Kompendium wiedzy o testach procesorów - Wszystko co musisz wiedzieć o procedurze pomiarowej i ustawieniach platform

Testy procesorów - Ustawienia systemu operacyjnego

Wpływ systemu operacyjnego na wydajność procesorów jest kwestią wielowymiarową, ponieważ obejmuje przynajmniej kilka czynników mogących solidnie namieszać w wynikach, czasami umykających uwadze czytelnika albo co najgorsze - recenzenta. Praktycznie wszystkie redakcje sprawdzają wydajność pod kontrolą Windowsa, będącego absolutnym monopolistą mającym według ankiety Steam ponad 98% rynku. Linux to margines szczególnie w środowisku graczy. Testerzy aktualnie stawiają na Windows 11, jednak wbrew pozorom nowsze nie zawsze oznacza szybsze, stabilniejsze czy lepiej zoptymalizowane. Zwłaszcza w przypadku oprogramowania. Producenci procesorów niejednokrotnie wyraźnie zalecali wykorzystywanie Windows 11, natomiast w testach praktycznych wychodziło, że wyższą wydajność uzyskiwano na systemie Windows 10. Zatem czy stosowanie najnowszych okienek stanowi recenzencki obowiązek? Moim zdaniem w chwili obecnej panuje (jeszcze) całkowita dowolność, ponieważ trudno wskazać zdecydowanego faworyta, przynajmniej dopóki określona wersja systemu operacyjnego nie uzyska zauważalnej przewagi. Windows 10 nadal utrzymuje w desktopach silną pozycję, natomiast Windows 11 bezdyskusyjnie opanował laptopy, niemniej rozmawiamy o testach procesorów w komputerach stacjonarnych. Zaraz sprawdzimy jak wygląda rzeczywistość.

Pomijając różnice wynikające ze stosowania odmiennych kompilacji czy konkretnych poprawek, dochodzą jeszcze funkcje bezpieczeństwa. Zależnie od zastosowanego instalatora lub wersji Windows (np. preview), niektóre mogą zostać domyślnie włączone bądź wyłączone, a jak raczej nietrudno wywnioskować, potrafią istotnie wpływać na kondycję procesorów. Najlepszym przykładem takiego rozjazdu w ustawieniach, okazało się zamieszanie związanie z poprawką KB5041587 do Windows 11, która rzekomo miała przynieść rewolucyjne wzrosty wydajności na procesorach AMD Ryzen. Jedna ze znanych redakcji opublikowała taki materiał, niemniej po dokładnej weryfikacji zagadnienia przez pozostałe portale i samego sprawcę zamieszania, niewiele zostało z pierwotnych wyników. Winowajcą najpewniej było zwykłe niedopatrzenie, bowiem Windows 11 24H2 Preview (dostępnego dla Insiderów Microsoftu) jakiego wówczas używano, posiadał domyślnie wyłączoną funkcję Izolacji Rdzenia (HVCI). Normlanie w wersjach finalnych Windows 11 taka funkcja jest aktywna. Ustawienia systemowe są dziedziczone podczas nakładanych aktualizacji, jednak przy wykonywaniu czystej instalacji narzucane przez fabryczny konfigurator, co stwarza kolejną przestrzeń do rozbieżności. Istnieje jeszcze możliwość, że zaważyły indywidualne ustawienia VBS (Virtualization-Based Security), aczkolwiek nawet ograniczając kombinacja do HVCI pojawiają się naprawdę znaczące różnice:

Microsoft Flight Simulator - New York

1920x1080 / Ultra / LOD 400 / AI ON / DATA OFF / DirectX 11

1% LOW / MIN / AVG FPS (więcej = lepiej)

10

20

30

40

50

60

70

80

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 10 22H2 (19045.4780)
HVCI OFF, KB5041587 OFF

73

69

62

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 24H2 (26100.1457)
HVCI OFF, KB5041587 ON

73

69

62

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI OFF, KB5041587 ON

72

68

61

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI OFF, KB5041587 OFF

71

67

61

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI ON, KB5041587 ON

69

64

56

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI ON, KB5041587 OFF

67

62

55

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 10 22H2 (19045.4780)
HVCI ON, KB5041587 OFF

65

61

54

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 24H2 (26100.1457)
HVCI ON, KB5041587 ON

65

59

52

Cyberpunk 2077 - Little China

1920x1080 / Ultra / RT OFF / FOV 100 / DirectX 12

1% LOW / MIN / AVG FPS (więcej = lepiej)

16

32

48

64

80

96

112

128

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 10 22H2 (19045.4780)
HVCI OFF, KB5041587 OFF

122

116

94

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 24H2 (26100.1457)
HVCI OFF, KB5041587 ON

122

117

93

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI OFF, KB5041587 ON

121

116

92

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI OFF, KB5041587 OFF

116

110

92

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 24H2 (26100.1457)
HVCI ON, KB5041587 ON

113

109

85

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI ON, KB5041587 ON

112

104

86

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 10 22H2 (19045.4780)
HVCI ON, KB5041587 OFF

108

105

86

AMD Ryzen 7 7800X3D
Windows 11 23H2 (22631.4037)
HVCI ON, KB5041587 OFF

103

97

81

Analizując wykresy zwróćcie uwagę na podstawową zależność, że największy wpływ na wyniki wydajności nie wywiera poprawka KB5041587, dostępna zresztą wyłącznie dla systemu Windows 11, tylko aktywacja bądź dezaktywacja Izolacji Rdzenia (HVCI). Podobne relacje na procesorze AMD Ryzen 7 7800X3D zachodzą na najstarszym Windows 10 22H2 oraz Windows 11 24H2 jeszcze w wersji Preview. Co odrobinę zaskakujące, dopiero ostatnie wcielenie systemu Windows 11 wyrównuje osiągi z wiekowym Windows 10, natomiast Windows 11 23H2 często określany mianem lepszego systemu do testowania nowych procesorów, przeważnie wypada najgorzej. Właśnie to zjawisko dobitnie pokazuje jakie znaczenie odgrywa wersja systemu operacyjnego, a zarazem dbanie o hermetyczność jego ustawień. Faktem pozostaje, że rozbieżności sięgają nawet kilku procent, co czasami odpowiada skokom między generacjami. Dlatego porównywanie wyników wydajności pochodzących od różnych redakcji jest kompletnie bezcelowe, zwłaszcza jeżeli nie macie stuprocentowej pewności odnośnie stanu poszczególnych funkcji bezpieczeństwa. Obszerny materiał poświęcony temu zagadnieniu znajdziecie TUTAJ.

Osobna kwestia to wpływ sterowników na działanie procesora, powiązana z planami zasilania systemu Windows. Jednostki Intel 12/13/14 generacji pomimo hybrydowej architektury są praktycznie bezobsługowe tzn. żadnych specjalnych driverów czy funkcji systemu operacyjnego nie potrzebują. Oczywiście, zdarzają się jeszcze sporadyczne problemy z wykorzystaniem E-Core, niemniej to zagadnienia dotyczące charakterystyki danej aplikacji. Niemniej w przypadku niektórych procesorów AMD posiadających dwa chiplety (AMD Ryzen 9 9000 / Ryzen 7 7950X3D), dochodzi dedykowany sterownik z funkcją parkowania rdzeni m.in. priorytetyzujący moduł dysponujący pamięcią 3D V-Cache albo osiągający wyższe taktowanie. Dla jednostki AMD Ryzen 9 7950X3D jest to absolutnie niezbędne do uzyskania optymalnej wydajności, bowiem tylko jeden chiplet posiada 3D V-Cache, natomiast dla pozostałych modeli parkowanie rdzeni potrafi przynieść niestety więcej szkody niż pożytku (zwłaszcza w grach). Recepta? Czasami lepiej taką funkcję wyłączyć ręcznie poprzez wiersz poleceń (CMD) i zamianę ustawień zasilania. Różnice są stosunkowo niewielkie, aczkolwiek całkowicie powtarzalne i przeważnie korzystne dla procesora:

Cyberpunk 2077 - Little China

1920x1080 / Ultra / RT OFF / FOV 100 / DirectX 12

1% LOW / MIN / AVG FPS (więcej = lepiej)

13

26

39

52

65

78

91

104

AMD Ryzen 9 9950X (16R/32W)
Parkowanie rdzeni OFF

101

97

81

AMD Ryzen 9 9950X (16R/32W)
Parkowanie rdzeni ON

99

95

79

Starfield - Akila City

1920x1080 / Ultra / GTAO / VRS OFF / DirectX 12

1% LOW / MIN / AVG FPS (więcej = lepiej)

14

28

42

56

70

84

98

112

AMD Ryzen 9 9950X (16R/32W)
Parkowanie rdzeni OFF

105

86

77

AMD Ryzen 9 9950X (16R/32W)
Parkowanie rdzeni ON

102

82

74

Istnieją jeszcze inne czynnik, potrafiące solidnie namieszać w wynikach jednostek AMD, szczególnie dotyczące modeli z dwoma chipletami. Przykładowo - jeżeli najpierw skonfigurujemy platformę z procesorem AMD Ryzen 7 7800X3D, instalując świeży system operacyjny, a następnie postanowimy przetestować AMD Ryzen 9 7950X3D, to prioretyzacja chipletu z pamięcią 3D V-Cache może nie zadziałać. Procesor nie osiągnie maksymalnej wydajności, nawet jeżeli odpowiednio ustawimy Game Bar wybierając tryb gamingowy, będący kolejną rzeczą o jakiej koniecznie trzeba pamiętać (plus np. odczekanie chwili aż właściwy chiplet zaskoczy). Jeśli wyniki są podejrzane, pomaga przeinstalowanie systemu operacyjnego, ale najlepiej posiadać osobne nośniki dla każdej platformy (Intel / AMD) i/lub procesorów mających szczególne wymagania. Ewentualnie, żeby uniknąć konieczności stawiania systemu od początku, można skorzystać z "przeszczepienia" samego planu zasilania, co wymaga postawienia czystego systemu na innym nośniku oraz testowanych procesorze, a następnie wykorzystania edytora rejestru. W każdym razie, wysoce niewskazane jest użytkowanie tego samego nośnika naprzemiennie dla różnych platform sprzętowych. Efekty zaniedbań, pośpiech oraz bałagan w systemie mogą znaleźć odbicie w wynikach wydajności procesorów (zwłaszcza AMD X3D):

Assetto Corsa Competizione - Francorchamps

1920x1080 / Epic / TAA / DirectX 11

1% LOW / MIN / AVG FPS (więcej = lepiej)

16

32

48

64

80

96

112

128

AMD Ryzen 9 7950X3D (16R/32W)
Prioretyzacja chipletu poprawna

120

101

95

AMD Ryzen 9 7950X3D (16R/32W)
Prioretyzacja chipletu niepoprawna

114

96

90

Assetto Corsa Competizione - Francorchamps

1920x1080 / Epic / TAA / DirectX 11

1% LOW / MIN / AVG FPS (więcej = lepiej)

16

32

48

64

80

96

112

128

AMD Ryzen 9 7950X3D (16R/32W)
Plan zasilania poprawny

120

101

95

AMD Ryzen 9 7950X3D (16R/32W)
Plan zasilania niepoprawny

110

93

88

PS: W naszych testach procesorów stosujemy osobne nośniki systemowe dla każdej platformy sprzętowej, która wymaga takiego zabiegu, aby uniknąć wewnętrznych konfliktów. Intel okazuje się wprawdzie niezbyt wymagający pod względem konfiguracji, aczkolwiek AMD AM5 otrzymało osobne nośniki dla procesorów Ryzen 7000 / 9000 z jednym chipletem, modeli X3D z jednym oraz dwoma chipletami, a ostatnio doszedł również kolejny dla Ryzen 9000 z dwoma chipletami. Seria Ryzen 9000X3D również otrzyma osobne systemy operacyjne.

• « pierwsza
• ‹ poprzednia
• …
• 8
• 9
• 10
• 11
• 12
• 13
• 14
• 15
• 16
• następna ›
• ostatnia »