Kolejny szpieg w telefonie, czy przydatna rzecz? Co to jest Android System Intelligence?

Współczesne smartfony są tak wielofunkcyjne, że nie tylko chcemy, ale często wręcz musimy korzystać z nich wiele razy w ciągu dnia. Warto je mieć pod ręką choćby dlatego, że w każdej chwili ktoś może chcieć się z nami skontaktować w ważnej sprawie. Gdy chcesz szybko wyszukać jakąś informację, zazwyczaj nie włączasz komputera, lecz sięgasz do kieszeni po smartfon. Rozkład jazdy? Telefon! Nawigacja pod konkretny adres? Telefon! Chęć posłuchania muzyki lub podcastu? Telefon! Rejestrowanie filmów i zdjęć? Telefon! Trzeba jednak pamiętać o tym, że producenci sprzętu i systemów operacyjnych dobrze wiedzą o naszym parciu na nowe, inteligentne funkcje, jednocześnie przetwarzając nasze dane za pomocą uczenia maszynowego, sztucznej inteligencji i przechowując je w tak zwanej chmurze. Pytanie tylko, czy godzisz się na to świadomie, czy po prostu starasz się o tym nie myśleć, mając nadzieję, że te dane nie zostaną wykorzystane niewłaściwie?

Autor: Tomasz Duda

Większość smartfonów ma na pokładzie system Android, a część z nich zawiera fabrycznie zainstalowany komponent, o nazwie Android System Intelligence (ASI). Samo słowo “intelligence” z języka angielskiego może kojarzyć się oczywiście z inteligencją, czyli tak zwanymi funkcjami smart, ale równie dobrze można je przetłumaczyć jako wywiad / wywiadowczy. Nie wiem jak Wam, ale mi określenie “wywiadowczy” kojarzy ze szpiegami. Czyżby zatem Google wyciągało dane, bez żadnej korzyści dla nas? Cóż, z punktu widzenia zwykłego użytkownika tak nie jest. Aplikacja Android System Intelligence, znana wcześniej jako Device Personalization Services, ma bezpośrednie powiązanie z wieloma istotnymi funkcjami, które przez znaczną część osób mogą być uznawane za potrzebne i pożądane. Czy bez tej funkcji da się korzystać ze smartfonu? Tak, jest to możliwe. Problem w tym, że przez niektórych taki okrojony Android mógłby być postrzegany, jako niezbyt nowoczesny i wybrakowany. Po dłuższym czasie mogłoby to skłonić użytkowników do poszukiwania alternatyw, a jak wiadomo, alternatywa jest realnie tylko jedna: iOS. Tak zwany DeGoogled Android raczej nie ma szans na dużą popularność, bo ludzie po prostu lubią korzystać inteligentnych funkcji, a nawet oczekują ich w każdej kolejnej wersji systemu. Co zatem realnie oferuje nam Android System Intelligence i czy warto się go pozbywać?

Android System Intelligence ma potężne uprawnienia w systemie oraz dostęp do wielu potencjalnie prywatnych i wrażliwych danych. Jeśli połączymy jedno z drugim, to u wrażliwszych może pojawić się zimny pot na czole. Jednak oferuje też wiele całkiem przydatnych funkcji. Więc co? Usunąć, czy zostawić?

Odchudzanie Androida. Usuń zbędne funkcje za pomocą Universal Android Debloater i ADB AppControl. Poradnik

Oto jak Google w skrócie opisuje tę aplikację: “Android System Intelligence to komponent systemu w ramach Private Compute Core, który umożliwia działanie inteligentnych funkcji na urządzeniu z Androidem, zachowując jednocześnie prywatność danych”. Dodaje jednocześnie, że ASI nie ma bezpośredniego dostępu do internetu, ale Private Compute Services mogą oferować “most” do chmury. Ponadto w celu prawidłowego funkcjonowania wspomniane funkcje zbierają dane diagnostyczne, dzienniki awarii, identyfikatory sprzętu, a informacje te, oprócz statystyk mogą być wykorzystywane do sprawdzania jakości i wydajności aplikacji. Jakie więc są deklarowane powiązania ASI z innymi funkcjami Androida?

Na jakie funkcje ma wpływ Android System Intelligence?

Oficjalna informacja jest taka, że aplikacja ASI wymagana jest do prawidłowego działania takich funkcji jak: napisy na żywo, aktywność ekranu, inteligentne autoobracanie, ulepszone kopiowanie i wklejanie, przewidywanie aplikacji w Menu z aplikacjami, zarządzanie powiadomieniami, inteligentne zaznaczanie tekstu w całym systemie, tekst Linkify, tłumaczenie na żywo, wyszukiwanie aplikacji, pisanie głosowe w Asystencie, co jest grane, a także karta pokładowa pod postacią zrzutu ekranu. Warto jednak zaznaczyć, że część z tych opcji może być aktywna na wybranych smartfonach, np. urządzeniach z rodziny Google Pixel. Ponadto niektóre z nich są dostępne w Polsce, ale nie obejmują wciąż języka polskiego, co rzecz jasna ogranicza ich użyteczność w sposób znaczący. Skoro jednak sama funkcja już działa, to dodanie paczki z nowym językiem nie jest już poważnym wyzwaniem. Pytanie tylko jak bardzo język polski jest dla Google istotny.

Napisy na żywo, tłumaczenie na żywo i pisanie głosowe

Poniższe opcje znalazłem przede wszystkim na dwóch smartfonach, które miałem akurat pod ręką, czyli Google Pixel 6A oraz Sony Xperia 10 V, ale obecne są też w niektórych innych modelach (nie we wszystkich). Pierwsza z tych funkcji, czyli napisy na żywo, zapewnia automatyczne generowanie napisów w różnorodnych multimediach, które obejmują ludzki głos. Nie tylko w filmach, ale też np. podcastach, wiadomościach audio, a nawet rozmowach telefonicznych lub wideokonferencjach. Co ciekawe, można nawet podczas rozmowy telefonicznej pisać na klawiaturze odpowiedź, a system sam zmieni tekst na głos. W dodatku połączenie internetowe nie jest konieczne, bo właśnie dzięki funkcjom smart (m.in. Android System Intelligence i Private Compute Services całość przetwarzana jest offline, w obrębie smartfonu. Niestety, mimo że funkcja działa w Polsce, nadal obsługuje generowanie napisów tylko po angielsku, francusku, niemiecku, hiszpańsku, włosku i japońsku.

Na szczęście nie dotyczy to tłumaczenia na żywo, które już język polski obsługuje. Działa ono nie tylko w aplikacji aparatu, ale tez w niektórych czatach tekstowych. Taka funkcja może przydać się nawet jeśli ktoś nie wyjeżdża z Polski zbyt często, a podczas wycieczek i wakacji za granicą, to już wyjątkowo użyteczne narzędzie. Tłumaczenie może przecież obejmować nie tylko napisy, ale też głos (relatywnie łatwa konwersacja dwóch osób w obcych językach). ASI według deklaracji producenta oprogramowania (czyli Google) pomaga też podczas pisania głosowego w Asystencie i przetwarzania głosu na wiadomości tekstowe w klawiaturze Gboard. Tę funkcję też sporo osób zna i korzysta z niej, bo czasami znacznie łatwiej jest powiedzieć dłuższą treść, niż ją napisać. Język polski też jest tutaj wspierany, choć na razie jeszcze nie offline.

Automatyczne obracanie i aktywność ekranu

Automatyczne obracanie ekranu to funkcja dość oczywista. Treści takie jak np. klasyczne filmy, zdjęcia i tym podobne najlepiej ogląda się, trzymając telefon właśnie poziomo. Najlepiej więc, aby urządzenie samo przełączało się między trybem wertykalnym a horyzontalnym. Czasami rzecz jasna taka funkcja przeszkadza, zwłaszcza gdy przeglądamy strony, leżąc na boku. Wygodne jest też to, że można włączyć opcję rozpoznawania otwartych oczu użytkownika, aby utrzymać aktywność wyświetlacza i nie blokować urządzenia, nawet po minięciu ustawionego wcześniej czasu wygaszania. Tutaj właśnie tytułowa funkcja Android System Intelligence też pomaga, bo bez niej rozpoznawanie aktywności i działanie automatycznego obracania (które też może wykrywać twarz) może nie funkcjonować prawidłowo.

Inteligentne zaznaczanie tekstu, ulepszone kopiowanie i wklejanie oraz tworzenie linków

Jest to grupa funkcji, z których ciężko jest nie korzystać na telefonie. Sami odpowiedzcie sobie na pytanie, ile razy kopiowaliście jakiś fragment tekstu z artykułu, dokumentu, czatu, tylko po to, aby go wkleić w innej aplikacji (e-mail, notatnik, inny czat). Inteligentne zaznaczanie ma na celu rozpoznanie kontekstu wokół miejsca, na którym przytrzymujesz palec. Dzięki temu nie zawsze zaznaczony zostaje jeden wyraz, lecz dwa, trzy, jakiś ciąg liter i liczb lub pełny adres. System musi jakoś zrozumieć, co tak naprawdę chcesz zaznaczyć i w tym pomagają właśnie funkcje smart, na których poprawne funkcjonowanie wpływa m.in. Android System Intelligence. Ulepszone kopiowanie może nie tylko dać opcję szybkiego wklejenia ostatnio skopiowanej treści, ale też może zmieścić np. kilka rzeczy w schowku. Tworzenie linków z kolei może automatycznie podmieniać tekst na odpowiednie łącza.

Zarządzanie powiadomieniami, przewidywanie i wyszukiwanie aplikacji oraz inne

Dzięki obecności funkcji Android System Intelligence system może wyświetlać dodatkowe przyciski przy powiadomieniach. Są one różne i zależne od aplikacji i kontekstu. Przykładowo może być dodany przycisk pozwalający na szybkie wyznaczenie trasy dojazdu do danego miejsca, śledzenie nadchodzącej przesyłki, dodawanie nowej osoby do listy kontaktów itp. ASI ma też wpływ na rozpoznawanie jakie aplikacje mogą być Ci potrzebne w danej chwili i podpowiadać je w tak zwanej “szufladzie” aplikacji, usprawnia również proces wyszukiwania programów na smartfonie. Google informuje również, że ASI pozwala dodawać karty pokładowe przed podróżą lotniczą, do portfela, a nawet ma wpływ na funkcję “co jest grane”, umożliwiającej rozpoznawanie muzyki i piosenek w Twoim otoczeniu, nawet tych, które nie są odtwarzane, tylko nucone.

Można stwierdzić, że Android System Intelligence faktycznie analizuje sporo danych i zachowań użytkownika oraz ma realny dostęp do “wrażliwych”, prywatnych rzeczy, takich, jak choćby kopiowany tekst, głos, adresy itp. Jednak dla większości osób wciąż jest to bardzo przydatna funkcja. Wystarczy tylko spojrzeć na różnorodność powyższych opcji, które są uzależnione od ASI. Jasne, że da się bez nich żyć. Niektórzy pewnie teraz stwierdzą, że w sumie dla nich to nic wielkiego i chyba właśnie uświadomiły sobie, że chcą wyłączyć tę funkcję. Trzeba jednak przyznać, że Android bez tych opcji byłby uboższy (może szybszy, może mniej pamięciożerny), ale jednak mniej zaawansowany.

Jak wyłączyć Android System Intelligence? I czy warto to robić?

Kwestią indywidualną jest to, czy ktoś świadomie się godzi na działanie w tle aplikacji/funkcji, która ma nadane tak potężne uprawnienia: aparat, kontakty, lokalizacja, mikrofon, dźwięk, powiadomienia, rejestry połączeń, SMSy, telefon, urządzenia w pobliżu, zdjęcia i filmy. Moim zdaniem lepiej ją zostawić, ale jeśli masz inne zdanie, to dostępne są dwie opcje. Standardowo możesz tę aplikację wyłączyć, ale nie odinstalować (bywa taka opcja w sklepie Play, ale ona odnosi się tylko do aktualizacji). Procedura może się różnić lekko, w zależności od wersji systemu Android oraz nakładki graficznej, ale zasadniczo wejdź w Ustawienia, następnie Aplikacje (Wszystkie aplikacje), tutaj dotknij aplikację Android System Intelligence, a na końcu użyj przycisku Wyłącz. Dla pewności możesz uruchomić telefon ponownie i sprawdzić, czy funkcja nadal pozostaje wyłączona. Drugą opcją jest skorzystanie z naszego poradnika: Jak usunąć aplikacje z telefonu, których nie da się łatwo odinstalować. Pokazane są tam dwa darmowe narzędzia, które w tym pomogą (dotyczy to też innych programów, których nie można łatwo usunąć. Powodzenia i udanego dnia!