Aktualizacje systemu w smartfonach - po co są i dlaczego należy je instalować? Wyjaśniamy temat od podszewki

Niektórzy twierdzą, że klasyczne telefony były prostsze w obsłudze od dzisiejszych smartfonów. Cóż, tak właściwie wykonywanie na nich wielu podstawowych czynności, jak np. pisanie SMS-ów wymagało wielu kliknięć i przebijania się przez rozmaite menu (pamiętacie jeszcze podział na Odebrane i Wysłane?). Faktem jest jednak, że nie zmuszały one znajomości wielu funkcji i usług - po prostu urządzenie było włączane i użytkownik nie musiał się niczym przejmować. Z nowymi smartfonami jest znacznie inaczej. Często wymagają one połączenia z Internetem i logowania się do wielu usług, aplikacje stale proszą o dostęp do czegoś, a jakby tego było mało, raz na jakiś czas jesteśmy zasypywani informacjami o aktualizacjach. Jak więc w tym wszystkim się połapać i czy trzeba w ogóle należy reagować na tego typu powiadomienia?

Autor: Piotr Piwowarczyk

Nie da się ukryć, że smartfon pełni dziś rolę przenośnego komputera, który zarządzany jest przez całkiem zaawansowany system operacyjny. Za jego pomocą dzwonimy, odbieramy wiadomości, obsługujemy skrzynkę mailową, przeglądamy Internet, prowadzimy wideokonferencje czy pobieramy różne pliki. Skoro więc chcemy, by nasz domowy pecet był chroniony przez program antywirusowy czy choćby podstawową systemową zaporę, to dlaczego mielibyśmy nie przejmować się tą kwestią w przypadku smartfona? Myślę, że właśnie od tego warto zacząć ten temat. O ile nie każdego muszą interesować najnowsze funkcje oferowane przez Androida czy iOS, to jednak dobrze by było, by system dawał on jakieś poczucie bezpieczeństwa, prawda?

Smartfon pełni dziś rolę przenośnego komputera, który zarządzany jest przez całkiem zaawansowany system operacyjny. Skoro więc chcemy, by nasz domowy pecet był chroniony przez program antywirusowy czy choćby systemową zaporę, to dlaczego mielibyśmy się nie przejmować podstawowymi aktualizacjami bezpieczeństwa?

Co sprawdzić po zakupie używanego smartfona, by nie stracić pieniędzy i nie zostać oszukanym?

1. Bezpieczeństwo

W smartfonach zapisujemy mnóstwo naszych danych. W przypadku nieodpowiedniego zabezpieczenia wszelkie dokumenty, ważne dane logowania czy zwykłe dane osobowe mogą trafić w ręce niepowołanych osób. Zabezpieczenie to w dużej mierze gwarantuje właśnie aktualne oprogramowanie, którego producenci stale reagują na nowe zagrożenia w cyberprzestrzeni. Nowy system operacyjny to nie tylko wyższy numerek i odświeżony wygląd interfejsu - oprogramowanie z najnowszymi łatkami bezpieczeństwa gwarantuje nam w najwyższym możliwym stopniu, że smartfon jest odporny na różne hakerskie ataki.

Jaki smartfon kupić? Polecane smartfony na listopad i grudzień 2022 w cenach od 500 do 6000 złotych

Ktoś może zadać teraz pytanie: "skoro nowy system jest taki bezpieczny, to po co powstają aplikacje antywirusowe?". Otóż z mobilnymi systemami jest tak, jak z tymi desktopowymi. Przykładowo, Windows ma swoje wbudowane zabezpieczenia do ochrony przed wirusami i szkodliwym oprogramowaniem. Można powiedzieć, że są one w zupełności wystarczające dla przeciętnego użytkownika komputera (o ile nie ma on w zwyczaju pobierania podejrzanych plików i wie, jak należy chronić swoje dane). Tak samo jest z Androidem czy iOS - o ile korzystamy wyłącznie ze sprawdzonych programów i nie robimy ze smartfonem niczego nietypowego, nie trzeba się obawiać ataku czy wycieku wrażliwych danych. Programy antywirusowe przeznaczone są więc dla tych, którzy zwyczajnie wymagają większej ochrony przed różnymi zagrożeniami i ogólnie większego wsparcia w tym zakresie. Pamiętajmy jednak, że często najlepszym zabezpieczeniem jest nasz własny rozum. Zazwyczaj wystarczy zwykła ostrożność i opór przed instalacją nieznanych programów z niepewnych źródeł.

2. Poprawa wydajności i nowe funkcje

Nowy Android czy iOS to zawsze gratka dla użytkowników. System w najświeższej wersji zazwyczaj nie wywraca wszystkiego do góry nogami, ale samo odświeżenie interfejsu, dodanie kilku praktycznych funkcji i widżetów czy ogólna poprawa wydajności to bardzo istotne zalety. Tego typu nowości często dają poczucie obcowania z całkiem nowym urządzeniem, a przy okazji mogą poprawić coś, co do tej pory niezbyt się sprawdzało. Trzeba jednak wiedzieć, że tego typu duże aktualizacje nie zdarzają się zbyt często. O ile posiadacze iPhone'ów co roku mogą liczyć na nową wersję iOS-a, to jednak właściciele smartfonów z Androidem pewnie przyzwyczaili się już, że liczba update'ów nie jest zbyt wielka. Z czego to wynika?

Android 13 z wyższymi wymaganiami sprzętowymi. System może być poza zasięgiem najtańszych smartfonów

Lista wspieranych iPhone'ów jest całkiem krótka, bo zawiera ona urządzenia tylko z kilku ostatnich lat, a Apple corocznie wydaje maksymalnie tylko cztery modele (lub pięć, jeśli policzymy także iPhone'y SE). Z Androidem sprawa jest bardziej skomplikowana, bowiem lista producentów takich smartfonów ciągle rośnie, a każdy z nich ma w swojej ofercie wiele różnych modeli. Co więcej, niemal każda firma posiada też swoją nakładkę na Androida, która wymaga dostosowania pod każdą nową wersję systemu. Przygotowanie dużej aktualizacji dla każdego urządzenia jest więc znacznie bardziej pracochłonne dla producenta. Z czasem jednak ulega to poprawie. Dla przykładu, niedawno Samsung zadeklarował, że dla wybranych modeli będzie dostarczał nawet cztery kolejne wersje systemu. Szczegółową rozpiskę dla poszczególnych producentów znajdziecie na następnej stronie artykułu.

3. Kompatybilność z aplikacjami

Ostatni podpunkt jest pewnie najmniej ważny, jednak może mieć znaczenie dla osób, które korzystają lub mają zamiar skorzystać z dosyć wiekowego urządzenia, np. wyjętego z szuflady po kilku latach nieużywania. Jeśli nie ma możliwości zaktualizowania go, użytkownik nie tylko nie jest dostatecznie chroniony przed zagrożeniami z Internetu, lecz również może mieć problemy z używaniem najpopularniejszych aplikacji. Każdy program wymaga do działania określonej wersji systemu, jak np. Android 9 czy iOS 12. To może oznaczać, że stary smartfon, po którego sięgnęliśmy awaryjnie (np. po zalaniu dotychczasowego) nie będzie w pełni funkcjonalny.

Apple iOS 16 oraz Apple WatchOS 9 – najważniejsze nowości w systemach operacyjnych dla Apple iPhone i Apple Watch

Jak zaktualizować smartfona?

Generalnie każda nowa wersja systemu operacyjnego czy pomniejsza łatka bezpieczeństwa powinna zostać automatycznie wyszukana. Użytkownik otrzymuje wtedy stosowne powiadomienie i może (ale nie musi) podjąć decyzję o natychmiastowym pobieraniu i instalacji. Jeśli smartfon od dłuższego czasu nie daje znaku o nowych wersjach oprogramowania, warto czasem samemu wejść w odpowiednie ustawienie i wyszukać update ręcznie. Ten sposób aktualizowania jest dziś standardem i nosi on nazwę OTA, czyli On The Air - wszystko dzieje się zupełnie bezprzewodowo. 

Polski rząd chce, by na każdym smartfonie znajdowały się dwie konkretne aplikacje. Mają je instalować... sprzedawcy

Proces przeprowadzania takiej aktualizacji przedstawiony został poniżej dla trzech różnych smartfonów: iPhone 7 Plus, Samsung Galaxy S10e oraz OnePlus 8T. Całość ogranicza się tak naprawdę do zaledwie kilku kliknięć (opcji należy szukać w menu dotyczącym systemu bądź informacji o urządzeniu), a aktualizacja systemu trwa od kilku do kilkunastu minut. Niezależnie od tego, czy mówimy tutaj o instalacji nowej wersji Androida czy iOS-a, aktualizacja każdego w miarę nowoczesnego urządzenia wygląda bardzo podobnie i wiąże się z automatycznym wyłączeniem i włączeniem smartfona. 

Aktualizacja systemu na przykładzie smartfona iPhone 7 Plus (kliknij, by powiększyć)

Aktualizacja systemu na przykładzie smartfona Samsung Galaxy S10e (kliknij, by powiększyć)

Aktualizacja systemu na przykładzie smartfona OnePlus 8T (kliknij, by powiększyć)

Warto wiedzieć, że OTA to nie jedyny sposób aktualizacji systemu. Chętni mogą pobrać na komputer specjalne aplikacje od producentów (np. iTunes od Apple czy Kies od Samsunga), a następnie po podpięciu do peceta smartfona za pomocą przewodu USB wyszukiwać dostępne wersje oprogramowania. Wszystko dzieje się więc wtedy "po kablu". Rozwiązanie to jednak - sami przyznacie - nie jest zbyt wygodne i ogólnie stosuje się je sporadycznie. Powodem może być niewyszukanie przez smartfona wyczekiwanej aktualizacji OTA, brak dostępu do mobilnego internetu lub chęć instalacji nietypowej wersji systemu (np. Custom ROM). Warto pamiętać, że wgrywanie nieoficjalnego systemu jest prostą drogą do utraty gwarancji urządzenia. Inną sprawą jest, gdy zastępujemy brandowany system Android (tzn. instalowany przez operatora sieci) oficjalną wersją od producenta - taka operacja jest jak najbardziej "legalna".

Smartfony Apple iPhone znów stają się dobrem luksusowym. Szkoda tylko, że ten luksus to powtórka z rozrywki

W praktyce aktualizacja smartfona jest dziecinnie prosta, a cały proces uchodzi za wystarczająco zautomatyzowany, by nie zawracać sobie nim głowy. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w ściśle określonych sytuacjach nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem. Nie raz zdarzały się przypadki, gdy aktualizacja nie powiodła się lub doprowadziła smartfona do gorszego stanu niż poprzednio (i to z winy samego producenta). Warto więc pamiętać, by przed aktualizacją mieć w zanadrzu kopię bezpieczeństwa oraz zadbać o wystarczająco naładowaną baterię. W razie konieczności powrót do poprzedniej wersji systemu w większości przypadków jest możliwy i istnieje kilka sposobów na instalację poprzedniej stabilnej wersji. Wiele jednak zależy tu od konkretnego modelu smartfona czy bootloadera. 

• 1
• 2
• następna ›
• ostatnia »