Zgłoś błąd
X
Zanim wyślesz zgłoszenie, upewnij się że przyczyną problemów nie jest dodatek blokujący reklamy.
Błędy w spisie treści artykułu zgłaszaj jako "błąd w TREŚCI".
Typ zgłoszenia
Treść zgłoszenia
Twój email (opcjonalnie)
Nie wypełniaj tego pola
.
Załóż konto
EnglishDeutschукраїнськийFrançaisEspañol中国

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobiec?

Damian Marusiak | 29-11-2016 10:00 |

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć?Każdy doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak istotnym czynnikiem poprawnej kultury pracy komputera jest dobór odpowiedniego chłodzenia. W gorszej sytuacji znajdują się posiadacze notebooków, ponieważ oni są z góry skazani na układ chłodzenia zaimplementowany w danym modelu laptopa. Może on działać albo dobrze albo źle. Niestety częściej nie działa on dokładnie tak jak powinien w skutek czego dochodzi do przegrzewania się podzespołów. W dzisiejszym poradniku skupię się na niezwykle ważnym problemie jakim z całą pewnością jest throttling termiczny podzespołów. Czym w ogóle jest to zjawisko i czy można w jakiś sposób można zminimalizować szkody przez niego wyrządzone? Postaram się przybliżyć to zagadnienie i pokazać kilka prostych trików na zminimalizowanie ryzyka pojawienia się termicznego przegrzewania podzespołów w laptopie.

Poniższe wskazówki dla wielu mogą okazać się banalne, jednak w wielu przypadkach ryzyko przegrzania podzespołów w laptopie można zminimalizować, jeśli tylko wyeliminujemy pewne niekorzystne nawyki w trakcie korzystania z notebooka.

Na początku warto zastanowić się nad samą definicją termicznego throttlingu. Jest to swego rodzaju zabezpieczenie stosowane głównie przy procesorach oraz grafikach występujących w urządzeniach mobilnych (laptopy, smartfony, tablety). Jego działanie polega na obniżaniu taktowań procesora oraz karty graficznej w sytuacji wystąpienia ryzyka przegrzania się wcześniej wspomnianych podzespołów lub baterii. Na pierwszy rzut oka brzmi jak rozwiązanie idealne. W końcu dzięki obniżaniu zegarów, laptop nam się nie stopi przy nadmiernym obciążeniu. No ale właśnie, bardzo często ludzie zapominają o drugiej stronie medalu związanej bezpośrednio z throttlingiem - obniżeniu wydajności sprzętu w wyniku obcięcia taktowań procesora i/lub karty graficznej. Skutkiem przegrzewania się komponentów jest spowolnienie pracy całości - w grach liczba klatek ulega zmniejszeniu, podczas obróbki wideo czas renderowania ulega znaczącemu wydłużeniu. Przeciągają się również takie czynności jak kopiowanie plików o bardzo dużej wadze czy przekonwertowanie filmu z jednego formatu na inny. Kiedy spoglądamy na częstotliwość taktowania procesora widzimy, że waha się ono w granicach 800-900 MHz zamiast standardowych 3-3,1 GHz. W tej sytuacji powinna się już zapalić żółta lampka, ponieważ właśnie w tym momencie widzimy efekty występowania termicznego throttlingu.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [9]

Tak w stylu Homera Simpsona można przedstawić problem termicznego throttlingu ;)

Oczywistym jest, że zjawisko termicznego throttlingu jest spowodowane przegrzewaniem się podzespołów, zwłaszcza procesora. Częściowo winą należy obarczyć zastosowany układ chłodzenia, który w wielu przypadkach jest winowajcą i w tym momencie niewiele już jesteśmy w stanie zrobić. Podkreślę jednak, że mowa tu o sytuacji, gdzie chłodzenie od samego początku nie wyrabia ze schłodzeniem podzespołów. Taki problem najczęściej występuje w ultrabookach, w których zastosowano pasywny układ chłodzenia, całkowicie pozbywając się wentylatorów. Z jednej strony sprzęt jest idealnym przykładem drogi obranej przez niektórych producentów. Odchudzenie obudowy do szaleńczych wręcz rozmiarów, przez nie tylko nie ma miejsca na pojemną baterię ale również na implementację porządnego układu chłodzenia. Takie ultrabooki są cieniutkie niemalże jak kartka papieru i praktycznie bezgłośnie. Czy koszt jaki często trzeba ponieść jest jednak tego wart? Kilka tygodni temu na łamach PurePC.pl miałem okazję zaprezentować Wam z bliska ultrabooka HP Elitebook 1030 G1, który posiadał procesor Intel Skylake-Y oraz pasywny układ chłodzenia. Ten niestety kompletnie nie zdał egzaminu i w zasadzie niedługo po odpaleniu zaczął się zbyt mocno nagrzewać. Nie dość, że obudowa sprzętu była gorąca to na dodatek procesor w niewielkim stopniu throttlingował, przez co zaniżał wydajność całego urządzenia.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [3]

Dbanie o sprzęt z pewnością sprawi, że dłużej będziemy mogli się nim cieszyć.

Bardzo często bywa tak, że użytkownik sam pomaga sprzętowi wywołać termiczny throttling. Lekkomyślne i nieodpowiedzialne użytkowanie własnym laptopem również prowadzi do coraz częstszego objawiania throttlingu i w konsekwencji do skracania żywotności urządzenia. Zanim przystąpimy do określenia domowych, prostych sposobów na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia tego niekorzystnego zjawiska, powinniśmy zwrócić uwagę na temperaturę wszystkich podzespołów tj. procesora, karty graficznej, dysku twardego. Powyższa rada pewnie dla wielu okaże się banalna i śmieszna, jednak pierwszym krokiem do udzielenia pomocy notebookowi jest prawidłowe zdiagnozowanie problemu. To jest jak z lekarzem i pacjentem. Aby uzyskać poprawną diagnozę choroby, należy wpierw pacjenta dobrze zbadać. Jest kilka darmowych programów, których zadaniem jest stałe monitorowanie temperatur podzespołów.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [8]

Darmowy program HWMonitor do monitorowania temperatur podzespołów.

Najlepszymi w mojej opinii są odpowiednio HWMonitor oraz HWINFO (32/64 bit). Pierwszy z nich monitoruje temperatury procesora wraz z jego taktowaniem, karty graficznej oraz dysku twardego. Program zawsze podaje najniższe oraz najwyższe odnotowane wartości oraz bieżące, występujące w chwili obecnej. HWINFO podaje natomiast nie tylko szczegółowe informacje dotyczące procesora ale również sygnalizuje w jasny sposób, w których momentach sprzęt objawia termiczny throttling. Tą prostą metodą użytkownik może szybko zdiagnozować czy jego laptop się przegrzewa, czy jednak wszystko jest w normie. Podczas standardowej pracy temperatury CPU oraz GPU nie powinny przekraczać 40 stopni, ale wiadomo - im mniej tym lepiej, bowiem to świadczy o prawidłowym działaniu układu chłodzenia. Podczas obciążenia (np. w grach), jeśli temperatury procesora i/lub karty stale przekraczają 80 stopni należy już zwrócić na to uwagę. Jeśli natomiast stale przekraczają 90 stopni, istnieje bardzo duże ryzyko throttlingu i ewentualnego przegrzania się podzespołów.

Jak zminimalizować ryzyko wystąpienia termicznego throttlingu?

Jeśli laptop, którego zakupiliśmy cechuje się dobrym układem chłodzenia oraz prawidłowo umiejscowionymi wylotami chłodzenia, a mimo to temperatury są stanowczo za wysokie, należy zastanowić się czy wina (przynajmniej częściowo) nie leży jednak po naszej stronie. Istnieje spora grupa osób, która nieświadomie pomaga w zwiększaniu ryzyka wystąpienia throttlingu. W jaki sposób? Po pierwsze trzeba zwrócić uwagę na sposób użytkowania notebooka. Nie wolno trzymać urządzenia na pościeli, ponieważ dla układu chłodzenia i temperatur jest to jak płachta na byka. Nie powinno się również trzymać urządzenia na kolanach. Nie mam tu jednak na myśli badań, które miały potwierdzić bądź odrzucić pewne zdrowotne teorie, krążące w sieci od lat. Bardziej mam tu myśli fakt, że trzymanie notebooka na kolanach prowadzi do znaczącego zwiększenia temperatur obudowy oraz podzespołów w środku, ponieważ wloty chłodzenia są często wówczas zablokowane.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [5]

Tak właśnie wygląda układ chłodzenia, gdy przez kilka lat zapomina się go wyczyścić...

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [4]

Kolejnym sposobem na zmniejszenie ryzyka wystąpienia throttlingu jest regularne czyszczenie układu chłodzenia. Jest to bardzo często ignorowane przez użytkowników, przez co po otwarciu klapy po raz pierwszy od lat kilku widzimy obraz taki jak ten powyżej. Są to oczywiście skrajne przypadki, które jednak pojawiają się w serwisach sprzętowych coraz częściej. Zabrudzony, zakurzony układ chłodzenia nie przypadkowo jest wymieniany jako najczęstsza przyczyna przegrzewania się podzespołów. W końcu wentylatory są tak zapchane kurzem, że nie są w stanie prawidłowo działać, czego skutkiem jest opisany wyżej throttling. Jeśli mamy w notebooku stosunkowo łatwy dostęp do chłodzenia, gdzie wystarczy zdjąć tylną klapę, powinniśmy sami regularnie czyścić swój sprzęt. Jeśli istnieje obawa, że usunięcie spodniej płyty spowoduje automatyczne przerwanie bezpłatnej obsługi gwarancyjnej, wówczas należy albo skontaktować się z danym producentem i spytać czy taka opcja jest możliwa do samodzielnej realizacji. Jeśli okaże się, że nie ma takiej możliwości, wówczas najbezpieczniej jest odesłać sprzęt na gwarancję, w celu gruntownego wyczyszczenia. Większość producentów jednak nie robi takich problemów, tak więc gorąco namawiam do przełamania strachu i samodzielnego wyczyszczenia własnego laptopa. Nie czekajcie również na ostatnią chwilę, bowiem takie czekanie zawsze się mści na użytkowniku. Osobiście własny sprzęt czyszczę raz na pół roku - kurzu wówczas jest niewiele, a dzięki takiemu profilaktycznemu działaniu nie ryzykuję zapchania chłodzenia brudem.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [2]

Z powyższym zarzutem wiąże się kolejny problem, który dla wielu będzie z pewnością bardziej stresujący. Mianowicie chodzi o regularną wymianę pasty termoprzewodzącej. Pasta, którą nakłada się fabrycznie na procesor oraz chip karty graficznej po pewnym czasie zaczyna wysychać, przez co traci swoje właściwości. Wyschnięta pasta nie jest w stanie prawidłowo rozproszyć ciepła, co skutkuje gwałtownym wzrostem temperatury zarówno CPU jak również GPU. Łatwiej jest samemu wymienić pastę, gdy dostęp do wszystkich podzespołów jest prosty i szybki. Jeśli mamy problem z dostaniem się do podzespołów, wówczas najrozsądniej jest oddać sprzęt do serwisu, który ma doświadczenie w tego typu sprawach, jednak oczywiście należy wówczas liczyć się z odpowiednimi kosztami. Jeśli sami regularnie wymieniamy pastę, wówczas dobrze jest się rozejrzeć za produktem o bardzo dobrych właściwościach np. Gelid Solution GC Extreme (osobiście używam) albo Kryonaut Thermal Grizzly. Pasta o dobrej jakości jest w stanie obniżyć temperatury podzespołów o kilka, kilkanaście stopni pod obciążeniem. Wymiana pasty termoprzewodzącej nie jest wymagana często, najlepiej więc ograniczyć tą czynność do jednego razu w ciągu 1,5-2 lat w zależności od użytego produktu. Koszt nie jest wysoki, a mamy jednak ten komfort, że w laptopie umieszczona jest świeża pasta.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [1]

Czasem trzeba wymienić pastę termoprzewodzącą.

Na koniec pozostawiłem kwestię podkładek chłodzących pod laptopa. W sieci co chwilę spierają się dwie grupy, podczas których jedna twierdzi, że podkładki są super i w ogóle. Po przeciwległej stronie barykady mamy natomiast obóz ludzi twierdzących, że podkładki to zwykły pic na wodę i sposób na łatwy zarobek dla producentów. Jak jednak jest w rzeczywistości? Cóż, to zależy tylko i wyłącznie od samego notebooka. Jeśli na spodzie nie ma żadnych krat wentylacyjnych albo są rozmieszczone w dziwnych miejscach, wówczas nie powinniśmy się spodziewać, że podkładka w czymś pomoże. Takie urządzenie jest faktycznie w stanie zbić temperatury podzespołów o kilka dodatkowych stopni, jednak tylko w sytuacji, jeśli kratki wentylacyjne na spodzie są na tyle duże, aby bez problemu mogło się przez nie przedrzeć chłodne powietrze wytwarzane przez podkładkę. W innym wypadku, zakup jest tylko marnotrawieniem własnych, ciężko zarobionych pieniędzy.

Throttling w laptopie - co to jest i jak temu zapobieć? [7]

To w końcu ta podkładka pomaga czy tylko zajmuje niepotrzebnie miejsce?

Tak więc moi drodzy z mojej strony byłoby to na tyle, jeśli chodzi o zagadnienie throttlingu. Podkreślę raz jeszcze, że w wielu wypadkach to nasze działania determinują czy w laptopie pojawi się throttling czy też nie. Jeśli będziemy dbać o urządzenie, czyścić je regularnie i pielęgnować, wówczas nie powinniśmy się martwić o nadmiernie wysokie temperatury procesora czy karty. Jeśli jednak kupimy raz i zaczniemy użytkować niezgodnie z jego przeznaczeniem, wówczas nie należy się spodziewać, że temperatury będą utrzymywane w granicach normy. Jałowe użytkowanie i zapominanie, że laptop to sprzęt o który należy stale dbać może mieć w przyszłości poważne konsekwencje. Radzę wszystkim i każdemu z osobna, aby o tym nie zapominać.

Bądź na bieżąco - obserwuj PurePC.pl na Google News
Zgłoś błąd
Liczba komentarzy: 55

Komentarze:

x Wydawca serwisu PurePC.pl informuje, że na swoich stronach www stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Kliknij zgadzam się, aby ta informacja nie pojawiała się więcej. Kliknij polityka cookies, aby dowiedzieć się więcej, w tym jak zarządzać plikami cookies za pośrednictwem swojej przeglądarki.