Jak reagowały firmy technologiczne oraz gamedev od pierwszych dni konfliktu Rosja-Ukraina? Przegląd sankcji dzień po dniu

Wątpię, czy jest w naszym kraju choćby jeden internauta, który nie miałby świadomości tego, co dzieje się na Ukrainie. Wstęp do niniejszej publikacji, który miałby tłumaczyć rosyjsko-ukraiński konflikt raczej więc sobie darujmy. Zresztą, kto tak naprawdę wie, o co w tym wszystkim chodzi? Istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że przeciętni obywatele całego świata tacy jak my, w całej tej sytuacji widzą wyłącznie przysłowiowy wierzchołek góry lodowej. Skupmy się więc raczej na tym, co PurePC robi na co dzień, a więc na technologii i tematach z nią związanych. A że w obecnych okolicznościach nie brakuje firm technologicznych, które wyraziły swoją dezaprobatę w stosunku do Rosji (sankcje), sądzę że warto w jednym zbiorczym materiale podsumować te działania. Nie chcemy przesadnie zaśmiecać PurePC tego typu newsami, stąd też pomysł na niniejszy artykuł. Przygotowanie takiego materiału pozwoli ponadto na usystematyzowanie wiedzy, na temat tego, jakie firmy opowiedziały się przeciw Rosji.

Autor: Dominik Wiśniewski

Pierwszego dnia rosyjskiej agresji na Ukrainę (24 lutego 2022) większość z nas wciąż nie dowierzała, że coś takiego mogło się w ogóle wydarzyć w tzw. "cywilizowanej części świata". Jeśli chodzi o jakiekolwiek sankcje względem Rosji, to w pierwszej kolejności zaczęły wydawać je oczywiście światowe mocarstwa, które jedno po drugim wyrażały dezaprobatę względem inwazji. Jeśli zaś chodzi o firmy technologiczne, czy też studia zajmujące się tworzeniem gier, to przez pierwszych kilka dni w sieci uaktywniły się przede wszystkim te ukraińskie. Deweloperzy tacy jak GSC Game World (S.T.A.L.K.E.R.), Frogwares (The Sinking City) czy Vostok Games (Fear The Wolves) poprzez media społecznościowe informowały o swoim położeniu, czy też prosiły o wsparcie moralne oraz finansowe dla Ukraińców. Jeszcze tego samego dnia, polskie studio 11 bit studios oświadczyło, iż przekaże swoje najbliższe dochody z gry This War of Mine na rzecz ukraińskiego Czerwonego Krzyża.

Niemal od pierwszego dnia konfliktu na Ukrainie, większe i mniejsze firmy związane z technologią oraz gamingiem nakładały na Rosję własne bany.

W kolejnych dniach, takich wspierających finansowo Ukrainę firm czy deweloperów przybywało już tylko więcej - Raw Fury Games, Techland, Huuge Games, Ten Square Games, CD Projekt RED, Orbital Knight, Rage Quit Games, Red Limb Studios, Wargaming Kiev, Avast, SCS Games, Embracer, Unity, Ubisoft czy Pokemon Company to tylko kilka przykładów. Co ciekawe, krakowskie Bloober Team wyszło w inicjatywą, by stworzyć płatne stypendia dla ukraińskich deweloperów, którzy z powodu wojny emigrują do Polski. Jeśli zaś chodzi o nakładanie sankcji na Rosję, to wśród technicznych potentatów pierwszymi okazali się Intel, AMD, NVIDIA oraz TSMC, którzy zatrzymali wysyłki swoich sprzętów / układów do Rosji. Stwarza to nie tylko problem w dalszej produkcji sprzętu komputerowego, ale także militarnego, który obecnie w ogromnym stopniu bazuje przecież na technologii.

Dość szybko zareagował także Facebook, który już drugiego dnia konfliktu ograniczył rosyjskim mediom państwowym możliwość zarabiania pieniędzy poprzez swoją platformę społecznościową. Kolejną z firm, która rześko zareagowała na sytuację na Ukrainie był DELL, który tymczasowo zawiesił sprzedaż swoich produktów na terenie Rosji (ale także i Ukrainy). W poniedziałek 28 lutego 2022 roku, a więc piątego dnia konfliktu za naszą wschodnią granicą, do technologicznych firm nakładających bany na Rosję dołączył TikTok, Microsoft, Ericsson, Viber oraz (już w bardziej zaawansowanym zakresie) Facebook (a właściwie to Meta, a więc Facebook + Instagram). Trzeba jednak nadmienić, że wspomniany już chiński TikTok ograniczył sankcje do zablokowania linków do stron rosyjskich mediów rządowych takich jak Russia Today oraz Sputnik, co zostało zresztą narzucone przez oficjeli na terenie Unii Europejskiej. Poza tym TikTok oświadczył, że "nadal monitoruje rozwój sytuacji oraz poświęca na to zwiększone zasoby". 

Microsoft nie tylko usunął aplikacje RT i Sputnika ze swojego sklepu z aplikacjami, ale także przeprogramował wyszukiwarkę Bing, tak aby nie zwracała wiadomości z rzeczonych mediów, chyba że użytkownik wyraźnie zaznaczy, że szuka informacji z tych właśnie witryn. Szwedzki Ericsson podjął decyzję tożsamą z tą, którą kilka dni temu podjął DELL i wstrzymał czasowo wysyłki swoich urządzeń do Rosji. Z kolei Viber, należący do japońskiej spółki Rakuten odciął Rosjan od możliwości zarabiania na reklamach, jednak mimo próśb ze strony Kijowa, Rosjanie wciąż mają dostęp do komunikatora. Kolejny, szósty dzień konfliktu (1 marca 2022) i kolejne bany w świecie technologii: Google (Alphabet), a więc także YouTube nie tylko zablokowało RT oraz Sputnika (także na terenie Wielkiej Brytanii, która nie jest już w Unii), ale także zawiesiło możliwość reklamowania się wszelkim rosyjskim firmom. Co więcej, Google wyłączyło na terenie Ukrainy pewne opcje w swoich mapach, by utrudnić poruszanie się rosyjskim jednostkom.

Tegoż samego dnia, e-sportowa organizacja BLAST Premier (odpowiedzialna za realizację turniejów CS:GO) oznajmiła, że do odwołania wyklucza wszystkie rosyjskie drużyny z rozgrywek. Z kolei do listy największych technologicznych graczy, którzy zdecydowali się objąć Rosję sankcjami, dołączył Snapchat, Nokia, DuckDuckGo oraz Apple. Snapchat, choć nie zablokował swych usług na terenie Rosji, to zablokował tam reklamy oraz zaprzestał przyjmowania środków od rosyjskich podmiotów państwowych. Nokia, która dotąd zaopatrywała rosyjskie oddziały MTS, Vimpelcom, Megafon oraz Tele2, również wstrzymała wszelkie dostawy. Ukierunkowana na zapewnienie swoim użytkownikom prywatności wyszukiwarka DuckDuckGo wstrzymała zaś współpracę z rosyjską wyszukiwarką Yandex. Jak można się domyślać, Apple również wstrzymało dostawy swoich urządzeń do rosyjskich sklepów, podobnie jak Google zablokowało ruch na żywo w swoich mapach na terenie Ukrainy. Ograniczono również dostęp do niektórych "jabłczanych" usług jak Apple Pay.

2 marca 2022 przyniósł wieści o kolejnych gigantach technologicznych, którzy wstawili się za Ukrainą, blokując Rosjanom dostęp do swoich usług oraz urządzeń. Amazon już kilka dni wcześniej zobowiązał się do przekazania 10 milionów dolarów na działania humanitarne na Ukrainie, zaś siódmego dnia konfliktu zaczął aktywnie wykorzystywać swoje możliwości logistyczne do dostarczania zaopatrzenia potrzebującym Ukraińcom. Chcąc pomóc ukraińskim firmą (a także rządowi), Amazon ma świadczyć także bezpłatnych usług związanych z cyberbezpieczeństwem. Do blokad dołącza się także Twitter, który ogranicza treści z rosyjskich mediów, zaś Netflix wstrzymuje współprace ze wszystkimi rosyjskimi podmiotami. Przy okazji okazało się również, że rosyjskie władze miały wymusić na Netfliksie, by ten wprowadził do swojej usługi rosyjskie, państwowe kanały telewizyjne. Jak można się domyślać - z umowy nici. Jakby tego było mało, identycznie jak w przypadku Spotify, rosyjscy użytkownicy Netfliksa nie mogą płacić już za subskrypcje kartami bankowymi.

Wszystkie operacje na terenie Rosji zawiesił także gigant w dziedzinie oprogramowania biznesowego Oracle, zaś PayPal wstrzymał wnioski o otwarcie nowych kont od rosyjskich obywateli. W ten sam dzień "do akcji" wkroczyło także Electronic Arts, które zatrzymało sprzedaż swoich gier na terenie Rosji oraz Białorusi. Kilka dni później tym samym tropem poszło Nintendo, Activision Blizzard, Kinguin oraz nasze rodzime studia - CD Projekt RED oraz Bloober Team. Oznacza to, że rosyjscy gracze nie mogą już kupić tytułów takich jak seria Wiedźmin, Cyberpunk, The Medium czy Layers of Fear. Jak można było się spodziewać, reakcja Rosjan nie należała do przesadnie pozytywnych, zaś wymienione wyżej tytuły gier szybko padły ofiarą tzw. review bombingu. Jeśli jesteśmy już w temacie gier, to 3 marca 2022, tropem e-sportowej organizacji BLAST Premier podążyło także ESL - organizator dużych turniejów m.in. CS:GO czy Doty 2. W oświadczeniu firmy czytamy, że zbanowaniu ulegną wszystkie drużyny powiązane z rosyjskim rządem.

W ostatnich dniach do międzynarodowego bojkotu dołączyło Spotify - gigant strumieniowego przesyłania dźwięku (muzyka, podcasty) zamknął swoje rosyjskie biuro i zablokował w swoich bibliotekach dostęp do wszystkich treści pochodzących z rosyjskich mediów państwowych (dostęp zablokowano także w niektórych krajach poza Unią Europejską, czego Spotify wcale nie musiał robić). Ostatecznie również Telegram miał zablokować wspieranym przez Kreml mediom dostęp do platformy, choć w tym przypadku oficjele Unii Europejskiej musieli interweniować osobiście. Koniec końców rzecznik Telegramu, Remi Vaughn, oświadczył, że osoby logujące się do Telegrama za pomocą numeru telefonu zarejestrowanego na terenie Unii Europejskiej, nie mają już dostępu do kremlowskich kanałów informacyjnych czy dyskusyjnych.

Na dzień przed pisaniem tego materiału (wieczór 5 marca 2022), do technologicznych marek, które odwracają się od Rosji, dołącza powoli Sony oraz Microsoft (tym razem wraz z Xboksem). Do rzeczonych firm, o takie właśnie stanowisko apelował kilka dni temu wicepremier Ukrainy. Jak widać, apel w końcu odniósł skutek. Sony zablokowało mianowicie w Rosji sprzedaż swojej najnowszej gry pt. Gran Turismo 7, co wróży już tylko szerzej zakrojone sankcje w najbliższych tygodniach. Z kolei Microsoft / Xbox w swoim najnowszym oświadczeniu poinformował, że nie zamierza już sprzedawać swoich produktów oraz usług na terenie Rosji. Jedną z ostatnich marek, która zareagowała na rosyjski konflikt jest koreański Samsung, który wstrzymał wysyłkę swoich produktów (smartfony, układy scalone, inna elektronika użytkowa) na Rosję. Na ten moment to już chyba wszystkie ważniejsze technologiczne marki, które wyraźnie sprzeciwiły się zbrojnym działaniom Rosji na Ukrainie. Jeśli jednak przeoczyliśmy jakąś firmę związaną z branżą tech, która dołożyła swoją "sankcyjną cegiełkę" potępiając tym samym kremlowskie władze, dajcie znać w komentarzach. Każda taka firma zasługuje bowiem na wzmiankę.