Stany Zjednoczone regulują zasady użycia oprogramowania szpiegowskiego. Koniec z samowolką służb specjalnych?

Problematyka legalności zaglądania do telefonów i komputerów użytkowników przez instytucje rządowe za pomocą wyspecjalizowanego oprogramowania szpiegowskiego bez wątpienia stanowi kontrowersyjny temat. Obywatele są zaniepokojeni, prawnicy i aktywiści alarmują, a władze uspokajają. Często brakuje odpowiednich regulacji prawnych. Za przodownika w tej niechlubnej sprawie uchodzą (między innymi) Stany Zjednoczone Ameryki.

Prezydent Biden postanowił uporządkować uprawnienia poszczególnych służb co do korzystania z oprogramowania szpiegującego. To odpowiedź na krytykę związaną z nadużyciami możliwości technologii przeciwko dziennikarzom czy obrońcom praw człowieka. 27 marca 2023 roku wydał odpowiednie zarządzenie wykonawcze w tej sprawie.

NSO Group, twórcy systemu Pegasus na czarnej liście USA. Oberwało się też innym firmom o zbliżonym profilu

Decyzja prezydenta USA dotyczy szerokiej kategorii oprogramowania szpiegującego użytkowników bez ich wiedzy. W ostatnich latach nastąpił zdecydowany wzrost komercyjnych usług tego rodzaju - czytelnikom z pewnością znany jest izraelski Pegasus. Jest to jednak kropla w morzu, a często ofiarami ataków byli decydenci amerykańscy. Biden i jego administracja uznali, że stwarza to potencjalne miejsce na niebezpieczne sytuacje. Zarządzenie zakazuje departamentom i agencjom rządu federalnego używania komercyjnego oprogramowania szpiegowskiego, które może być nadużywane przez obce rządy (na przykład być wymierzone w Amerykanów za granicą lub może stanowić zagrożenie, jeśli zostanie zainstalowane w sieciach rządowych). Dokument obejmuje oprogramowanie szpiegowskie tworzone przez podmioty komercyjne, a nie narzędzia zbudowane przez amerykańskie agencje wywiadowcze.

Nokia wycofuje się z Rosji. Służba FSB zostawia sobie jednak elementy systemu SORM służącego do inwigilacji

Od tej zasady obowiązuje jednak kilka wyjątków, na przykład w zaawansowanych operacyjnie postępowaniach antynarkotykowych. Ponadto w przypadku, gdyby dana instytucja chciała skorzystać np. z Pegasusa, nie może tego uczynić samodzielnie - musi uzyskać pozwolenie. Decyzja Bidena ma związek z innymi ustaleniami. W zeszłym tygodniu wywiad USA wydał  ograniczenia dla byłych amerykańskich agentów wywiadu co do podejmowania prac z zagranicznymi rządami, które rozwijają zaawansowane technologie do szpiegowania swoich obywateli. Dla przykładu, w 2021 roku trzech byłych oficerów amerykańskiego wywiadu, którzy pracowali dla DarkMatter (firmy hakerskiej ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich), przyznało się do przestępstw hakerskich i naruszenia amerykańskich przepisów eksportowych. Niedługo okaże się w praktyce, czy regulacje prezydenckie będą mieć jakikolwiek wpływ.