Szymon Góraj

Swoistą tradycją stało się w ostatnich latach krytykowanie przy różnych okazjach pewnych większych firm. W tej stałej czołówce honorowe miejsce zajmuje Activision Blizzard. Ale nie ma co się dziwić - afera z Overwatchem 2, jak również premiera DLC do Call of Duty: Modern Warfare II, dla niepoznaki z tytułem i w cenie nowej odsłony serii, no i wreszcie czwarta część Diablo. Ta ostatnia pozycja wypada z wymienionej trójki najlepiej, ale nadal ma wiele problemów.

Jedna gra może doprowadzić do upadku całej firmy. Taki scenariusz nie jest żadną nowością, w dodatku dochodzi do tego bardzo różny kontekst. Czasem na przykład twórcy dostają fatalne warunki od wydawcy, co doprowadza do ich zamknięcie, choć sam projekt jest pomimo technicznych problemów wartościowy i szczególnie ceniony w przyszłości. Tak było w przypadku Troika Games i Vampire: The Masquerade - Bloodlines niespełna 20 lat temu. Okoliczności związane z The Day Before są jednak zgoła odmienne.

Jeżeli mielibyśmy wymienić gry z ostatnich lat, które zrobiły najwięcej szumu na długo przed właściwą premierą, projekt studia Fntastic bez wątpienia należałby do przodujących pod tym względem. Szkoda jedynie, że nie w pozytywnym sensie. Głośno było bowiem przede wszystkim o wątpliwej jakości materiałach i aferze z domniemanym podebraniem tytułu innej pozycji. Ale koniec końców aktualna data wejścia na rynek została podtrzymana, choć efekt nie piorunuje.

Ninja Theory przygotowuje już od pewnego czasu grę, którą można zaliczyć do najbardziej obiecujących pozycji, jakie wyjdą w najbliższej przyszłości. Co do daty nie możemy być do końca pewni, jako że brytyjscy deweloperzy mają wiele elementów do dopracowania - od różnorodnych mechanik, poprzez kwestie związane z zaawansowaną grafiką, aż po aktorskie kwestie przy motion capture. Ale na The Game Awards udalo im się dostarczyć nowe materiały.

Obiecywano, że jeśli chodzi o zapowiedzi nadchodzących pozycji, w trakcie The Game Awards będą spadać prawdziwe bomby. I choć jak to często bywa, trochę podkoloryzowano sprawę, z drugiej strony jak najbardziej możemy powiedzieć, że niejedna osoba znalazła dla siebie coś interesującego. Dla jednych będzie to kolejny projekt Hideo Kojimy, inni zwrócą uwagę na dodatki do God of War: Ragnarok czy Final Fantasy XVI, jeszcze inni przyjrzą się Exodusowi.

Zamykamy wreszcie ten rok kalendarzowy, do jego zakończenia już prawie nie ma bardziej znaczących premier i powoli przechodzimy do dyskusji o przyszłych hitach. Ostatnie blisko 12 miesięcy były trudne do jednoznacznej oceny pod kątem jakości tytułów, ale nie ma raczej większych wątpliwości co do tego, że pojawiło się bardzo wiele znakomitych pozycji. W nocy poznaliśmy też laureatów The Game Awards, najbardziej prestiżowego obecnie plebiscytu.

I stało się. Mimo, że raczej trudno jest narzekać na oprawę graficzną drugiej odsłony The Last of Us, Naughty Dog uznało za stosowne wypuścić odświeżoną wersją swojego hitu. Tym samym jedna z ostatnich wielkich premier na PlayStation 4 otrzyma mnóstwo usprawnień dla najnowszej generacji konsol. Ale na tym sprawa się nie zamknie, bowiem deweloperzy przygotowali całkiem pokaźną dodatkową zawartość - w tym tryb roguelike.

Niejeden z nas pamięta przełom XX i XXI wieku, gdy roiło się od pierwszych głośnych tytułów, które naprawdę odbijały się szerokim echem w pozabranżowych dyskusjach. Tak, chodzi mi przede wszystkim o epatujące brutalnością gry, w jakie młodzi ludzie zagrywali się w swoich pokojach, a ci nieco starsi narzekali na nie, z niektórych czyniąc kozły ofiarne w trakcie rozmów o deprawacji młodzieży. Bez wątpienia Kingpin należał do absolutnej czołówki w tym względzie.

Ten rok przyniósł najwięcej dobrych wieści dla CD Projektu od bardzo długiego czasu. Problemy z Cyberpunkiem na premiery - przede wszystkim na konsolach poprzedniej generacji, ale nie tylko - przełożyły się między innymi na znacznie gorsze postrzeganie studia przez opinię publiczną. Redzi potrzebowali czasu, żeby przynajmniej w jakimś stopniu ją odbudować. Długofalowa, obejmująca kilka mediów kampania przynosi efekty, a to nie koniec rozwoju.

Larian Studios od dłuższego już czasu jest jednym z przodowników, jeżeli chodzi o szeroko pojęte gry RPG, ale dopiero w tym roku w pełni idzie po swoje, zachwycając graczy nierzadko niemających zbyt wiele wspólnego z tymże gatunkiem. Czekamy na zbliżające się powoli The Game Awards, gdzie wraz z drugą odsłoną Alana Wake'a mają największe szanse na triumfy. Ale to wcale nie oznacza, że belgijscy deweloperzy skończyli z ulepszaniem swojej gry.

Wojna platform trwa na wszystkich frontach. Swoje trzy grosze w gamingowej strefie dokłada też Amazon. A konkurencja z ich strony jest trudna do zignorowania. Abonament kosztuje jedynie 49 złotych na rok, oferując całkiem bogatą galerię filmów i seriali, przy okazji jeszcze dostarczając regularnie różnej maści gry - często w ramach kluczy na inne platformy. Grudniowy pakiet nie jest może najbardziej imponujący, ale ma pewne niezgorsze argumenty.

Capcom lubi ostatnio liczby parzyste - przynajmniej w kwestii remake'ów. Część druga okazała się nie tylko jedną z najlepszych odsłon serii, wspaniale wprowadzając dawny hit w nową erę, ale dodatkowo ustanowiła nowe standardy pod kątem odnowionych wersji jako takich. Remake Resident Evil 3 z kolei można zaliczyć do sporych rozczarowań, a gra miała strasznie pociętą zawartość. No i nadeszła "czwórka", wymieniana wśród najlepszych gier 2023 roku.

Jeżeli chodzi o aktywność na rynku, trudno w tym roku dorównać gigantom z Redmond. Chodzi oczywiście przede wszystkim o przejęcie Activision Blizzard, które nie tylko daje ogromne pole do popisu, jeżeli chodzi o przyszłe projekty, ale także może wpłynąć na układ sił na rynku co najmniej w przyszłym roku. Czy będzie to korzystne dla graczy - to już inna sprawa. Na razie jednak dostaliśmy kolejne interesujące pozycje w ramach Game Passa.

Mieliśmy różne lata w branży gier - czasem mówiliśmy o urodzaju, innym razem pewnym deficycie. Trudno jednak przypomnieć sobie większy rozstrzał jakościowy od tegorocznego. Wielkie rozczarowania mieszają się z wspaniałymi hitami i tytułami z potencjałem, ale problemami technicznymi. Na pewno jednak było w co grać. Sam zdążyłem sobie wyselekcjonować grupę pozycji, które na pewno chciałbym sprawdzić bliżej świątecznego urlopu.

Obecnie Rocksteady nie przeżywa najlepszego okresu w historii. Ich uniwersum jest co prawda rozwijane, ale na razie proces nie napawa optymizmem. Suicide Squad: Kill the Justice League miało wcześniej pewne problemy z ustaleniem terminu, teraz zaś krytyce poddaje się zarówno materiały z rozgrywki, jak i kierunek, w jakim zmierza przyszłoroczna premiera. Ale posiadacze Nintendo Switch mogą siłą rzeczy skupić się na tych lepszych czasach.

Tej jesieni mieliśmy kilka rocznic ważnych dla branży tytułów. I tak obok Half-Life swój okrągły jubileusz obchodził chociażby Prince of Persia: Piaski Czasu. Tuż przed końcem listopada zaś do "dwudziestki" dobił projekt pewnego ambitnego studia, które ostatnią grę stworzyło ponad dekadę temu. W swoim czasie pojawiało się wiele eksperymentów łączących elementy strategii czasu rzeczywistego i RPG, ale zaledwie kilka było udanych - w tym właśnie Spellforce.

Niezależnie od danego tytułu, moderzy potrafią wpadać na szalone pomysły. Gdy tylko God of War znalazł się na komputerach osobistych, nie musieliśmy zbyt długo czekać na np. starcie CJ i Big Smoke'a z GTA: San Andreas pod chatą Kratosa. Skala się powiększa, gdy mamy do czynienia z jakimś tytułem Bethesdy - zwłaszcza związanym z uniwersum The Elder Scrolls. Teraz może dojść do zupełnie nietypowego crossovera pomiędzy dwiema wielkimi markami.

Wieści związane z Warner Bros. Games mają ostatnio dość mieszaną treść. Najgłośniej rzecz jasna wybrzmiały słowa prezesa firmy, który podkreślił plany skupienia się na modelu gier-usług przy nadchodzących projektach. Dużo szumu wprowadziły także nowe materiały związane z Suicide Squad: Kille the Justice League. Ogólny ton nieznacznie złagodniał po sprostowaniu informacji o Wonder Woman. Teraz zaś pojawiły się doniesienia na temat dalszych konkretów.

Latem ubiegłego roku studio Volition wypuściło zupełnie nowy rozdział w historii kultowej serii Saints Row. Znacząco odbiegająca od poprzedników estetyka gry zaalarmowała wielu graczy na długo przed właściwą premierą. A gdy już do niej doszło, w głównej mierze słychać było krytykę niemal każdego elementu gry, w tym kiepskiej optymalizacji i licznych bugów, co doprowadziło do bolesnych konsekwencji. Ale prawdopodobnie nie był to jedyny scenariusz.

Za nami premiera gry Insomniac, która od samego początku typowana była jako jeden z największych hitów 2023 roku. Co jasne, prognozy się sprawdziły i kontynuacja losów Petera Parkera, Milesa Moralesa oraz ich przyjaciół zebrała znakomite oceny, a także zanotowała świetną sprzedaż. Oczywiście przygody w tym uniwersum na pewno nie dobiegły jeszcze końca. Co najmniej jeden tytuł pojawi się w nieokreślonej przyszłości, ale być może na tym się nie skończy.

Jedna z najgłośniejszych gier 2023 roku jednocześnie stanowi obiekt wielu kontrowersji od premiery. Chyba żaden tytuł na przestrzeni niemal pełnych już jedenastu miesięcy nie wywołuje tak skrajnych emocji. Ale nie ma się co temu dziwić - w końcu to Bethesda, która z podziwu godną konsekwencją wypuszcza projekty niesamowicie nierówne. I w tym przypadku nie jest inaczej. Do najczęściej krytykowanych elementów należy szereg archaicznych elementów.

Uniwersum świata Nosgoth do dziś pozostaje absolutnym unikatem. Gry w przeszłości siłą rzeczy musiały stawiać na większą wyrazistość narracji - w końcu do pewnego momentu technologia była cokolwiek ograniczona, toteż nie mogliśmy liczyć na kinową prezentację. Ale nawet wtedy seria Legacy of Kain wyróżniała się na tle lwiej części pozycji swoją literackością, siłą przekazu i niezwykle mroczną historią, gdzie brakuje jednoznacznego bohatera tudzież antagonisty. To także wyjątkowa złożona...

Zespół Double Helix działa na rynku już dobre kilkanaście lat. Nieco głośniej zaczęło być o nim w okolicach powstania jednego z ich pierwszych projektów - Silent Hill: Homecoming. Inna sprawa, że ta część kultowej franczyzy spotkała się z dość mieszanym przyjęciem. Znacznie lepiej poszło im z pracą nad kontynuacją innej uznanej serii - bijatyką Killer Instinct. Od premiery tej udanej gry minęła już przeszło dekada, co stanowi dobrą okazję na ciekawą zapowiedź.

Piranha Bytes działa na rynku już od ponad dwóch dekad, ale trudno byłoby uznać ich za jakiegoś rynkowego hegemona - nawet jeżeli mówimy o tytułach AA. Trzeba przyznać, że ani seria Risen, ani Elex nie zaprezentowały świeżości serii Gothic. Przeciwnie, niemieccy deweloperzy w dalszym ciągu zdają się nie potrafić wyjść z cienia tytułów, które zapewniły im powszechne uznanie chociażby w naszym kraju. A wkrótce, nie tak długo po przeniesieniu "jedynki" posiadacze Nintendo sprawdzą kolejny fenomen...

Końcówka lat 90. przyniosła mnóstwo tytułów, które pod pewnymi względami nigdy się nie zestarzały. Co więcej, wielu dorosłych graczy wychowało się właśnie na pozycjach z tego okresu. Szczególnym przypadkiem wylęgarni klasyków wydaje się być 1998 rok - zarówno pod kątem jakości, jak i liczby. Starczy wymienić chociażby Resident Evil 2, Half-Life, Thief: The Dark Project, Baldur's Gate, Metal Gear Solid, Fallout 2 czy oczywiście legendarną Zeldę.

The Stick of Truth i The Fractured But Whole nie były może najbardziej kasowymi hitami ostatniej dekady, ale zebrały całkiem spore grono zwolenników. I mowa nie tylko o fanach popularnej animacji dla dorosłych, ale po prostu osób lubiących parodiujące pewne gatunkowe i popkulturowe motywy gry RPG. Kwestią czasu było zatem powstanie następnej pozycji z tego uniwersum. Inna sprawa, że w tym przypadku czeka nas coś z trochę innej beczki.

Niewiele jest gier, które wpłynęły na gatunek w tak dużym stopniu, jednocześnie zaliczając tyle wzlotów i upadków. Stworzone przez Jordana Mechnera IP zawojowało lata 90., by wraz z wypuszczaniem kolejnych odsłon oddać pole Tomb Raiderowi, a następnie - już na początku XXI wieku - dokonać wspaniałego powrotu w postaci otwierających nową trylogię Piasków Czasu. Obecnie trwają prace nad nową wersją gry, która niestety nie napawa specjalnym optymizmem.

Dawno uniwersum Warhammera nie miało tylu obiecujących pozycji w branży. Jeszcze tej wiosny dostaliśmy zaskakująco dobrą klasyczną strzelankę w postaci Boltguna. W grudniu zaś czeka na nas bardzo obiecujący projektów od twórców obu części Pathfindera, czyli Rogue Trader. Tuż obok niego miał pojawić się tytuł zadowalający z kolei znacznie bardziej dynamiczny styl grania. Niestety, na masowe ubijanie wrogów Imperatora musimy nieco zaczekać.

Jako że w ostatnim czasie powstało całkiem sporo świetnych remake'ów, podejście do nich mogło nieco złagodnieć. Tylko w tym roku mogliśmy na przykład ograć odrestaurowane wersje najpierw pierwszego Dead Space'a, a następnie Resident Evil 4. Chciałoby się powiedzieć, że w drodze znajduje się następny potencjalny hit, ale lepiej jednak nie wyprzedzać faktów. Zwłaszcza, że mało kto teraz postawiłby pieniądze na to, iż KOTOR faktycznie dostanie nowe życie.

Jak co roku o tej porze, wchodzimy w okres promocji związanych z czarnym piątkiem. Oczywiście w naszym kraju należy brać poprawkę na te sprawy, bo nierzadko zniżki są dość znikome. Ale jeżeli popatrzymy chociażby na to, co oferuje Steam podczas swoich sezonowych wyprzedaży, zdecydowanie mamy szansę znaleźć coś dla siebie. W tym roku pojawiło się sporo interesujących pozycji, toteż warto sprawdzić, co ciekawego możemy wyłapać w najbliższym czasie.

Valve przyczyniło się do powstania wielu znakomitych tytułów, w tym legendarnej serii Half-Life ("jedynka" dopiero co obchodziła 25. rocznicę premiery). Nic jednak nie znalazło chyba na dłuższą metę tylu zwolenników co Portal, z naciskiem na kontynuację, która do dziś nie ma sobie równych pod kątem najbardziej cenionych pozycji na Steamie. Przynajmniej na razie o kolejnej części możemy zapomnieć, ale część fanów postanowiła stworzyć ciekawy substytut.

Jeśli chodzi o superbohaterów w grach wideo, ostatnie lata zdecydowanie należą do Insomniaca. Crystal Dynamics wykrwawiło się na Marvel's Avengers - docelowo grze-usłudze na wiele lat, która zawiodła pod praktycznie każdym możliwym względem i przestano ją wspierać. Seria Arkham z kolei staje się powoli melodią przeszłości, a Rocksteady na razie niepokoi planami związanymi z grą Suicide Squad. Tymczasem zaś pojawiły się informacje o kolejnej obiecującej grze od twórców serii Marvel's Spider-Man.

Specjalny automatyczny tramwaj prowadzi mnie sprawnie do celu. Z roztargnieniem słucham nagrania witającego mnie neutralnego kobiecego głosu, dostarczającego przy tym podstawowych informacji, wraz z godziną i temperaturą. Z oddali dostrzegam już pierwsze laboratoria, a w nich krzątających się naukowców oraz inne partie skomplikowanych konstrukcji placówki. Wychodząc z pojazdu uświadomiłem sobie, że pomimo rozbrajającej monotonii w powietrzu wisi coś niepokojącego. Tak oto przywitałem się z Black...

Nie brak głosów, że mająca ostatnio swoją premierę trzecia część Call of Duty: Modern Warfare okazała się największa klęską 2023 roku. Jednak wydaje mi się, że kompromitacja projektu Sledgehammer Games była prostsza do przewidzenia - w końcu sama zmiana planów z wprowadzenia DLC na pełnoprawną odsłonę to nie byle jaka czerwona flaga. Arkane z kolei tej wiosny bardzo mocno nadszarpnęło swoją świetną reputację i zaufanie graczy. Nadal jednak trwają próby uratowania dosłownie czegokolwiek.

Niezależnie od kontrowersyjnych początków kolejnego wielkiego IP CD Projektu oczywistym było od dawna, że uniwersum Cyberpunka na stałe zakorzeniło się w branży i nie tylko. Przyczyniło się do tego wiele czynników, w tym promowanie go czy to poprzez merchandising na długo przed premierą podstawowej wersji gry, czy wyjście serialu anime na Netflix. Za nami udana premiera Phantom Liberty i aktualizacji 2.0, ale to na pewno nie koniec serii.

Pojawiły się ostatnimi czasy mocne, zapadające w pamięć tytuły, które w mniejszym bądź większym stopniu wpłynęły na gatunek. Trzecia odsłona Wrót Baldura jest jednak pod wieloma względami wyjątkowa - także pod kątem tego, w jaki sposób wpłynęła na dyskurs w branży. Larian Studios stało się wręcz w pewnym momencie niewygodne dla twórców, którzy skupiają się na wydawaniu gier jak najmniejszym kosztem. Nie dziwi zatem powszechna ochota na fizyczną wersję.