Co po formacie? Lista niezbędnego darmowego oprogramowania

Nie tak dawno temu na naszych łamach opisywaliśmy główne przyczyny wolnego działania komputera, a przy tym doradziliśmy co należy robić, by temu przeciwdziałać. Istnieje jednak duże prawdopodobieństwo, że niektórzy nie będą chcieli tracić czas na półśrodki i zwyczajnie sformatują dysk, po czym postawią na nim nowy system. Z pewnością wielu z Was w takich sytuacjach ma w takich sytuacjach nie lada orzech do zgryzienia - co właściwie trzeba zainstalować, aby komputer był znowu w pełni funkcjonalny? Sam z własnego doświadczenia wiem, że pamięć w takich sytuacjach zawodzi i często dopiero "jak przyjdzie co do czego" okazuje się, że czegoś brakuje. Właśnie dlatego powstał niniejszy poradnik - by do podobnych konsternacji już więcej nie dochodziło.

Dziś system Windows jest automatycznie wyposażony w szereg wielu podstawowych funkcji, jednak nadal niezmiennie musimy doinstalować zewnętrzne oprogramowanie, aby komputer stał się w pełni funkcjonalny.

Warto jednak zacząć od tego, że bardzo często to, co instalujemy na naszym dysku jest kwestią indywidualną i dopasowaną do potrzeb. Jedni będą stawiali na multimedia i pakiet aplikacji do odtwarzania filmów i muzyki, inni z kolei nie wyobrażają sobie Windowsa bez różnych programów graficznych. Podobnych przypadków można wymienić sporo, jednak tutaj opisywać będziemy programy potrzebne do podstawowego korzystania z peceta. Warto tutaj zaznaczyć, że Windows (szczególnie "dziesiątka") jest systemem automatycznie wyposażonym w szereg wielu podstawowych funkcji. Do zamontowania obrazu ISO nie będzie już potrzebny Deamon Tools, podobnie Nero nie jest dziś niezbędny do nagrania danych na płytę CD/DVD, dlatego osobiście uważam, że bez tego typu aplikacji zwykły użytkownik z pewnością da sobie radę. Poniżej prezentujemy listę tych niezbędnych, które dobrze jest mieć pod ręką tuż po zainstalowaniu czystego systemu Microsoft Windows, najlepiej zaktualizowanego do najnowszej wersji. Dzięki poniżej wymienionym programom korzystanie z komputera będzie szybkie, wygodne i przyjemne.

1. Przeglądarka
Na dobrą sprawę można korzystać z domyślnego Internet Explorera czy innego Edge'a, jednak nie ma co ukrywać, że znaczna większość z nas najwięcej styczności z tymi przeglądarkami ma wtedy, gdy trzeba pobrać inną przeglądarkę. Jaką? Tutaj każdy musi wybrać coś dla siebie. Nie licząc dwóch wspomnianych przed chwilą programów, do najpopularniejszych należy Google Chrome, Mozilla Firefox, a także Opera, i to pobranie którejś z nich zalecałbym w pierwszej kolejności. Warto też spojrzeć w kierunku nieco bardziej niszowych, lecz wcale nie gorszych Chromium (opensource'owa wersja Chrome'a) czy Vivaldi. Sam osobiście polecam Operę, z której korzystam od niepamiętnych czasów - nie tylko ładnie wygląda, ale przede wszystkim szybko działa i cechuje wygodnym dostępem do ustawień czy np. ostatnio zamkniętych kart.

2. Pakiet biurowy
Programy do odczytu bądź edycji dokumentów programów Word czy Excel są w mojej ocenie niezbędne na każdym komputerze. W końcu dzięki nim sporządzimy chociażby nasze CV, otworzymy np. elektroniczny formularz do wypełnienia czy przygotujemy prezentację multimedialną do szkoły/pracy. Do tych i nieco bardziej zaawansowanych działań idealnie nadaje się pakiet Microsoft Office 2016, który posiada wszystkie niezbędne programy do prac biurowych. Niestety, jest to pakiet płatny, jednak bez obaw - istnieje sporo godnych i darmowych zamienników. Sam korzystam z OpenOffice, bardzo dobre opinie zbiera również LibreOffice czy coraz popularniejszy chiński WPS Office.

3. Kompresory plików
Chodź Windows obsługuje pliki w formacie .zip, istnieje duże prawdopodobieństwo, że prędzej czy później natraficie na paczkę nieobsługiwaną przez system, np. w formacie .rar. To jednak tylko jeden z powodów, dlaczego właśnie warto mieć osobną aplikację do tego typu rzeczy. Najczęściej polecane kompresory plików to WinRAR czy 7-zip (zupełnie darmowy). Poradzą sobie właściwie ze wszystkim, a przy tym są bardzo wygodne w obsłudze - dostępne są już z poziomu menu kontekstowego.

4. Multimedia
Każdy z nas chyba przechowuje na dysku muzykę bądź filmy, które tylko czekają na odtworzenie w wolnej chwili. Choć Windowsowe programy teoretycznie mogą się do tego nadać (w zależności od tego, jakie kto ma wymagania), to jednak rozsądniej będzie skorzystać z zewnętrznego oprogramowania, które w żaden sposób nas nie będzie ograniczać. Do filmów polecam niezastąpiony program VLC media player, do muzyki natomiast dobrym wyborem będzie chociażby prosty, lecz bardzo praktyczny i konfigurowalny foobar2000, AIMP czy legendarny Winamp. Polecam jednak przyjrzeć się domyślnej aplikacji Muzyka Groove (Windows 10), która jest nie tylko bardzo prosta i wygodna w obsłudze (wystarczy tylko wybrać folder z muzyką), lecz przy tym wygląda bardzo ładnie, szczególnie w widoku z miniaturkami albumów.

5. Antywirus
System Windows sam w sobie zawiera podstawowe narzędzia do ochrony przed szkodliwymi plikami, dlatego jeśli mocno by się uprzeć, punkt ten można pominąć. Niewątpliwie jednak znajdą się osoby, które bez tego typu osobnego oprogramowania nie wyobrażają sobie skutecznej ochrony swojego komputera. Ogólnie najlepsze darmowe antywirusy to AVG, Avast czy Avira, jednak jeśli komuś szczególnie zależy na ochronie danych, może sięgnąć po płatne programy w stylu NOD32, czy Kaspersky'ego.

Opcja dla niecierpliwych: Ninite
Jeśli nie lubicie tracić czasu na osobne pobieranie każdego instalatora i klikanie non-stop "Dalej" i "Akceptuj", może warto skorzystać z aplikacji, która zrobi wszystko za Was? Rozwiązaniem może być Ninite, dzięki któremu tylko zaznaczycie interesujące Was programy, a następnie zostaną one automatycznie zainstalowane. Brzmi cudownie i to istotnie działa, jednak musicie liczyć się tym, że nie wybierzecie folderu docelowego instalacji (wszystko pójdzie z automatu na C:\Program Files), a w razie czego nie będziecie mieli dostępu do plików instalacyjnych i czy szczegółowych opcji instalacji.

Podstawowe programy diagnostyczne dla każdego peceta

Co dalej?
Na tym etapie w zasadzie można zakończyć zabawy z jakimkolwiek instalowaniem, jednak gracze, graficy czy miłośnicy multimediów z pewnością będą musieli jeszcze wybrać coś dla siebie. Tutaj już raczej nikomu nic nie doradzimy, jednak wielu niezdecydowanym z pewnością przyda się poniższa, nieobowiązkowa lista. Znajdziecie na niej ogólnie przydatne i często instalowane programy, które w niektórych przypadkach zastąpią proste systemowe narzędzia. Warto jest mieć pod ręką - w końcu z nas czasem potrzebuje wyedytować zdjęcia, pobrać plików lub napisy do filmu czy nawet zagrać w coś.

Oprogramowanie do kart graficznych:
- AMD Radeon Software Crimson ReLive Edition
- NVIDIA GeForce Game Ready Driver / GeForce Experience
Windows sam z siebie powinien doinstalować niezbędne sterowniki do wyświetlania obrazu, jednak zawsze lepiej mieć do tego osobne programy, które nie tylko zadbają o regularne aktualizacje, lecz również zaoferują szereg różnych przydatnych opcji i funkcji dla graczy.

Platformy do gier:
- Steam
- Origin
- Uplay
Tutaj chyba nie trzeba wyjaśniać wiele. Ogromna większość nowych gier wymaga posiadania konta na którejś z powyższych platform, dlatego można chyba zaryzykować stwierdzenie, że bez Steama, Origina czy Uplaya ciężko sobie dziś wyobrazić współczesny gaming.

Wymiana plików:
- µTorrent
Programów do bezpośredniej wymiany plików mamy sporo, jednak to właśnie µTorrent według powszechnej opinii sprawdza się zdecydowanie najlepiej. Łatwy w obsłudze, bardzo lekki i funkcjonalny program.

Komunikacja:
- Skype
- TeamSpeak
- WTW
Skype to chyba najpopularniejszy program do komunikacji, który umożliwi rozmowę głosową i wideo. TeamSpeak z kolei idealnie sprawdzi się podczas rozgrywek w gry online ze znajomymi. Oprócz nich warto zainteresować się WTW. To świetny, wielofunkcyjny programik, który cechuje się wsparciem dla słynnych niegdyś sieci GG czy Tlen, ponadto obsługuje Skype'a i Facebooka. Jego zalety to prostota i niewielkie wymagania co do zasobów komputerowych.

Poczta:
- Mozilla Thunderbird
Już wbudowana aplikacja do skrzynki mailowej w systemie Windows 10 wystarczy wielu osobom do odbierania i pisania wiadomości, jednak pewniej jest mieć coś zewnętrznego, oferującego więcej możliwości. Thunderbird od Mozilli będzie świetnym wyborem. Program wspierany jest od lat i ciągle cieszy się świetną opinią wśród użytkowników. W zasadzie nie ma konkurencji.

Czyszczenie dysku:
- CCleaner
Bez CCleanera nie wyobrażam sobie zadbanego systemu operacyjnego. Program ten nie tylko oczyści dysk z różnych niepotrzebnych śmieci czy niepotrzebnych wpisów w rejestrze, lecz również pomoże skonfigurować podstawowe opcje systemowe, jak np. autostart. Zdecydowanie warto mieć go pod ręką.

Napisy do filmów:
- NapiProjekt
Bardzo prosta w obsłudze aplikacja, której konfiguracja odbywa się już podczas instalacji. Za sprawą dosłownie kilku kliknięć jesteśmy w sprawie szybko pobrać napisy do interesującego nas filmu czy serialu.

Edycja grafiki:
- GIMP
- Photoscape
GIMP to w zasadzie darmowy odpowiednik Photoshopa - z pewnością przyda się komuś, kto nie chce płacić za licencję, a często bawi się grafiką i wymaga czegoś bardziej wszechstronnego od Painta. Photoscape to z kolei bardzo fajny i łatwy w obsłudze program do obróbki fotografii - w sam raz, by przygotować zdjęcia przed udostępnieniem jej np. na Facebooku.

Pliki PDF:
- Adobe Acrobat Reader DC
- Foxit Reader
Do zwykłego, okazyjnego przeglądania plików w formacie PDF wystarczy domyślny Czytnik. Bardziej wymagający użytkownicy, częściej operujący na tego typu dokumentach z pewnością docenią wygodę oraz mnogość opcji słynnego Adobe Readera czy Foxita. Obie aplikacje są darmowe, jednak jest możliwość dokupienia do nich różnego rodzaju dodatków.

Obrazy ISO:
- DEAMON Tools Lite
DAEMON Tools Lite to chyba najlepszy i najpopularniejszy program do tworzenia i emulacji wirtualnych napędów. Jego możliwości w darmowej wersji nie są jednak tak rozbudowane, jakbyśmy tego chcieli, jednak do podstawowych czynności i tak w zupełności wystarcza.

Nagrywanie płyt:
- CDBurnerXP
Wbrew nazwie program nie jest przeznaczony dla systemu Windows XP. Jest to bardzo proste i lekkie, a jednocześnie bardzo funkcjonalne narzędzie do wypalania płyt CD/DVD/Blu-ray.

Jak przyspieszyć komputer i dbać o jego sprawne działanie?