YouTube uznany za źródło m. in. teorii Płaska Ziemia

Płaska Ziemia to jedna z najpopularniejszych ostatnio fałszywych teorii, którą niektórzy stawiają obok teorii tzw. antyszczepionkowców, czy głosicieli teorii o tym, że zamach na World Trade Center w 2001 roku był prowokacją amerykańskich służb specjalnych i polityków. Teorie nie mające nic wspólnego z nauką i faktami, a także tzw. fake-newsy, to zmora ostatnich lat. Te ostatnie są coraz częściej wykorzystywane w celach politycznych, do sterowania emocjami społeczeństw. Teoria o płaskiej Ziemi jednak mocno się wyróżnia, gdyż jest co prawda niegroźna, to jednak dla każdego rozsądnie myślącego człowieka jest tak śmieszna, że aż trudna do uznania za w ogóle istniejącą. Asheley Landrum, profesor z Texas Tech University, wraz z grupą innych naukowców, przeprowadziła badania w sprawie tej teorii.

Dla niektórych film w serwisie YouTube to źródło prawdy. Także w kwestiach politycznych, światopoglądowych, nauka przegrywa z fake-newsami.

Dziś nie jest tajemnicą, że teoria o płaskiej Ziemi zyskuje na popularności. Świadczyć o tym może chociażby stały wzrost popularności hasła "flat earth" w wyszukiwarkach internetowych, takich jak chociażby Google. Co ciekawe, wyraźny wzrost popularności tego hasła przypadł na 2016 rok, a więc czas kiedy masowo, w różnych kontekstach zaczęto mówić o fake-newsach. W mniej więcej tym samym czasie internet zalały m.in. fake-newsy związane z kampanią prezydencką w USA i udziałem w niej firmy Cambridge Analytica, w tym słynna "afera pizzagate". Na potrzeby badań w sprawie teorii o płaskiej Ziemi postanowiono m.in. o udaniu się na coroczną konwencję Płaskoziemców, która miała miejsce w 2017 roku, w Raleigh (USA, Karolina Północna), a rok później na konwencję w Denver (USA, Kolorado).

Okazało się, że po przepytaniu trzydziestu osób uczestniczących w tych konwencjach, dwadzieścia dziewięć z nich jeszcze dwa lata temu nie wierzyło, że Ziemia jest płaska. Zdanie swoje zmienili po obejrzeniu filmów w serwisie YouTube. Tylko jedna z tych osób źródła teorii nie miała w tym serwisie, ale warto podkreślić, że jest to pasierb innego przepytanego, który oglądał filmy na YouTube i przekazał poznane tam informacje. YouTube więc także w tym ostatnim przypadku był jednak źródłem, aczkolwiek nie bezpośrednim. Te same osoby ujawniły też, że oglądają filmy przedstawiające teorie (spiskowe) dotyczące wydarzeń z 11 września 2001 roku, dotyczące strzelaniny w szkole Sandy Hook, czy wreszcie kwestionujące to, że NASA wysłała człowieka na Księżyc. Tu warto podkreślić to, że przepytane osoby filmy omawiające te teorie spiskowe obejrzały, gdyż po filmach związanych z płaską Ziemią, te były im proponowane przez YouTube. To akurat nic zaskakującego, bo serwis dotychczas dopasowywał Polecane na podstawie historii oglądania, ale też tagów oraz słów kluczowych z opisów i tytułów filmów.

Co ciekawe niektórzy z przepytanych twierdzili, że oglądali filmy przedstawiające teorię o płaskiej Ziemi z negatywnym nastawieniem, ale skończyli z zupełnie innymi poglądami. Wygląda więc na to, że wystarczy odpowiednio dobrać retorykę, wybiórczo przedstawić "dowody", a człowieka może i da się "urobić". Asheley Landrum wskazuje, że jeden z najpopularniejszych filmów z teorią o płaskiej Ziemi, "200 proofs Earth is not a spinning ball", jest skrojony tak, aby trafiał o ludzi o przeróżnych poglądach, zainteresowaniach, czy stopniach edukacji. Nie brakuje w nim, oczywiście, odniesień biblijnych, czy naginania faktów naukowych. Asheley Landrum, która kierowała całym badaniem, ostrzega, że YouTube nie może być pełen filmów dających przeróżne, nawet najgłupsze dowody na to, iż Ziemia jest płaska. Firma Google w styczniu bieżącego roku zadeklarowała, że będzie działać na rzecz zmniejszenia zasięgów fałszywych informacji w serwisie YouTube. Jedną z podstaw tych działań będzie filtrowanie treści o separowanie teorii spiskowych tak, aby te przynajmniej początkowo, nie pojawiały się wśród filmów polecanych do obejrzenia.