Intel Raptor Lake - wszystko co trzeba wiedzieć o 13. generacji procesorów dla desktopów oraz notebooków

Intel w ostatnich miesiącach zaprezentował kilkadziesiąt procesorów 12. generacji Alder Lake - zarówno w wersjach dla komputerów stacjonarnych (Alder Lake-S) jak również mobilnych (Alder Lake-H, Alder Lake-P oraz Alder Lake-U). Do połowy roku zadebiutują jeszcze topowe jednostki Intel Core i9-12900KS oraz laptopowe Alder Lake-HX. Tymczasem w drugiej połowie roku producent zaprezentuje kolejną generację - Raptor Lake - która będzie wystawiona do bezpośredniej walki z procesorami AMD Ryzen 7000 z rodziny Raphael. Omawiamy wszystkie najważniejsze informacje, które dotychczas pojawiły się na temat 13. generacji Core. Choć w dużej mierze mowa o odświeżeniu oferty, ma pojawić się kilka interesujących nowości, które powinny wpłynąć nie tylko na wydajność, ale także pobór energii.

Intel Raptor Lake to nadchodząca, 13. generacja procesorów Core dla komputerów stacjonarnych oraz laptopów. Omawiamy wszystkie najważniejsze nowości związane z procesorami.

Nadchodząca, 13. generacja procesorów Intel Raptor Lake w dalszym ciągu będzie wspierać pamięci DDR4

Intel Alder Lake zapoczątkował architekturę hybrydową procesorów x86, które oferują dwa typy rdzeni: Performance oraz Efficient. Strategia ta będzie od teraz kontynuowana w każdej kolejnej generacji procesorów od Intela. W tym roku wprowadzona zostanie seria Raptor Lake, oferująca rdzenie Performance (Raptor Cove, usprawniona wersja Golden Cove) oraz Efficient (Gracemont, ta sama architektura co przy 12. generacji). Najmocniejszym przedstawicielem 13. generacji będzie Intel Core i9-13900K, którego próbka inżynieryjna została zaprezentowana podczas niedawnej prezentacji Intel Investor Meeting 2022. Procesor ten będzie wyposażony w 8 rdzeni Performance oraz 16 rdzeni Efficient. Intel nie zdecyduje się w tej generacji na zwiększenie liczby rdzeni P-Cores, zamiast tego podwoi liczbę E-Cores. Tym samym najmocniejsza jednostka będzie oferowała 24 rdzenie z obsługą 32 wątków jednocześnie. E-Cores w dalszym ciągu nie będą obsługiwały technologii Hyper-Threading, jednak samo zwiększenie ich liczby wpłynie na zwiększenie wydajności wielowątkowej, bez znaczącego wpływu na pobór energii.

Intel Digital Linear Voltage Regulator (DLVR) może zauważalnie zredukować pobór energii procesorów Raptor Lake

Jest jeszcze jedna nowość w procesorach 13. generacji, która realnie może poprawić temat poboru energii. Mowa o Digital Linear Voltage Regulator (DLVR), który zostanie wprowadzony wraz z nadchodzącą rodziną CPU. Głównym celem DLVR ma być wprowadzenie dodatkowego regulatora napięcia w bliskim sąsiedztwie do głównego regulatora. Zastosowanie DLVR w połączeniu z głównym regulatorem napięcia ma wpłynąć na obniżenie napięcia wejściowego procesora, poprawiając jednocześnie sprawność energetyczną. Choć 12. generacja wprowadziła bardziej energooszczędne rdzenie Gracemont, przy mocnym obciążeniu całego procesora problemem nadal pozostaje wysoki pobór energii. Pomimo faktu, że Raptor Lake będzie ostatnią generacją, wykorzystującą litografię Intel 7, dzięki DLVR może poprawić się jeden z istotniejszych parametrów procesorów. Więcej na temat skutków wykorzystania Digital Linear Voltage Regulator piszemy w tym miejscu.

Intel Raptor Lake - procesory Core 13. generacji mają oferować zauważalnie więcej pamięci cache w porównaniu do Alder Lake

Kolejną ważną zmianą w procesorach 13. generacji ma być przeprojektowany cache L2 oraz L3 o znacznie większej pojemności, sięgającej łącznie 68 MB. W przypadku rdzeni P-Cores, zwiększeniu ma ulec ilość pamięci cache L2, pozostawiając L3 na niezmiennym poziomie. Z kolei rdzenie E-Cores (których liczba także się zwiększy), będą miały powiększony zarówno cache L2 jak również cache L3. Obecne procesory Alder Lake-S oferują maksymalnie 44 MB cache L2+L3. Mowa zatem o zwiększeniu ilości pamięci nawet o 55%. Z pewnością nie pozostanie to bez wpływu na gry, które dobrze potrafią wykorzystać pojemny cache. Przeprojektowany cache w połączeniu z bardziej dopracowanymi modułami pamięci DDR5 będą kluczem do zaoferowania jeszcze wyższej wydajności w grach. Pomimo faktu, że architektura nie ulegnie całkowitemu przeobrażeniu, wszystkie te zmiany spowodują, że Intel z pewnością przygotowuje wydajne jednostki, które będą w stanie konkurować z układami AMD Zen 4 (Ryzen 7000).

Pierwszy pokaz Raptor Lake na przykładzie Core i9-13900K. Intel Granite Rapids będzie wykonany w litografii Intel 3

Jak natomiast wygląda kwestia pamięci RAM? Według dotychczasowych informacji, Raptor Lake będzie wspierał zarówno DDR4 (3200 MHz) jak również DDR5 (5600 MHz). Kontroler pamięci dla nowej generacji pamięci RAM ma być usprawniony, jednak według nowych informacji, Intel napiera na producentów płyt głównych, by seria Intel 700 korzystała głównie z DDR5. Możliwe, że pamięci które pojawią się w drugiej połowie 2022 roku będą już bardziej dopracowane, oferując odczuwalne różnice w wydajności względem DDR4. Raptor Lake będzie zgodny z obecnymi płytami głównymi oraz podstawką LGA 1700, ale nie zmienia to faktu, że wydany zostanie nowy chipset i pojawią się nowe płyty główne. Możemy się spodziewać, że zaoferują lepsze wsparcie m.in. dla pamięci DDR5. O ile w przypadku 12. generacji Alder Lake, spory procent płyt głównych został przygotowany tylko pod DDR4, o tyle w nadchodzących projektach ważniejsze będzie już wsparcie dla DDR5. Dopiero 14. generacja - Meteor Lake - przejdzie wyłącznie na DDR5.