Dysk SSD można podkręcić, ale proces obarczony jest poważnym ryzykiem. Czy warto je podjąć?

Podkręcanie procesora czy karty graficznej nie jest w dzisiejszych czasach niczym nadzwyczajnym. W ofercie producentów GPU powszechne są modele z fabrycznym overclockingiem. Zjawisko zatem dosyć mocno upowszechniło się. O wiele rzadsze są z kolei próby podkręcenia nośników SSD. Proces jest wykonalny i przynosi pewne efekty, ale wiąże się także z poważnym ryzykiem, które niewielu użytkowników będzie gotowych podjąć.

Pewien youtuber postanowił podkręcić nośnik SSD działający w oparciu o złącze SATA 6 Gb/s. Choć proces zakończył się częściowym sukcesem, to efekt nie jest warty ryzyka, które się z nim wiąże.

Zbliżają się duże podwyżki cen dysków SSD. Pojawiły się poważne braki na rynku pamięci NAND flash

Zadania postanowił podjąć się twórca YouTube Gabriel Ferraz. Do procesu wykorzystany został mało znany nośnik RZX Pro 240 GB, który działa w oparciu o złącze SATA 6 Gb/s. Użytkownik nie zdecydował się na dysk NVMe, ponieważ tego typu rozwiązania są domyślnie bardzo szybkie i ich podkręcenie nie przynosi żadnych zadowalających rezultatów. Overclocking nośnika SSD polega przede wszystkim na zwiększeniu taktowania kontrolera i pamięci NAND. RZX Pro 240 GB korzysta z kontrolera Silicon Motion SM2259XT2, który w tym konkretnym przypadku pracuje z częstotliwością 425 MHz. Pamięć to z kolei 96-warstwowe rozwiązanie Kioxia TLC BiCS Flash 4 256 Gb, pracujące z efektywnym taktowaniem 193,75 MHz. Wykorzystano także mostek USB - SATA, dzięki któremu można manipulować dyskiem bez konieczności otwierania obudowy.

Samsung 990 EVO - zaprezentowano pierwszy na świecie hybrydowy dysk SSD M.2, który obsłuży dwie generacje PCIe

Warto odnotować, że zarówno kontroler, jak i sama pamięć są przystosowanie do znacznie wyższego taktowania (odpowiednio 550 MHz i 400 MHz). Pozostaje zagadką, dlaczego producent nośnika zdecydował się je mocno obniżyć. Może mieć to związek z chęcią wydłużenia cyklu życia dysku, zmniejszeniem poboru mocy lub po prostu wykorzystaniem komponentów, które nie przeszły kontroli jakości pod maksymalnym obciążeniem. Niezależnie od tego, Gabriel Ferraz użył narzędzi Mass Production Tools do zmiany parametrów pracy SSD. Ostatecznie udało się uzyskać stabilny rezultat na poziomie 500 MHz dla kontrolera i 400 MHz dla pamięci NAND flash.

Patriot Viper PV573 - zaprezentowano nowy nośnik SSD PCIe 5.0 z wydajnym turbinowym chłodzeniem

W wyniku całego procesu sekwencyjna szybkość transferu danych nie zwiększyła się, ponieważ złącze SATA 6 Gb/s ma swoje oczywiste ograniczenia. Doszło jednak do drobnego spadku opóźnień i wyraźnej poprawy w zakresie losowego odczytu oraz zapisu. Podkręcony dysk wypadł lepiej także w testach 3DMark i PCMark 10. Znaczących różnic nie odnotowano z kolei w grach, czy podczas kopiowania pliku ZIP o wielkości ponad 6 GB za pomocą aplikacji DiskBench. Podkręcony nośnik nieco szybciej poradził sobie za to ze zwykłym kopiowaniem folderu z grą Counter-Strike: Global Offensive. Zwiększyła się też temperatura jego pracy (z 40 °C do 45 °C) i pobór mocy (z 1,16 W do 2,01 W). Niestety nośnik nie wytrzymał długo. Przestał działać zaraz po zakończeniu testów. Można zatem jednoznacznie stwierdzić, że zysk z podkręcania nośnika nie równoważy potencjalnego ryzyka utraty danych.