku, a więc dokładnie dekadę temu. Gra została stworzona przez doświadczone studio Crystal Dynamics, natomiast wydaniem zajęło się Square Enix. W tym przypadku mamy do czynienia nie z remasterem czy remakiem, lecz z całkiem nowym otwarciem, w którym zgadza się jedynie imię, nazwisko i profesja bohaterki oraz tytuł Tomb Raider. Całą resztę postanowiono stworzyć całkowicie od zera. Już od pierwszych zapowiedzi pomysł mógł wydawać się kontrowersyjny dla wiernych fanów, którzy śledzili cykl od 1996 roku. Z drugiej strony młodsi gracze lub ci, którzy nie byli specjalnie przywiązani do dotychczasowych przygód młodej archeolożki mogli być wniebowzięci, bowiem wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazywały na tytuł pełen akcji, ciekawej historii i soczystego gameplayu połączonego z elementami RPG. Jak to wyszło w praktyce? Patrząc wstecz na odbiór i recenzje gry można zauważyć, że chyba całkiem nie najgorzej.

Mija właśnie 10 lat od wydania Tomb Raidera. Tytuł ten zrestartował całą serię gier, ale czy zrobił to dobrze? Rodzimi i zagraniczni recenzenci są raczej zgodni w tej sprawie, jednak najbardziej ortodoksyjni fani cyklu do dziś nie mogą pogodzić się z charakterem ostatnich przygód Lary Croft.

Recenzja Tomb Raider - Lara Croft zaprasza na wycieczkę

Jak mawiał Alfred Hitchcock, najpierw ma być trzęsienie ziemi, a potem napięcie powinno już tylko narastać. Wyraźnie widać, że twórcy Tomb Raidera wzięli sobie słowa mistrza do serca. Choć o dosłownym trzęsieniu ziemi akurat nie ma tu mowy, to jednak sztorm i rozbicie się statku Endurance na japońskiej wyspie Yamatai można chyba potraktować zupełnie równorzędnie. Wśród rozbitków znalazła się Lara Croft, a także członkowie załogi statku. Bohaterka nie przypomina jednak poszukiwaczki przygód znanej z poprzednich odsłon Legend, Anniversary czy Underworld. Jak się okazuje, to zwykła (choć nadal ciemnowłosa) dziewczyna z krwi i kości, która wcale nie jest obdarzona nadnaturalnymi zdolnościami do wspinaczki czy akrobacji. Co więcej,  pierwsze chwile na wyspie ani trochę nie przypominają eksploracji bajkowych ruin starożytnych cywilizacji. Głównym zadaniem jest przetrwanie na wyspie. I to właśnie ten element najmocniej definiuje Tomb Raidera z 2013 roku.

Tomb Raider - Test kart graficznych na procesorach AMD i Intel

Jak powszechnie wiadomo, człowiek walczący o przetrwanie jest zdolny do rzeczy, o które sam siebie nie podejrzewa. W omawianej właśnie grze widać to dobitnie. Początkowe sceny mogą wydać się dramatyczne - liczne uszkodzenia ciała, poczucie zagubienia, balans na krawędzi życia i śmierci czy późniejsze szukanie schronienia na nieprzyjaznej wyspie (i to w samym podkoszulku!) z pewnością stanowią jedną z ciekawszych sekwencji otwarcia w grach wideo. Szybko jednak okazuje się, że Lara nie zamierza być ofiarą. Bohaterka postanawia więc wziąć sprawy w swoje ręce i uratować resztę załogi, a przy okazji dowiedzieć się, o co właściwie chodzi na tej wyspie Yamatai. W końcu statek Endurance nie trafił na nią zupełnie przypadkowo...

Tomb Raider - Oficjalne wymagania sprzętowe

Pod względem rozgrywki mamy do czynienia z grą akcji z perspektywy trzeciej osoby. W porównaniu do poprzednich Tomb Raiderów, twórcy dali tym razem graczom nieco swobody poprzez wprowadzenie elementów RPG i półotwartego świata. Choć Skyrim to to nie jest, to jednak rozwój Lary czy możliwość odkrywania wszystkich tajemnic wyspy czy powrotu do znanych już lokacji sprawiły, że gra mogła zapewnić więc niż tylko kilka godzin liniowej rozgrywki. Jak na typową grę akcji Tomb Raider z 2013 roku oferuje całkiem sporo. Obok klasycznych wspinaczek, rozwiązywania prostych zagadek logicznych czy opcjonalnej eksploracji grobowców Lara musiała także polować i zbierać surowce. Co więcej, pojawiły się także liczne sekwencje Quick Time Events, podczas których trzeba było uciekać przed różnego rodzaju zagrożeniami.

Recenzja Rise of the Tomb Raider PC. Lara Croft w dobrej formie

Nie mogło zabraknąć także fragmentów, w którym Tomb Raider przypominał rasowego shootera z chowaniem się za osłonami. Choć same strzelaniny za pomocą własnoręcznie ulepszanej broni gameplayowo wypadły jak najbardziej zadowalająco, to jednak wielu graczom nie spodobała się Lara zabijająca oponentów z zimną krwią. I nie ma w tym nic dziwnego - faktem jest, że wraz z postępem rozgrywka bardziej przypomina kolejne rozróby Rambo niż zmagania drobnej archeolożki. Dla wielu osób taka przemiana głównej bohaterki wypadła mało przekonująco. Jeśli jednak niektóre kwestie logiczne zostawimy na boku szybko okaże się, że dzieło Crystal Dynamics obroniło się właściwie w każdym aspekcie. Zaoferowało ciekawą, dobrze napisaną historię, przyjemny, zróżnicowany gameplay, sporo dodatkowych aktywności wydłużających rozgrywkę, a także świetną warstwę wizualną zapewnioną przez autorski silnik Crystal Engine. 

Test wydajności Rise of the Tomb Raider. Lara ma duże wymagania

Omawiana gra rzecz jasna nie była cudowna we wszystkich aspektach. Pomijając kwestię brutalności Lary czy np. wysokich wymagań sprzętowych, najmocniej oberwało się trybowi wieloosobowemu, który okazał się rozczarowujący głównie pod względem samego zamysłu. Na papierze wariacje trybów deathmatch czy capture the flag mogły być strzałem w "dziesiątkę", jednak w praktyce rozgrywka z innymi graczami wypadała zbyt arcade'owo i można było odnieść wrażenie, że nie została do końca przemyślana. Nic dziwnego więc, że serwery szybko zaczęły świecić pustkami, jednak mimo to Tomb Raider doczekał się świetnych recenzji w rodzimych i zagranicznych mediach. Regułą były oceny w okolicach 9/10. Na pochwałę zasługuje także polski dubbing (po raz pierwszy w historii serii), w którym w rolę Lary Croft wcieliła się Karolina Gorczyca. Warto dodać, że w ciągu zaledwie 48 godzin od premiery rozeszło się ponad milion egzemplarzy gry.

Shadow of the Tomb Raider PC - Test wydajności kart i procesorów

Jak można było się spodziewać, po wielkim sukcesie odświeżonego Tomb Raidera gracze zaczęli domagać się kolejnych części. Na następną odsłonę przygód Lary Croft trzeba było poczekać nieco ponad dwa lata. W listopadzie 2015 roku zadebiutował tytuł Rise of the Tomb Raider, który początkowo dostępny był wyłącznie na konsole Xbox One oraz Xbox 360. To bardzo bezpieczna kontynuacja, która pod wieloma względami nie różni się zbyt wiele zbyt względem "jedynki", jednak stanowi ciekawe rozwinięcie historii i pozwoli zwiedzić nieco bardziej efektowne lokacje - w czasie rozgrywki przyjdzie nam zapoznać się m.in. z rejonami Syberii czy Syrii. Choć elementy survivalu ciągle są obecne, to jednak zdecydowanie schodzą na dalszy plan. Ostatnią grą z serii pozostaje już nieco chłodniej przyjęty Shadow of the Tomb Raider z września 2018 roku. To nadal efektowny tytuł akcji, jednak wielu fanom odświeżonej serii zdecydowanie najmniej przypadł on do gustu. Rozczarować mógł brak większych zmian względem poprzednich części, a także rozczarowujące zakończenie wątku fabularnego, niezbyt dobre wyważenie rozgrywki, jak również niektóre nietrafione pomysły twórców z tzw. immersją kulturową na czele (postaci poboczne mówiły w swoim języku, natomiast Lara odpowiadała... po polsku).

Tomb Raider: Definitive Survivor Trilogy za darmo w Epic Games Store! Idealny zestaw na sylwestrową zabawę w pojedynkę

Aktualnie kierunek rozwoju serii jest nieznany, aczkolwiek można być pewnym, że Tomb Raider w najbliższych latach powróci. Pojawiły się liczne doniesienia, jakoby kolejna wysokobudżetowa część gry była już w przygotowaniu, jednak na ten moment nikt nie ma zielonego pojęcia, czy twórcy pokuszą się o kolejne odświeżenie czy też kontynuację przygód Lary znanej z ostatniej trylogii. Póki co ogłoszono jedynie, że grą zajmuje się Crystal Dynamics, a całość bazuje na silniku Unreal Engine 5 i zostanie wydana przez Amazon. Pozostaje nam zatem tylko mieć nadzieję, że twórcy wiedzą co robią i kolejny Tomb Raider doczeka się przynajmniej tak dobrego przyjęcia, jak ten z 2013 roku.

Tomb Raider to reboot niemal wzorowy. Co więcej, nawet dziś, mimo upływu lat to nadal ładna i bardzo grywalna produkcja. Pytanie jednak, jak będzie wyglądała przyszłość serii? Czy studio Crystal Dynamics pokusi się o jeszcze jedno odświeżenie? Tego powinniśmy się dowiedzieć już wkrótce.

Tomb Raider Reloaded - pierwsza gra typu roguelike w serii. Dostępna tylko na urządzeniach mobilnych

Nie da się ukryć, że odsłona sprzed dekady była swego rodzaju eksperymentem, który jednych zachwycił, a innych wręcz obraził - w końcu scena katastrofy statku Endurance mogła być interpretowana jako brutalna metafora zerwania z bajkowym klimatem poprzednich odsłon. Większość osób skłania się jednak ku zdania, że Tomb Raider stanowi jeden z najlepszych przykładów restartu całej serii w historii branży. Trzeba przyznać, że nawet dziś, mimo upływu lat to całkiem ładna i bardzo grywalna produkcja (choć w wielu miejscach widać, że nieco się już zestarzała). Fanom klasycznych nie pozostaje więc nic innego, jak tylko żyć nadzieją, że kolejna, powstająca już odsłona ponownie skupi się na odkrywaniu tajemnic i eksploracji zapomnianych komnat. Kto wie, być może wydany niedawno mobilny Tomb Raider Reloaded stanowi jakąś podpowiedź w tej kwestii? Liczymy, że przekonamy się o tym już niebawem.