Jupiter, niemiecki superkomputer eksaskalowy z 24 tysiącami układów NVIDIA GH200 Grace Hopper zajmuje 4. miejsce w TOP500

Superkomputery są niezbędnym narzędziem w rękach naukowców i inżynierów. Umożliwiają przeprowadzanie złożonych symulacji i trenowanie zaawansowanych modeli AI. Europa konsekwentnie wzmacnia swoją pozycję w tej rywalizacji, inwestując w nowoczesne systemy obliczeniowe o wysokiej wydajności. Najnowsza inicjatywa jest ważnym krokiem w kierunku osiągnięcia technologicznej suwerenności i otwiera zupełnie nowe możliwości badawcze.

JUPITER to pierwszy w Europie superkomputer, który przekroczy barierę jednego eksaflopa, wyznaczając nowy standard dla badań naukowych i rozwoju sztucznej inteligencji na kontynencie.

Kwantowy superkomputer IBM Quantum Starling ma być 20 000 razy mocniejszy od obecnych i odporny na błędy

Superkomputer Jupiter oficjalnie rozpoczął działanie w niemieckim Forschungszentrum Jülich, wprowadzając Europę do ekskluzywnej grupy regionów posiadających systemy klasy eksaskalowej. Maszyna została uroczyście zainaugurowana przez kanclerza Niemiec Friedricha Merza, który podkreślił historyczne znaczenie tego projektu dla europejskiej niezależności technologicznej. System wykorzystuje architekturę BullSequana XH3000 firmy Eviden zawiera około 24 000 chipów NVIDIA GH200 Grace Hopper połączonych siecią Quantum-2 InfiniBand. Jupiter osiągnął wydajność 793,4 petaflopsów w benchmarku HPL, co zapewniło mu czwarte miejsce w czerwcowym rankingu TOP500 superkomputerów świata. Jest zatem najszybszym systemem w Europie i pierwszym europejskim komputerem przekraczającym próg eksaskalowy.

Firma Elona Muska xAI chce pozyskać 25 miliardów dolarów na budowę superkomputera Colossus 2 z milionem GPU NVIDIA

Szczególnie imponującą cechą Jupitera jest jego efektywność energetyczna. Moduł testowy JEDI po raz kolejny zajął pierwsze miejsce w rankingu Green500 z wynikiem 72,73 gigaflopsa na wat, podczas gdy pełny system Jupiter osiąga 60 gigaflopsów na wat. To porównywalne z amerykańskimi systemami eksaskalowymi Frontier i El Capitan, ale przy wykorzystaniu innej architektury sieciowej. Najważniejszym elementem Jupitera są czterordzeniowe klastry Grace Hopper, gdzie każdy węzeł obliczeniowy zawiera osiem jednostek przetwarzania. Są to cztery procesory Grace i cztery akceleratory H200. Każdy GPU H200 dysponuje 96 GB pamięci HBM3 o przepustowości 4 TB/s, podczas gdy procesory Grace mają dostęp do 480 GB pamięci LPDDR5X. Unikalna architektura umożliwia bezpośrednie dzielenie pamięci między procesorami i akceleratorami przez połączenia NVLink.

Odra 5 to pierwszy komputer kwantowy w Polsce i fundament nowych kierunków studiów na Politechnice Wrocławskiej

Jupiter różni się od amerykańskich systemów eksaskalowych wykorzystaniem sieci InfiniBand zamiast HPE Slingshot Ethernet. Sieć składa się z 867 przełączników tworzących 51 000 połączeń, co pozwala na transmisję trzykrotnie większej ilości danych niż wynosi cały globalny ruch internetowy w danym momencie. System ma również prawie 1 eksabajt pamięci masowej, w tym 21 PB szybkiej pamięci flash. Całkowity koszt Jupitera wynosi 500 mln euro na sześć lat eksploatacji, z czego połowę finansuje inicjatywa EuroHPC, a resztę niemieckie ministerstwa. Porównując z cenami rynkowymi chipów H200 wynoszącymi około 22 500 dolarów za sztukę, konsorcjum ParTec-Eviden otrzymało znaczące zniżki od NVIDII, podobnie jak AMD dla amerykańskich systemów Frontier i El Capitan.

Ministerstwo Cyfryzacji przedstawia założenia Polityki Rozwoju Technologii Kwantowych z budżetem miliarda euro do 2035 roku

Jupiter wykorzystuje modułową architekturę centrum danych składającą się z około 50 kontenerów pokrywających ponad 2300 metrów kwadratowych. System używa zaawansowanego chłodzenia cieczą, a jego ciepło odpadowe służy do ogrzewania pobliskich budynków. Taka konstrukcja umożliwia łatwą rekonfigurację i rozbudowę systemu w przyszłości. Europejski superkomputer będzie wspierać badania w dziedzinie klimatu, neurobiologii, symulacji kwantowych i sztucznej inteligencji. Planowane zastosowania obejmują trenowanie wielkich modeli językowych dla języków europejskich, symulacje kompleksu porów jądrowych (NPC) na poziomie atomowym i badania nad nowymi materiałami. Jupiter ma również przekroczyć światowy rekord w symulacji kubitów.