Rynek kart graficznych na przestrzeni 14 lat - AMD vs NVIDIA

Dzisiaj praktycznie wszyscy obserwujący rynek desktopowych kart graficznych żyją wyłącznie rywalizacją AMD i NVIDII, bardziej z przymusu aniżeli faktycznego kibicowania jakiejkolwiek ze stron, ponieważ dwaj producenci całkowicie zdominowali ten segment. Sporadycznie ktoś jeszcze z rozrzewnieniem wspomni w komentarzach zamierzchłe czasy, kiedy konkurencja była znacznie bardziej różnorodna, ale pamięć o weteranach powoli zanika. Na przestrzeni ostatnich dekad pożegnaliśmy moje ukochane 3Dfx, legendarnego S3 oraz Matroxa, wycofanie Intela do sektora iGPU, obserwowaliśmy także metamorfozę ATi. Niestety, perspektywy na odrodzenie którejkolwiek marki są niemalże zerowe. Wspominam o tym nieprzypadkowo, ponieważ serwis 3dcenter.org dokonał ciekawej analizy ostatnich 14 lat rynku desktopowych układów graficznych, bazując na badaniach Jon Peddie Research oraz Mercury Research, których bazy wyników sięgają pierwszej połowy 2002 roku. Jak łatwo się domyślić, całość poświęcona jest rywalizacji AMD/ATi oraz NVIDII.

14 lat na rynku kart graficznych to kawał czasu, a większość z niego to rywalizacja NVIDII z AMD. Jak to wyglądało możecie zobaczyć poniżej.

Analiza startuje od kwietnia 2002 roku, będącego bardzo dobrym okresem dla NVIDII, która po udanych GeForce 2 oraz GeForce 3, wprowadziła entuzjastycznie przyjętego GeForce 4. Sam ciepło wspominam posiadanego wówczas MSI GeForce 4200 Ti 64 MB, którego rozdziewiczyłem instalując TES III: Morrowind dodawanego do kompletu. NVIDIA miała zdecydowaną przewagę na rynku desktopowych kart graficznych, ale niebawem sytuacja uległa drastycznej zmianie, głównie za sprawą naprawdę udanych serii ATi Radeon 9000, które nie tylko oferowały znakomitą wydajność, ale wprowadzały również szereg rewolucyjnych technologii m.in.: pełne wsparcie DirectX 9.0. Efektem tego uderzenia, zresztą doskonale widocznym na poniższym diagramie, był ogromny wzrost sprzedaży produktów kanadyjskiej firmy w 2003 roku. Radeony 9500, 9700, później 9800 i 9800 Pro zyskały uznanie w oczach klientów - także overclockerów potrafiących przerobić niektóre 9500 na 9700. Tymczasem NVIDII noga się podwinęła, bowiem seria GeForce FX (5000) do dzisiaj uchodzi za największą wpadkę w historii firmy. GeForce FX 5800 Ultra był strasznie brzydki, okrutnie głośny, pieruńsko drogi, zaś osiągami wcale nie imponował. ATi maksymalnie wykorzystało ten moment.

Historia 3Dfx VooDoo - Narodziny i upadek legendy - Fakty i testy

Na początku 2004 roku AMD mocno wyprzedzało NVIDIA, ale następnym etapem rywalizacji były premiery serii GeForce 6 oraz ATi X800, które ostatecznie doprowadziły do wyrównania sytuacji - Czerwoni trochę stracili, Zieloni natomiast wyraźnie zyskali. Starsi forumowicze powinni jeszcze pamiętać pojedynki GeForce 6600 GT vs X800 GTO oraz wielki powrót SLI. Dość ciekawie wygląda jednak wykres z lutego 2005 roku, przedstawiający spory wzrost udziałów NVIDII po premierze GeForce 7, budujący już pewną tendencję rynkową. Kanadyjczycy nie pokazali wtedy zupełnie nowych układów, wzbogacając skądinąd bardzo udaną rodzinę X800 o kolejne warianty, dopiero przygotowując natarcie w postaci Radeonów X1000. Karty faktycznie trochę namieszały, ATi znowu podskoczyło w rankingach, jednak spektakularny debiut serii GeForce 8 oraz przesunięcie w czasie Radeonów HD 2000 obarczone dodatkowo słabym efektem końcowym, doprowadziły do wyraźnego rozłamu. Niestety, Radeon HD 2900 XT oczekiwań nie spełnił, pomimo bardzo mocnej specyfikacji m.in.: 512 bitowej magistrali pamięci cierpiał na szereg bolączek. ATi złapało chwilę oddechu prezentując serię HD 3000 na początku 2007 roku, będącą mocno zmodyfikowanym HD 2000, wykorzystując zarazem opieszałość NVIDII, zwłaszcza w średnim i niższym segmencie. Radość nie trwała długo, ponieważ NVIDIA na jesieni wprowadziła GeForce 8800 GT 512 MB, sadzając na tronie nowego króla opłacalności - sam wziąłem wtedy SLI.

Ewolucja kart graficznych w latach 2009-2015. Test przekrojowy

RAdeon HD 4870 512 MB GDDR5

Naprawdę spore zmiany przyniósł natomiast początek 2008 roku, kiedy zadebiutowały Radeony HD 4000 oraz GeForce 200, uwagę zwracali jednak zwłaszcza zawodnicy Czerwonych, gdyż Radeon HD 4870 był pierwszą kartą graficzną wyposażoną w pamięci GDDR5. GeForce 200 pomimo dobrej wydajności okazał się zwyczajnie za drogi. Późniejsze wydarzenia przedstawiają się nieszczególnie dobrze dla ATi przejętego przez AMD, ponieważ po premierze serii Radeon HD 5000 nastąpił gwałtowny spadek udziałów, chociaż NVIDIA ze swoimi GeForce 400 uchodzącymi do dzisiaj za gorący towar, niczego szczególnie lepszego nie pokazała. Wejście na rynek Radeonów HD 6000 oraz usprawnionych GeForce 400 w postaci GeForce 500 różnice tylko pogłębiło. Dalej możecie obserwować sukcesywne umacnianie się pozycji Zielonych, którego apogeum przypadło w pierwszym kwartale 2015 roku. Bardzo udane Maxwell kontra wówczas mocno krytykowane i trochę chyba niedocenione R9 300, zaowocowały podziałem w proporcjach 80/20 między głównych graczy. Gigantyczna przewaga NVIDII nadal się utrzymuje, aczkolwiek Radeony RX 400 odrobiły trochę strat. Co przyniesie przyszłość? Żebym to wiedział... Na chwilę obecną wielkich zmian raczej nie przewiduję, obydwie firmy mają swoje podejście do tematu, wyścig zbrojeń jakby wyhamował. Trochę szkoda.

Najbrzydsze karty graficzne - Ranking i galeria osobliwości

GeForce 4200 Ti 64 MB

Źródło wykresu: 3dcenter.org