Dual Boot na Steam Decku - Jak zainstalować Windows 11 obok SteamOS? Poradnik krok po kroku

Steam Deck. Handheld do gier, który jest najbardziej ceniony za obecność systemu SteamOS od Valve. Ten ostatni jest bowiem bardzo wygodny w użytkowaniu i pozwala na całkiem sporą personalizację poprzez wiele dostępnych dodatków - jako że mamy do czynienia z dystrybucją opartą na jądrze Linux. Oczywiście ma on również swoje wady, gdyż nie pozwala na uruchomienie niektórych gier sieciowych z zabezpieczeniem przeciw oszustom, a przy tym - co dość oczywiste - duża część programów z systemu Windows nie jest tu zbyt mile widziana. W związku z tym niektórzy użytkownicy omawianego handhelda decydują się na instalację oprogramowania od Microsoftu, zamiast tego od Valve. Istnieje jednak jeszcze jedna opcja - instalacja Windowsa obok SteamOS w ramach tzw. podwójnego rozruchu (dual boot).

Autor: Natan Faleńczyk

Producent Steam Decka nie oferuje co prawda wsparcia dla wspomnianego rozwiązania, jednak dual boot jest całkowicie możliwy do wykonania - choć nie w każdym przypadku będzie zupełnie bezproblemowy, ale o tym nieco dalej. Operacja będzie wymagać od nas nieco czasu i chęci, jednak wystarczy wykonać ją raz, a później cieszyć się dwoma systemami operacyjnymi na tym popularnym handheldzie do gier. Ten poradnik omówi po kolei wszystkie kroki, z którymi powinna sobie poradzić większość użytkowników. Spotkamy się w nim z przydatnymi informacjami, które będziemy mogli wykorzystać także w innych przypadkach. Czas więc przejść do wymaganych rzeczy oraz kilku wskazówek, które warto wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem całego procesu.

Zainstalowanie i skonfigurowanie dwóch systemów na Steam Decku jest nieco czasochłonnym zadaniem, ale większość użytkowników powinna sobie z nim poradzić. Zabieg ten pozwoli uruchomić np. Windowsa 11 obok SteamOS.

SteamOS vs Windows 11 - który system jest lepszy dla Steam Decka? Porównanie wydajności w grach i benchmarku

Przede wszystkim musimy się wyposażyć w przenośny nośnik danych (np. pendrive), z którego uruchomimy instalator systemu Windows oraz inne wymagane oprogramowanie. Do tego celu nada się nawet nośnik o pojemności 8 GB. Przydatna okaże się również przejściówka z USB typu C na USB typu A, aby podłączyć omawianego pendrive'a. Wszystkie operacje możemy wykonać z poziomu Steam Decka (za pomocą ekranu dotykowego lub płytek dotykowych), choć z pewnością ułatwieniem będzie klawiatura i myszka (warto więc zaopatrzyć się także w rozdzielacz USB).

Ważne:

• Jeśli mamy Steam Decka z nośnikiem SSD o pojemności 64 GB, to nawet nie próbujmy instalować Windowsa, gdyż takie rozwiązanie nie będzie miało zupełnie żadnego sensu.
• Systemu Windows nie warto instalować na karcie pamięci microSD - wybieramy dostępny w Steam Decku nośnik SSD lub ewentualnie przenośny nośnik danych.
• Windows 11 24H2 będzie sprawiał same problemy (SteamOS zresetuje się od czasu do czasu do ustawień fabrycznych, ciemny ekran przy starcie Windowsa), więc nasz wybór powinien się ograniczyć do wersji 23H2 i wcześniejszych.

Przydatny skrót:

• Przycisk X na Steam Decku uruchamia klawiaturę ekranową w trybie pulpitu.

Dual Boot na Steam Decku - Przygotowanie rozruchowego nośnika i pobranie sterowników

Na początku musimy zaopatrzyć się w dwa obrazy ISO, a także program, który umożliwi nam ich uruchomienie na Steam Decku. Najlepszym narzędziem w tym celu będzie Ventoy. Dzięki niemu wystarczy raz przygotować nasz przenośny nośnik danych, a następnie umieścić na nim tyle systemów operacyjnych i innego oprogramowania, ile tylko zechcemy (ograniczeniem w tym przypadku będzie oczywiście pojemność samego nośnika). Pobieramy więc program w wersji dla naszego systemu operacyjnego z tego adresu. Po rozpakowaniu archiwum wybieramy plik o nazwie Ventoy2Disk. Następnie z listy wybieramy nasz przenośny nośnik danych i klikamy przycisk Zainstaluj. Potwierdzamy wszystkie operacje, dzięki którym oznaczony przez nas nośnik zostanie wyczyszczony i przygotowany do pracy jako ten rozruchowy. Po zakończeniu całego procesu wystarczy, że przeniesiemy na niego dowolny obraz z systemem (obsługiwany jest format ISO, WIM, czy też IMG).

Ta metoda na chwilę obecną się nie sprawdza, ale z czasem sytuacja może ulec zmianie, więc instrukcja jest pozostawiona na przyszłość: System operacyjny Windows 11 możemy wygodnie pobrać z oficjalnej strony internetowej (TUTAJ). Wystarczy zejść do sekcji Pobierz obraz dysku z Windows 11 (ISO) dla urządzeń x64 i z listy wybrać Windows 11 (ISO w wielu wersjach dla urządzeń x64). Kiedy klikniemy przycisk Pobierz teraz, będziemy mogli wybrać domyślny język, po czym klikając na niego jeszcze raz, zyskamy dostęp do przycisku 64-bit Download, który umożliwi nam pobranie obrazu ISO.

Ta metoda pozwoli nam pobrać wyłącznie najnowszą wersję Windowsa 11, która nie sprawdzi się jednak w przypadku Steam Decka (tak wygląda sytuacja na początku 2025 roku)

Jak się okazało w trakcie testów, powyższy fragment instrukcji możemy uznać na ten moment za niezbyt przydatny, gdyż Windows 11 w wersji 24H2 sprawia ogromne problemy, o których wspomniano na początku. Dlatego też musimy skierować się w stronę wcześniejszych odsłon tego systemu. Możemy je znaleźć w kilku miejscach, a jednym z nich jest OS.click. Kiedy przejdziemy na omawianą stronę internetową, wystarczy kliknąć Get My ISO i kolejno wybierać te opcje: Windows -> Windows 11 -> 23H2 -> 22631.4169 -> Multi-Edition -> Polish (Poland) -> x86-64 (64-bit). Teraz wystarczy nacisnąć sporej wielkości przycisk, pobrać obraz ISO z następnego linku i trzymać się dalszych instrukcji na omawianej stronie (dla polskiego języka trzeba będzie dodatkowo ściągnąć i zastosować konkretny patch w formacie SVF - proces jest całkiem łatwy i przejrzyście opisany).

Oprócz tego musimy zaopatrzyć się w program GParted, który pozwoli nam odpowiednio przygotować nośnik ze Steam Decka do instalacji dwóch systemów - ściągniemy go z tego adresu (musi to być wersja 1.6.0.3, gdyż późniejsza zwyczajnie nie uruchomi się na omawianym handheldzie). Po pobraniu obu obrazów przenosimy je na nasz przenośny nośnik danych, który został skonfigurowany przez program Ventoy (dla przypomnienia: podobnie możemy postępować z każdym kolejnym obrazem, jaki zechcemy dodać).

W ramach przygotowań pozostało nam pobrać odpowiednie sterowniki dla naszej wersji Steam Decka - znajdziemy je TUTAJ. Pobieramy każde archiwum po kolei i umieszczamy je na naszym przenośnym nośniku danych. Proces instalacji zostanie pokrótce omówiony w dalszej części tego poradnika. Jak zauważymy na oficjalnej stronie, firma Valve oferuje nam sterowniki do układu graficznego, slotu na karty microSD, modułów Wi-Fi i Bluetooth (w przypadku Steam Decka OLED trzeba zainstalować najnowszą wersję BIOS przed instalacją Windowsa, aby ten moduł działał poprawnie), a także do karty dźwiękowej.

Dual Boot na Steam Decku - Partycjonowanie nośnika danych

Przechodzimy więc do części, w której pierwszy krok warto zapamiętać na przyszłość, gdyż przyda nam się do wybierania odpowiedniego nośnika, którego zawartość Steam Deck ma uruchomić. Urządzenie musi być wyłączone, a przenośny nośnik danych z programem GParted oraz systemem Windows 11 podłączony do portu USB typu C. W celu przejścia do menu rozruchowego naciskamy jednocześnie przycisk zasilania oraz zmniejszania głośności i trzymamy je przez krótką chwilę. W ciągu kilku sekund przed naszymi oczami ukaże się poniższy ekran, w którym musimy wybrać wspomniany nośnik. Operację zatwierdzamy przyciskiem A. Następnie z menu programu Ventoy wybieramy GParted (padem kierunkowym poruszamy się po całej liście) i w każdym kolejnym kroku, tak jak poprzednio, klikamy przycisk A (wszystkie opcje pozostawiamy więc na wartościach domyślnych).

*Jeżeli chcemy zainstalować system SteamOS zupełnie od zera, to możemy zajrzeć do TEGO poradnika.

Najbardziej interesuje nas partycja o fladze linux-home. To właśnie ją musimy odpowiednio dostosować, a konkretniej podzielić na mniejsze partycje. Chodzi o to, aby zostawić trochę miejsca dla SteamOS i dla Windowsa 11. Rozwiązania są tutaj dwa: możemy zostawić nieco przestrzeni dla pierwszego i dla drugiego systemu lub zdecydować się na trzy partycje (w tym przypadku tworzymy dodatkowo jedną wspólną partycję w formacie NTFS, z której będą mogły korzystać oba systemy - np. do gier ze Steama). Ja zdecydowałem się na drugą opcję, gdyż jest ona naprawdę sensowna. Klikamy więc na wspomnianą na początku partycję, a następnie naciskamy przycisk 3, który pozwoli nam zmienić jej rozmiar - wartość możemy dostosować np. poprzez suwak. Sami ustalamy, jaką wielkość zostawić dla SteamOS, a jaką dla Windowsa 11. Jeśli chcemy stworzyć partycję wspólną, to utworzoną przed chwilą partycję dzielimy jeszcze raz na dwie części - w taki sam sposób, jak poprzednio.

Poglądowy obraz interfejsu program GParted. Cyfry odnoszą się do opcji ponad nimi.

Poglądowy obraz zmiany rozmiaru partycji.

Podzielone partycje nie mają jeszcze swojego systemu plików, więc musimy to zmienić. Klikamy na tę, która ma być miejscem do instalacji Windowsa 11 i naciskamy przycisk 1. Z sekcji System plików wybieramy NTFS (najlepiej przez płytkę dotykową; można użyć także systemu plików Btrfs, ale Windows nie wspiera natywnie tego formatu i trzeba zainstalować konkretne sterowniki - lepiej zostać przy NTFS) i klikamy Dodaj. Tak samo postępujemy ze wspólną partycją. Na sam koniec naciskamy przycisk 6 i potwierdzamy wszystkie operacje. W moim przypadku po podziale nośnika SSD o pojemności 512 GB partycje wyglądały tak, jak na poniższej grafice. Możemy już dwukrotnie nacisnąć ikonkę Exit na pulpicie i wybrać opcję wyłączenia urządzenia.

Dual Boot na Steam Decku - Instalacja i konfiguracja systemu Windows 11

Z nadal podłączonym nośnikiem do portu USB typu C raz jeszcze wkraczamy do menu rozruchowego (przycisk zasilania + zmniejszania głośności) i wybieramy go ponownie. Tym razem przejdziemy przez proces instalacji Windowsa 11, więc z listy programu Ventoy wybieramy ten system. W późniejszych krokach zaznaczamy utworzoną dla Windowsa 11 partycję i przechodzimy przez standardowy proces instalacji. Po restarcie system od Microsoftu automatycznie się uruchomi (zamiast SteamOS) i będziemy musieli odbyć pierwszą konfigurację.

Pierwszą rzeczą, którą trzeba zrobić po ukazaniu się pulpitu, jest zmiana orientacji ekranu. Ten proces nie powinien sprawić nikomu trudności: przytrzymujemy palcem dowolne miejsce na pulpicie i z menu kontekstowego wybieramy Ustawienia ekranu, a następnie w zakładce Orientacja wyświetlacza zmieniamy opcję na Pozioma. Możemy teraz przejść przez proces instalacji sterowników, które wcześniej pobraliśmy ze strony Valve. Rozpakowujemy każdą paczkę z osobna i w folderach wyszukujemy pliki INF (.inf). Przytrzymujemy dłużej palcem każdy z nich (lub klikamy na niego prawym przyciskiem myszki, jeśli mamy podłączoną) i z menu kontekstowego wskazujemy opcję Zainstaluj, potwierdzając każde wyskakujące okienko. Wyjątkiem będą sterowniki do układu graficznego, gdyż w tym wypadku mamy do czynienia ze standardowym instalatorem (plik Setup.exe).

Przydatne okaże się również automatyczne pojawianie się klawiatury ekranowej. W tym celu włączamy Ustawienia, następnie przechodzimy do Czas i język -> Pisanie -> Klawiatura dotykowa i przy opcji Pokaż klawiaturę dotykową wybieramy Zawsze. Warto przy okazji skonfigurować Steama, aby gry domyślnie instalowały się na wspólnej partycji (oczywiście, jeśli zdecydowaliśmy się na takie rozwiązanie - w innym przypadku możemy przejść do następnych kroków). Instalujemy więc klienta od Valve z oficjalnej strony internetowej i logujemy się na swoje konto. Teraz wchodzimy do Ustawień (znaczek Steam w lewym górnym rogu -> Ustawienia), a w nich znajdujemy zakładkę Przestrzeń dyskowa. Z rozwijanej listy wybieramy wspólną partycję (przez Dodaj dysk), a później klikamy na przycisk z trzema kropkami i naciskamy Uczyń domyślnym. Od teraz każda nowa gra będzie domyślnie instalowana na tej partycji.

Tak naprawdę tutaj moglibyśmy już zakończyć ten poradnik, gdyż mamy zainstalowane dwa systemy operacyjne na Steam Decku, natomiast jeśli chcemy przełączyć się na SteamOS, to musimy każdorazowo przejść do menu rozruchowego i wybrać odpowiedni wpis. Zainstalujemy więc specjalny program rozruchowy, który pozwoli nam zdecydować się przy starcie handhelda na uruchomienie konkretnego systemu przez graficzny interfejs. Najpierw jednak musimy przygotować Windowsa 11 do dalszych działań, gdyż sam z siebie nie będzie chciał współpracować. Otwieramy Menu Start, wpisujemy cmd i klikamy przycisk Uruchom jako administrator. Teraz w oknie konsoli uruchamiamy te trzy komendy:

• bcdedit.exe -set {globalsettings} highestmode on (podczas włączania Windowsa przez Clovera nie wyskoczą nam artefakty i inne błędy w obrazie)
• reg add "HKEY_LOCAL_MACHINE\System\CurrentControlSet\Control\TimeZoneInformation" /v RealTimeIsUniversal /d 1 /t REG_DWORD /f (czas na Windowsie będzie zawsze poprawnie ustawiony)
• powercfg /h off (dzięki tej opcji nie powinniśmy mieć problemu z montowaniem wspólnej partycji NTFS na SteamOS)

Teraz warto zablokować aktualizację systemu Windows 11 do wersji 24H2. Metod do osiągnięcia tego celu jest wiele. My posłużymy się bardzo prostym programem o nazwie InControl, którego pobierzemy STĄD. Po uruchomieniu wystarczy w lewym dolnym rogu wpisać, przy jakiej wersji systemu Windows chcemy zostać, czyli w naszym przypadku 11 i 23H2, a następnie kliknąć przycisk Take Control. Od tego momentu aktualizacje będą obejmowały tylko wersję systemu Microsoftu, którą wybraliśmy. Blokadę można łatwo zdjąć - wystarczy nacisnąć przycisk Release Control. Po zakończeniu całego procesu warto sprawdzić dostępność aktualizacji i wszystkie zainstalować.

Dual Boot na Steam Decku - Instalacja programu Clover i automatyczne montowanie partycji

Kiedy system Microsoftu został odpowiednio przygotowany i zaktualizowany, możemy uruchomić SteamOS. Wyłączamy więc urządzenie i włączamy je ponownie z przyciskiem zmniejszania głośności, dzięki czemu znowu trafimy do menu rozruchowego. Z listy wybieramy SteamOS i czekamy na załadowanie systemu. Następnie naciskamy przycisk Steam, klikamy opcję Zasilanie, a ostatecznie na Przełącz na pulpit i czekamy na pojawienie się tego trybu. Na początku musimy nadać hasło do naszego domyślnego konta - jeśli już to kiedyś zrobiliśmy, to oczywiście pomijamy ten krok. Wchodzimy w Ustawienia, następnie w zakładkę Users i naciskamy Change Password, po czym dwukrotnie wpisujemy to samo hasło (może być nawet jeden znak na czas konfiguracji) i zatwierdzamy je.

Teraz otwieramy terminal (można wpisać cmd w "Menu Start"), kopiujemy wszystkie poniższe polecenia, wklejamy je (Ctrl + Shift + V) i uruchamiamy wszystko za jednym zamachem. Po chwili będziemy musieli wpisać utworzone w poprzednim kroku hasło. Po instalacji od razu zauważymy, że na pulpicie pojawiła się nowa ikona o nazwie Clover-Toolbox. Gdy uruchomimy ten skrót, wciśniemy Execute i wpiszemy nasze hasło, przed naszymi oczami ukaże się okno konfiguracyjne programu rozruchowego Clover. Będziemy mogli zmienić styl graficzny (Themes), czy też zupełnie wyłączyć to rozwiązanie (Service). Wystarczy wybrać odpowiednią opcję i kliknąć przycisk OK, aby przejść do jej konfiguracji.

• git clone https://github.com/ryanrudolfoba/SteamDeck-Clover-dualboot
• cd ~/SteamDeck-Clover-dualboot
• chmod +x install-Clover.sh
• ./install-Clover.sh

Pozostało nam jeszcze jedno działanie do wykonania, choć jest ono ważne jedynie w przypadku, gdy zdecydowaliśmy się na partycję NTFS, która jest wspólna dla SteamOS i Windowsa 11. Domyślnie system od Valve nie montuje automatycznie dodatkowych partycji ani podłączonych nośników, więc aby korzystać z takiej wspólnej partycji, musielibyśmy po każdym restarcie przechodzić do trybu pulpitu i kilkać na nią w celu jej zamontowania. Istnieje jednak prosty sposób, który zautomatyzuje cały proces, więc będziemy mogli o nim zapomnieć. Wystarczy przejść do Konsoli i uruchomić poniższe polecenie (podając hasło, kiedy będzie wymagane). Po zakończeniu klikamy przycisk Yes, aby Steam Deck się zrestartował i zastosował zmiany.

• curl -sSL https://raw.githubusercontent.com/scawp/Steam-Deck.Mount-External-Drive/main/curl_install.sh | bash

*Jeżeli SteamOS nie jest w stanie zamontować partycji NTFS, to zapomnieliśmy dezaktywować szybki rozruch w systemie Windows (powercfg /h off). W takim wypadku możemy udać się do oprogramowania od Microsoftu, włączyć Wiersz poleceń jako Administrator, a następnie wpisać chkdsk /f X: (gdzie za X wstawiamy literę wspólnej partycji). Na SteamOS może z kolei zadziałać polecenie sudo ntfsfix /dev/nazwa_partycji

Dual Boot na Steam Decku - Podsumowanie

Proces instalacji drugiego systemu na Steam Decku nie jest więc przesadnie skomplikowany, o ile wcześniej mieliśmy do czynienia z programami do partycjonowania nośników danych. Handheld od Valve po takiej konfiguracji działa bezproblemowo i jedynym kłopotem na ten moment jest wspomniana aktualizacja do wersji 24H2 (Windows 11), która niekorzystnie wpływa na rozruch SteamOS - choć nie tylko. Jeśli jednak nie przeszkadza nam ta mała niedogodność, to możemy cieszyć się dwoma, a nawet większą ilością systemów na Steam Decku - te możemy instalować zarówno na nośniku SSD z urządzenia, jak i przenośnym lub karcie microSD. Jednak w tym ostatnim wypadku warto zachować szczególną ostrożność, gdyż takie rozwiązanie może sprawiać nam problemy w przypadku takich systemów, jak Windows.