Zgłoś błąd
X
Zanim wyślesz zgłoszenie, upewnij się że przyczyną problemów nie jest dodatek blokujący reklamy.
Błędy w spisie treści artykułu zgłaszaj jako "błąd w TREŚCI".
Typ zgłoszenia
Treść zgłoszenia
Twój email (opcjonalnie)
Nie wypełniaj tego pola
.
Załóż konto
EnglishDeutschукраїнськийFrançaisEspañol中国

Freon Cooling

Rafał Romański | 18-01-2007 18:50 |

Czynnik chłodniczy

Czynnik chłodniczy, potocznie nazywamy go po prostu freonem, krążąc w układzie i przechodząc zmiany fazowe, odbiera ciepło z procesora, a następnie oddaje je otoczeniu poprzez skraplacz. Wyróżniamy różne typy czynników chłodniczych, różniące się temperaturą wrzenia, skraplania (P/T chart), gęstością (jako ciecz) i ciepłem parowania. Są to podstawowe parametry gazu, które powinny nas na początek interesować. Przykłady dostępnych mniej lub bardziej freonów:
 

Gaz Temp. wrzenia Punkt Krytyczny
Butan (R600) -0.5°C 152.0°C
isoButan (R600a) -12.0°C 135.0°C
Tetrafluorethan (R134a) -26.6°C 100.9°C
Chlordifluormethan (R22) -40.8°C 96.0°C
Propan (R290) -42.0°C 96.6°C
R404a -46.5°C 72.0°C
R407c -47.0°C 86.0°C
R507a -47.1°C 70.9°C
Propen (Propylen, R1270) -47.7°C 91.0°C
Pentafluorethan (R125) -48.1°C 66.3°C
R402a -49.2°C 75.5°C
Difluormethan (R32) -51.7°C 78.1°C
Dwutlenek węgla (R744) -78.5°C 31.0°C
Trifluormethan (R23) -82.1°C 25.6°C
Ethan (R170) -88.7°C 32.2°C
Ethen (Ethylen, R1150) -103.8°C 9.5°C
Xenon -108.0°C 16.5°C
Tetrafluormethan (R14) -128.0°C -45.5°C
Krypton -153.2°C -63.8°C
Methan (R50) -161.6°C -82.7°C
Argon -185.9°C -123.0°C
Neon -246.1°C -228.8°C

Jak widzimy, do wyboru, do koloru :) Oczywiście, nie wolno sugerować się tylko temperaturą wrzenia gazu, dla przykładu Argonu (-185.9°C), i użyć go w swoim pierwszym układzie. Wraz z niższą temperaturą wrzenia obniża się drastycznie temperatura potrzebna do skroplenia tego gazu. Przybliżę metodę odczytu P/T Chart`a (Wykres Ciśnienia/Temperatury) dla danych gazów, dzięki takiej umiejętności z łatwością określimy, znając podstawowe parametry systemu, czy dany gaz możemy użyć lub nie.

R290 (propan)

 


 

Na wykresie oś pionową mamy wyskalowaną w barach, czyli z niej odczytujemy ciśnienie, natomiast na osi poziomej znajdziemy podziałkę z temperaturą. Chcąc odczytać, jakiej temperatury potrzebuje propan do przejścia w stan ciekły przy danym ciśnieniu, patrzymy na oś pionową. Zakładamy, że w standardowych systemach ciśnienie tłoczenia mieści się w granicach 10-15 bar. Dla przykładu omówimy sytuację dla ciśnienia 10 bar. Posuwamy się poziomo od 10 do miejsca, w którym „nasza” linia dotknie krzywej skraplania propanu, i od tego miejsca lecimy pionowo w dół, odczytując temperaturę. W tym wypadku jest to +25°C , czyli do skroplenia propanu pod ciśnieniem 15 bar potrzebujemy 25°C.

Teraz spójrzmy na wykres skraplania mniej „standardowego” gazu, jakim jest Argon.

 


 

Szybki rzut okiem na wykres i już wiemy, że przy 15 barach musimy „schłodzić” Argon do -145°, aby zmienił stan skupienia :) Jako ciekawostkę podam fakt, że argonu można użyć w 5 stopniowej kaskadzie, w teorii jest to możliwe, z praktyką nie jest już tak różowo. Problemem są pozostałe gazy (bardzo drogie), kwestia obciążeń pozostałych stopni i ich możliwości utrzymania żądanej temperatury, a także opłacalność całego projektu, gdyż im „zimniejszy” gaz tym ciepło odparowania jest mniejsze, czyli mówiąc prosto, temperatury pod obciążeniem byłby znacznie wyższe niż temperatura parowania Argonu (dla przykładu, temp. wrzenia -185°C, pod obciążeniem moglibyśmy się spodziewać temperatur rzędu -150°C lub wyższych).

Najczęściej używanymi gazami do pojedynczych układów są:

R22, R290, R134a, R402a, R404a, R410 oraz R507.

Temperatury jakie możemy uzyskać na wymienionych czynnikach wahają się od -26°C dla R134a, do -53°c dla R410.

Warto także wspomnieć o zależności czynnika chłodniczego od oleju użytego w sprężarce. Najczęściej używanymi olejami w dzisiejszych sprężarkach, jest olej POE (poliestrowy) oraz mineralny. Obydwa mają swoje wady i zalety, między innymi POE chłonie wilgoć jak gąbka, wiec pozostawienie kompresora z otwartymi portami na dłuższy okres czasu spowoduje zawilgocenie oleju, a w następstwie może doprowadzić do zatkania kapilary czy innego zaworu rozprężnego przez zamarzniętą wodę. Olej mineralny także chłonie parę wodną z otoczenia, ale w dużo mniejszym stopniu, co sprawia, że jest bardziej „elastyczny” na błędy budowniczego. Do oleju mineralnego z powodzeniem możemy stosować gazy R22, R290, R507 (z małym dodatkiem R290), natomiast z olejem POE bardzo dobrze współpracują wszystkie gazy R4xx oraz R5xx. Warto wiedzieć, że propan można nazwać „czynnikiem uniwersalnym”, ponieważ możemy go używać z każdym olejem, a także dodawać go do układu jako gaz, który ma za zadanie tylko i wyłącznie przenosić olej po układzie (dzięki temu możemy w praktyce użyć R22 do sprężarki z olejem POE pod warunkiem, że dodamy r290 dla przenoszenia oleju)

Bądź na bieżąco - obserwuj PurePC.pl na Google News
Zgłoś błąd
rafal_romanski.png
Liczba komentarzy: 0
Ten wpis nie ma jeszcze komentarzy. Zaloguj się i napisz pierwszy komentarz.
x Wydawca serwisu PurePC.pl informuje, że na swoich stronach www stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Kliknij zgadzam się, aby ta informacja nie pojawiała się więcej. Kliknij polityka cookies, aby dowiedzieć się więcej, w tym jak zarządzać plikami cookies za pośrednictwem swojej przeglądarki.